Gülxani pənah salatin əHMƏdli azərbaycan ədəbiyyatı
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 565 Çoban» adlı zərərli pyes yazmış və Azərbayjan Dövlət Filarmoniyası üçün xüsusi konsert proqramı tərtib etmişdir». Heydər Əliyev eposun əleyhinə, alimlərin əleyhinə dövlət səviyyəsində ittihamların uzun müddət davam etdiyini, başqa türkdilli respublikalarda, Türkmənistanda xüsusilə «dəhşətli təbliğat» aparıldığı, bununla «eposa qadağa damğası» vurulduğunu, onun dərslik və proqramlardan çıxarıldığını, bununla belə prinsipial əqidə sahiblərinin mübarizəsinin davam etdiyini, 1957-ji ildə «Kommunist» qəzetində H.Araslı, Ə.Dəmirçizadə, M.Arif, M.Təhmasibin yazdığı «Dədə Qorqud dastanları» məqaləsi ilə eposun «Azərbayjandakı yasağına son qoyuldu»ğunu açıqlayır, dastanla bağlı çoxlu sayda məqalələr, əsərlər əsərlər yazılsa da, ona dövlət himayəsinin olmamasından, Dədə Qorqudla bağlı yüksək səviyyədə tədbirin təşkil edilməməsindən təəssüf-lənir. Eyni zamanda bunun səbəblərini də dilə gətirir, xal-qımıza vurulan pantürkist damğasını, alimlərimizin, ijtimai xadimətlərimizin, həbs olunduğunu, repressiyaya məruz qal-dığını, yazılan əsərlərin məhv edildiyini nəzərə alıb jəsarət edə bilmədiklərini deyir. Lakin xalqımızın tədqiqatçı alimlərinin, sənət adamlarının belə bir çətin şəraitdə də işlədiklərini, fədakarlıq göstərdiklərini qeyd edir. Ü.Hajıbəyovun «Koroğlu»su ilə xalqımızın Koroğlunu daha dərindən dərk etdiyini, S.Vurğunun «Vaqif» dramı ilə şairin həm əsərləri, həm də tarixi şəxsiyyət kimi tərjümeyi-halı, Ələsgər Ələkbərovun ifasında yaradılan Vaqif obrazının yaddaşlara həkk olmasını diqqətəlayiq bilir. «Dədə Qorqud» dastanlarının təbliğində Anarın rolunu xüsusilə qeyd edir: «Məhz «Kitabi-Dədə Qorqud»un təbliği baxımından Anarın xidmətlərini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Bəlkə də Anar uşaqlar üçün Dədə Qorqud haq-qında kitab yazanda, yaxud Qorqudla bağlı başqa kitab-larını yazanda çoxları bunun Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 566 nə qədər əhəmiyyətli olduğunu o dərəjədə dərk edə bilmirdilər. Amma indi biz artıq öz milli dəyərlərimizi, köklərimizi, tariximizi olduğu kimi təsvir etməyə çalışarkən vaxtilə atılmış belə addımların nə qədər qiymətli olduğunu dərk edirik. Mən Anarın bu münasibətlə yaratdığı filmi də qiymətləndirirəm. Təqdirəlayiqdir ki, «Kitabi-Dədə Qorqud» ensiklopediyasının yaranma ideyası da məhz Anara məxsusdur». Bu böyük dastanın «Azərbayjan xalqının, bütün türk xalqlarının qədim və zəngin mədəniyyətinin təbliğinə xidmət edən beynəlxalq hadisə olduğunu nəzərə alaraq dastanın «1300 illik yubileyinin layiqinjə hazırlanması və keçirilməsi məqsədilə 1997-ji il aprelin 20-də» imzaladığı fərmanın böyük tarixi əhəmiyyətini vurğuladı: «Bu fərmanla biz bildirdik ki, «Kitabi-Dədə Qor- qud» dastanı bütün türk dünyasına məxsusdur, onun vətəni Azərbayjandır, sahibi Azərbayjan xalqıdır, müstəqil Azərbayjan dövlətidir». Dastanın yubileyinin keçirilməsi, hazırlanan, keçirilən tədbirlərlə yanaşı prezident onun ensik- lopediyasının yaranmasının böyük əhəmiyyətini xüsusilə qeyd etdi: «Ensiklopediya gənj qorqudşünas alimlər nəslinin yetişdirilməsi üçün əsas ilkin mənbələrdən biri olajaqdır. O, geniş oxuju kütlələrinin faydalana biləjəyi məlumat-ları da əhatə etdiyinə görə «Kitabi-Dədə Qorqud»un xalq arasında geniş təbliğ olunmasına imkan yaradajaqdır. Ensiklopediya Azərbayjanın dövlət müstəqilliyinin bəhrələrindəndir. Onun məhz müstəqillik dövründə yaranması da olduqja önəmlidir. Biz indi sərbəstik, azadıq, müstəqilik, biz tariximizi olduğu kimi tədqiq edirik və bundan sonra da edəjəyik. Biz öz tariximizlə, mədəniyyətimizlə, ədəbiyyatımızla fəxr edirik və fəxr etməyə haqqımız vardır. Həqiqətən də, «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanı kimi böyük elm, mədəniyyət, ədəbiyyat abidəsi olan xalq öz tarixi ilə fəxr edə bilər». Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 567 2000-ji ildə Bakıda bu təntənəli yubileydə türkdilli döv- lət və məjlis başçıları, türkdilli xalqların görkəmli şair, nasir, ədəbiyyatşünas, qorqudşünas alimləri, injəsənət xadimləri, beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri qatılmaqla həm xalqımızın milli sərvətinə, həm də Heydər Əliyev şəx-siyyətinə bəslənən hörmət və ehtiramı gördük. Eyni zamanda 1300 illik yubileydə öz çıxışında dövlət başçısı türk xalqlarının birliyi, inkişafı məsələlərinə də toxundu. Bakıda keçirilən Türkdilli Dövlətlər Birliyinin IV Bakı zirvə görü-şündə bu birliyin yarandığı vaxtdan keçmiş 8 il ərzində görülmüş işlərin nəzərdən keçirildiyini, bu birliyin yaranmasının xalqlarımızın hər birinin həyatında böyük hadisə olduğunu və bunun gələjək üçün də gərəkli olajağını vurğuladı. IV zirvə toplantısından sonra «Kitabi-Dədə Qorqud»un yubileyinə toplaşmış qonaqları salamladı: «mən bu yubileydə iştirak edənlərin, bizim dəvətimizi qəbul edib Azərbayjana gələnlərin hamısına təşəkkürümü bildirirəm və onların hamısını salamlayıram. Türkiyə Cümhuriyyətinin Prezidenti, Azərbayjan xalqının böyük dostu, əziz qardaşım Süleyman Dəmirəli salamlayıram. Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti, hörmətli qona- ğımız, əziz dostum, qardaşım Nursultan Nazarbayevi sa- lamlayıram! Qırğızıstan Respublikasının Prezidenti, əziz dostum, qardaşım Əsgər Akayevi salamlayıram! Özbəkistan respublikasının nümayəndə heyətinin başçısı, Özbəkistan Milli Məjlisinin sədri hörmətli Erkin Xəlilovu salamlayıram! Türkmənistan Respublikasının nümayəndə heyətinin başçısı, Türkmənistan Məjlisinin sədri hörmətli Səhhət Mu- radovu salamlayıram! Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 568 YUNESKO təşkilatının baş direktoru, hörmətli qonağımız jənab Koisuro Matsuranı salamlayıram! Azərbayjan xalqının qojaman üzvü, veteranı jənab Cak Bomeli salamlayıram! Məmnuniyyət hissi ilə qeyd edi-rəm ki, «Kitabi-Dədə Qorqud»un yubileyinə dünyanın bir çox ölkələrindən ijtimai-siyasi xadimlər, alimlər, yazıçılar qonaq gəlmişlər, Azərbayjanda keçirilən elmi konfranslarda iştirak etmişlər. Onlar bizimlə bərabər buradadırlar. ... «Kitabi-Dədə Qorqud» xalqları, millətləri daim birliyə, sülhə dəvət edibdir. 1992-ji ildə Türkdilli Dövlətlər Birliyinin yaranması Dədə Qorqud vəsiyyətlərinin yerinə yetirilməsinin parlaq nümunəsidir». Dövlət başçısının xalqımızın sülhsevər siyasət yeritdiyini, Dədə Qorqud vəsiyyətlərinə sadiq qaldığını, Ermənistanın 20 faizini işğal etdiyi Azərbayjan torpaqlarında törətdiyi vəhşilikləri, yerindən-yurdundan didərgin salınmış xalqımızın qan tökməklə yox, sülhsevərlik nümayiş etdirdiyini, bu münaqişənin sülh yolu ilə həllini istədiyini, sülh, əmin-amanlıq ideyaları ilə yaşadığını, əjdadlarımızın qoyduğu ənənələrə sadiq qaldığını, Dədə Qorqud vəsiyyətlərinə sadiq qaldığını bəyan etdi. Dövlət başçısı bu fikirləri ilə bütün Azərbayjan ziyalılarının, qələm sahiblərinin fikir və iradəsini ifadə etmiş oldu: «Biz bu gün böyük iftixar hissi keçiririk. Çünki bizim «Kitabi-Dədə Qorqud» kimi böyük tarixi abidəmiz vardır. Çünki bu gün biz sərbəstik, azadıq, müstəqilik və öz tarixi keçmişimizi, öz mənəvi dəyərlərimizi, öz mədəniyyətimizi olduğu kimi təhlil edib xalqımıza, millətimizə və gələjək nəsillərə çatdırmağa qadirik». Heydər Əliyev xalq ədəbiyyatına, onun zəngin mənəvi ir- sinə qayğıyla yanaşdığı kimi, klassik sənətkarlarımızın da ya- radıjılığının təbliğinə, onların müasir gənjlik üçün təbliğinə də Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|