Gülxani pənah salatin əHMƏdli azərbaycan ədəbiyyatı
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜNDƏRİCAT
- GÜLXANI PƏNAH SALATIN ƏHMƏDLI Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri (Müasir ədəbi mühitə ümumi baxış)
Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 589 ləjəyi naminə yazıb-yaratmaq, qələmiylə, sözüylə bir ordu güjünə malik olduğunu unutmamaq! Öz vəzifəsini şərəflə, ləyaqətlə davam etdirmək, yüksək bəşəri ideyaları tərənnüm etmək, dünyanın əşrəfi insanın xoşbəxt gələjəyini düşünmək borjumuzdur! Bu gün yazıçı, sənətkar, ziyalı Azərbayjan xalqının milli təfəkkürünün inkişafı yolunda əvəsiz xidmətləri olan qüvvədir. Zamanın o çətin anlarında da, bu gün də onlar zülmət qaranlığa nur ələyən işıqdırlar, gələjəyə doğru gedən yolda ömürlərini şama döndərən insanlardır. Azərbayjan ziyalısı, alimi, şairi, yazıçısı heç bir zaman öz əqidəsini, amalını nəyəsə qurban verməməlidir. Bir halda ki, Allah yanında şair-sənətkar, alim yeri bu qə- dər müqəddəsdir, hər birimiz öz milli-mənəvi keçmişimizin saflığını qoruyub saxlamaqla, onları yaşatmaqla, əlli milyonluq Azərbayjan xalqının mənafeyini müdafiə edən ideyalarla köklənək və belə də yaşayaq, yaradaq! Qoy göylər dayağımız olsun, qüvvətli dövlətimiz, xoşbəxt xalqımız da ümid çırağımızı şölələndirsin. İlhamı elimizdən-obamızdan, xalqımızdan alaq. Dönə-dönə böyük sənət dühalarının parlaq həyat yoluna nəzər salaq, yaxşı insanları, xalq üçün ürəyi yananları, sənətimizi yaşadaq, əsl vətəndaş missiyasından çıxış edək, gələjəyə alnıaçıq gedək ki, sabah kimsə bizi əqidəsini nəyəsə satan bir naxələf insan kimi ikrahla xatırlamasın. İnanırıq ki, alimi, sənətkarı göndərən uja Xalıqdır. O da heç vaxt öz dərgahında yanında oturtduğu sənətkarın-şairin, alimin əqidəsinə, nuruna saflıq, düzlükdən başqa heç nə verməz. Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 590 MÜNDƏRİCAT Ön söz (Q. Namazov)................................................................3 Giriş ........................................................................................ 6 Xalq Cümhuriyyəti dövründə ədəbiyyat ............................... 43 1920-1940 -jı illərdə Azərbayjan ədəbiyyatı ........................58 Söz müharibə meydanında qüdrətli silahdır» (1941-1945)101 1946-1960-ci illərdə Azərbaycan ədəbiyyatı.........................119 XX əsrin 60-80-jı illər ədəbiyyatı, senzura ......................210 1920-ji illərdən sonra uşaq ədəbiyyatı..............................289 Müstəqillik dövründə ədəbiyyat ......................................... 351 Aşıq ədəbiyyatı Azərbaycan ədəbiyyatının tərkib hissəsidir.368 Mətbu orqanlar və ədəbi proses ........................................463 Azərbayjan ədəbiyyatı xariji ölkələrdə ............................... 484 Azərbayjan Yazıçılar Birliyinin fəaliyyəti........................505 Heydər Əliyev və Azərbayjan ədəbiyyatı ...........................574 Səksən yaşlı Azərbaycan Yazıçılar Birliyi.............................597 GÜLXANİ (PƏNAH) VAQİF QIZI ŞÜKÜROVA Şükürova Gülxani (Pənah) Vaqif qızı şair, ədəbiyyatşünas, publisist, 1996-jı ildən Azərbayjan Yazıçılar Birliyinin üz- vüdür. 1958-ji ilin iyul ayının 1-də Oğuz rayonunun Kərimli kəndində qulluqçu Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 591 ailəsində anadan olmuşdur. Oğuz rayonunun Kərimli kənd orta məktəbini bitir-dikdən sonra. Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinə daxil olmuş, fərqlənmə diplomu ilə oranı bitirmişdir (1979-1985). 1974-jü ildən mətbuatda şeir, hekayə, poema və elmi- publisist yazılarla çıxış edir. Şeirləri müxtəlif illərdə çap olun- muş almanaxlara daxil edilmişdir. İyirmidən çox bədii, elmi, tənqidi, publisist kitabların müəllifidir. «Göydən ulduzları gözlə dərərdik» (1996), «Yurd yanğısı» (1998), «Oğuz şəhid-ləri, itkinləri» (2000), «Bura Və- təndir (2001), «Qarabağ dərdi» (2006), «Dədə Şəmşir harayı» (2006) və s. kitablarında toplanan milli vətənpərvərlik ruhunda yazdığı şeirlər, poemalar, hekayələr və dram əsərləri onun istedadlı qələm sahibi olduğunu göstərir. Gülxani Pənah Bakı Dövlət Universitetinin aspirantu - rasını bitirmiş və «İlyas Əfəndiyevin yaradıjılığında folklor motivləri» mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə et- mişdir. Hal-hazırda doktorluq işi üzərində çalışır. Gülxani Pənah həm də tədqiqatçıdır. XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində yaşayıb-yaratmış Müjrim Kərim Vardaninin həyat və yaradıjılığını ilk dəfə geniş şəkildə o tədqiq etmiş və «Müjrim Kərim Vardaninin həyat və yara - dıjılığı» monoqrafiyasını yazmışdır. Eyni zamanda o, folklorşünaslıq və ədəbiyyatşünaslıq sa- həsində bir sıra elmi monoqra-fiyaların müəllifidir. «Sənətkar və poeziya», «Fikrət Qojanın yaradıjılıq yolu»,, «Yazıçı və folklor»,, «Alim, vətəndaş E. Əlibəyzadə-80»,, «Fikrət Sadığın poetikası», «Tədqiqatçı alim, folklorşünas Rüstəm Rüstəmzadə», «Mir Cəlalın elmi-nəzəri görüşləri», «Sənətkar və zaman», «Söhrab Tahir-AzərAzərin lirikası», «Azərbayjan Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 592 ədəbiyyatında detektiv canr», “Saz-söz ustadları-Dədə Şəmşir” və s. monoqrafiyaları nəşr olunmuşdur. Bir sıra folklorşünasların elmi-ədəbi fəaliyyətini araşdır - mış, üzə çıxarmışdır. «Xalq ədəbiyyatına dair araşdırmalar», «Xalq ədəbiyyatının tədqiqinə dair» kitabları tərtib etmiş, geniş ön söz yazmış və nəşr etdirmişdir. Ədəbiyyatşünaslıq və ədəbi tənqid sahəsində çoxlu sayda məqalələri müxtəlif qəzet və curnallarda dərj edilmişdir. «Ədəbi mühit və müasirlərimiz» II jildlik kitabları nəşrə hazırdır. «Xojalı, ay Xojalı», «El bir olsa…», «Sınaq» dram əsər- ləri tarixi mövzuda yazılmış dəyərli əsərlərdir. Gülxani Pənah respublikanın ijtimai həyatında yaxından iştirak edir, respublika Ziyalı Qadınlar Birliyinin idarə heyətinin üzvü olmuş, Müstəqil Azərbayjan Respublikası ilk qadınlar qurultayına, Yazıçılar Birliyinin qurultaylarına, Müəllimlər qu- rultaylarına nümayəndə seçilmişdir. Bir çox elmi sim - poziumların, konfransların iştirakçısıdır. Təhsilin müasir problemləri ilə bağlı metodik məqa - lələrlə, bədii-publisistik yazılarla mətbuatda tez-tez çıxış edir. Respublikada «Təhsilin hümanistləşdirilməsi ili», «Təhsildə keyfiyyət ili» çərçivəsində keçirilən «Pedaqoci mühazirələr»də fəal iştirak etdiyinə, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi ilə bağlı bir sıra əhəmiyyətli ideya və təkliflər irəli sürdüyünə, müasir təlim metodlarının təjrübədə tətbiqinə, bu baxımdan elmi-nəzəri və praktik əhəmiyyətli məruzələrinə və fəaliyyətinə görə Azərbayjan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin Birinji dərəjəli Diplomuna, Bakı şəhər Baş Təhsil İdarəsinin Diplomuna və bir sıra Fəxri fərmanlara layiq görül-müşdür. Kitabları «Qızıl qələm», «Rəsul Rza», «Cəlaləddin Rumi» mükafatlarına, Azərbayjan Müdafiə Nazirliyinin, Dövlət Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 593 Sərhəd Xidmətinin və s. fəxri fərmanlarına, birinji dərəjəli diplomlarına layiq görülmüşdür. «İskit» Beynəlxalq İjtimai Birliyinin prezidenti, «İskit» curnalının baş redaktorudur. Əsərləri ölkə daxilində, türk, rus, fars, ingilis, alman və s. dillərində nəşr olunub. Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 594 SALATIN ALI QIZI ƏHMƏDOVA (ƏHMƏDLİ) Salatın Alı qızı Əhmədova 1956- cı ildə Ağstafa rayonunun Poylu qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1974-1980-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Kitabxana- çılıq və biblioqrafiya fakultəsini bi- tirib. Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetində və Xətai adına kütləvi kitabxanada müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. Hal-hazırda tədqiqatçı-alim Salatın Əhmədli Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin Azərbaycan dili və pedaqogikası kafedrasının müdiri və dosentidir. Universitetin YAP-nın Qadınlar Şurasının sədridir. Eyni zamanda, «Məhsəti» və «İşıq» Qadın jurnalında baş redaktorun müavinidir. «Yada düşdü» jurnalının və «Kredo» qəzetinin redaksiya heyətinin, «Turan» Qadınlar Mərkəzinin, «Bura vətəndir», DAMM-ın Qadın şurası və idarə heyətinin üzvüdür. Dünyanın 30-dan çox ölkəsində olubdur. «Xalq şairi N.Həsənzadəyə Poylu beşiyindən məktub» (I-II nəşr), «Səfərnamə» (I-II kitab), «Ömrünü Qazaxda yaşayan şair», «Həcc ziyarəti», «Hüseyn Cavidin ev muzeyi», «Sənsiz» (tərtibçi), «Azərbaycan poeziya çələngi» (tərtibçilərindən biri), «Məhsəti». Ensiklopedik toplu (2 müəlliflə), «XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı. Poeziya» (tərtibçilərdən biri), XIX-XX Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 595 əsr Azərbaycan ədəbiyyatı. Nəsr (tərtibçilərdən biri), «İncilər» Ensiklopedik toplu (tərtibçilərdən biri), «Bura vətəndir» (iki müəlliflə), «İlqarsız dünya» (iki müəlliflə), «Şairlər vətəni bizim tərəflər» (tərtibçilərdən biri), «Şərəfli ömür yolu» (tərtibçi- lərdən biri), «Şama bənzəyən ömür» (tərtibçi), «Şeirimizin Nərimanı» (iki müəlliflə), «Hər kim yüz il unutmasa» (iki müəlliflə), «Analar köç edəndə», «Yol gedir Naxçıvana», «Bir elatın dastanı», «Heydər Əliyevin dil siyasəti» (Rəsmi sənədlər) kitabları, «Heydər Əliyevin dil siyasəti» və «Heydər Əliyev və ədəbi-tarixi proses» monoqrafiyaları işıq üzü görmüşdür. «Heydər Əliyevin dil siyasəti» və «Analar köç edəndə» kitabları türkçəyə uyğunlaşdırılaraq Türkiyədə çap olunub. «Hər kim yüz il unutmasa», «Bir elatın dastanı», «Analar köç edəndə» və «Hekayələr» kitabı əski əlifba ilə İranda Azərbaycan dilində çap olunub. Xeyli sayda elmi və publisistik məqalələri xaricdə və respublikanın dövrü mətbuatında çap edilmişdir. Eyni zamanda xalq şairi N.Həsənzadənin «Poylu- beşiyim mənim» və F.Ləmanın «Onu zaman seçib» poemasını bədii qiraətlə diskə yazdırmışdır. «Poylu-beşiyim mənim» diski Tehranda üzü köçürülərək, orada azərbaycanca çap edilən «Xudafərin» jurnalına əlavə kimi jurnalın abunəçilərinə göndərilmişdir. 2010-cu ildə «Heydər Əliyevin dil siyasəti» mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru adını almışdı. Yaradıcılıq xidmətlərinə görə «Qızıl Qələm», «Cəfər Cabbarlı», QXC-nin «Əliağa Şıxlinski» və bir sıra İB-in fəxri diplomlarına və mükafatlarına layiq görülmüşdür. Qardaş Türkiyə, İran, Gürcüstan Yazarlar Birliyinin və Almaniyanın Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Mədəniyyət İnstitutunun fəxri diplom və ödüllərinə layiq görülüb. Ukrayna-Azərbaycan mədəniyyətinin inkişaf etməsində göstərdiyi xidmətlərinə görə Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 596 Ukraynadakı Azərbaycan konqresinin fəxri fərmanı ilə mükafatlandırılıb. Azərbaycan Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçiləri Həmkarlar İttifaqının «Ustad sənətkar» və «Azərbaycan bayrağı» ali media mükafatına layiq görülmüşdür. 2014-cü ildə Azərbaycan mədəniyyətinin dünyada tanıdıl- ması və yayılması, gənclərin tolerantlıq və qarşılıqlı hörmət ru- hunda tərbiyə olunmasında göstərdiyi xidmətlərinə görə Kiyev və bütün Ukraynanın Apostol Pravoslav kilsəsinin metropoliti tərəfindən “Apostol Andrey Pervozvannıy“ ordenin ilə təltif olunmuşdur. AYB-nin və ACB-nin üzvüdür. «Kitab evi» İB-nin sədridir. Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri 597 Redaktorlar : Arifə Arifqızı Gülnar Zakir qızı Osmanova Korrektorlar: Bahar İsayeva Tural Məzahiroğlu Dizayn: Şəmsiyyə Əliyeva GÜLXANI PƏNAH SALATIN ƏHMƏDLI Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri (Müasir ədəbi mühitə ümumi baxış) ______________________________ Çapa imzalanmışdır: 12.04.2014. Kağız formatı 60x84 1 / 16 Çap vərəqi 37.625. Sifariş 22. Tiraj: 5000 Qiyməti müqavilə ilə. ________________________________________ Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|