Gülxani pənah salatin əHMƏdli səNƏT, SƏNƏtkar
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sənət, sənətkar və zaman 417 Heç nəylə getməyir namus ləkəsi. Düşmən qanı ilə yuyulsun gərək. -deyir. Vicdanı çarmıxa çəkir şairi, bu dərdlə yaşamaq ağır olduğu kimi «bu dərdlə ölmək də ağırdır, ağır»-deyir. Namus, qeyrət hissi, düşmənə nifrət, «yaddaşı göynədən yaxın keçmiş» şair üçün «olub keçən deyil, yanıb keçəndi». Şair bu ac, murdar qüvvələrin 90-cı ildə Azərbaycan üzə- rinə tanklar yeritməsini, dinc əhalini gülləbaran etməsini, xalqımıza böhtan ataraq öz murdar siyasətini həyata keçirmək üçün onun milli azadlıq duyğularını beşikdə ikən boğmaq cəhdini, Azərbaycana tanklarını, toplarını yeritməsini nifrətlə xatırlayır. İndi də çeçen xalqının onların çirkin siyasətinin qurbanına çevrilməsinə, onların böhtanlarına dözmür:” Dəhşətli 20 Yanvar faciəsini, Qarabağ müharibəsinin, Xo- calı faciəsinin dəhşətlərini özündə əks etdirən hekayə, roman, povest, poema, dram əsərləri, publisistik əsərlər yazıçıların yaradıcılığında geniş təsvirini tapmışdır. Ə.Əmirlinin «Meydan», İ.Məlikzadənin «Qırmızı şeytan», S.Rüstəm- xanlının «Dünya təmizlənir», F.Mustafanın «Ölümə açılan qapı», G.Pənahın «Xocalı, ay Xocalı», «Səbr elə, səbrimə dağ çəkən yurdum...», Əli Həsənlinin «Nəslin qiyamı», M.Abdullanın şeirləri, N.Məmmədlinin «Zəngulə», Günel Anarqızının «Oğlun Qarabağ» kitabında toplanan əsərləri həm qocaman nasir və şairlərimizin, həm də tənqidçilərimizin dəyərləndirdiyi əsərlərdir. Sərvaz Hüseynoğlu Aran bölməsinin sədri, «Ədəbiyyat qəzeti»nin məsul işçisidir. 70-ci illərdən dövrü mətbuatda əsərləri dərc olunur. «Mənə yaxın gəlin» (1991), «Analar bir günəşdir», (1991), «Bayıl türməsi» (1994), «Qarabağda talan var» (1995), «Əzizim keçmə məndən» (1997), «Ana, mən qəribəm, qərib» (1998) və s. kitablarında toplanan lirik Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 418 şeirlərində vətən məhəbbəti, torpaq yanğısı, vətəndaş dərdi, qaçqın, köçkün əzabları, sarsıntıları müasir dövrün problemləri bədii əksini tapmışdır. Publisistik yazıları ilə də tanınan Sərvaz istedadlı şairlərimizdəndir. Kəmalə Nəsrinin yaradıcılığı da vətən sevgisi, türkçülük ideyaları, yurd həsrəti kimi zamanın mühüm problemlərini özündə əks etdirən yaradıcılığa malikdir. «Gözləyirəm gün- doğanı» şeirlər toplusu maraqlı, yaddaqalan, poetik misralarla zəngindir. Gənc yaşlarından qəzaya uğramış istedadlı şair Kazım Kədərli 90-cı illərdən yaradıcılığa başlamış, müxtəlif mətbu orqanlarında şeirləri dərc olunmuşdur. Həyat eşqi, vətən sev- gisi şeirlərində əsas aparıcı mövzulardır. «Onlar öz qələmlərini müstəqillik və istiqlal yolunda, öl- kəmizin böyük dərdi olan Qarabağ məsələsində, 20 Yanvar- Qara yanvar günlərində alman faşistlərindən daha qəddar və daha amansız olan erməni işğalçıları və s. kimi faciələrlə bağlı şeirlər, poetik nümunələr yaratmaq uğrunda öz qələmlərini silaha çevirmişlər. Sevindirici haldır ki, şeirə-sənətə yenicə gələnlər də xalqımızın başına gələn və gətirilən faciələr, sitəmlər, insanlıqdan, ədalətdən, insafdan kənar həmin azğınlıqlar haqqında hiddətlə, nifrətlə, öz istedad və imkanları daxilində qələmə sarılırlar. İndi xalqımızı düşündürən ən ümdə problemlər haqqında, xüsusilə vətənpərvərlik, ana torpağa məhəbbət və sədaqət, xalqımızın sosial problemləri, ekologiya və təbiət barəsində qənaətbəxş şeirlər yazılır, poeziyaya yeni- yeni qüvvələr, istedadlar gəlir» Ədalət Əsgəroğlunun "Sabahını itirməyən adamlar" kitabı uğurlu yaradıcılıq imkanlarının məhsuludur.Kitabda şairin son illərdə yazdığı şeirlər toplanmışdır. Buradakı şerlərin mövzusu xalq yaradıcılığı ruhunda yazılmış vətən, torpaq sevgisinə Sənət, sənətkar və zaman 419 dünyanın əşrəfi olan insan, onun qarşılaşdığı problemlərə, səadətinə, xoşbəxtliyinə, dünyanın qayğılarına həsr olunmuşdur. Ədalət Əsgəroğlunun şeirlərindəki Qarabağ, Şuşa, Laçın həsrəti özünün dediyi kimi "sinəsində qızılgüllər açılan döyüşçü ola bilmə"yən, "taleyin dərddən ağır qapılarına çırpıl"an, "ağ günlər şairi ola bilmə"yən bir vətəndaş şairin acılarındadır: Ay haray, qaçın gəlir, Yolları açın gəlir. Şuşa dağımın üstə Dağ boyda Laçın gəlir. "Qarabağlı partizan qız" şeirində əsir düşmüş vətənpərvər azərbaycanlı qızının mərdliyini, qətiyyətini, qeyrətini, ölümdən qorxmadığını: Həbsxanada da hamıdan xoşbəxt yaşamaq olar bir gün azad olacaqsa Vətən. -dediyi misralarda ümumiləşdirir Ədalət Əsgəroğlunun «Dərdimizin qan rəngi» poeması Xocalıya həsr edilsə də, Vaqif Yusifli demişkən «hədəf daha genişdir. Buradan son 20 ilin Azərbaycan məmləkəti Dərdimi- zin qan rəngi obrazında metaforikləşib. Qan burada Xocalıdan bütün dünyaya yayılan fəryadın, ahın, kədərin simvoludur. Qan burada tarixdir-bir məmləkətin təklənməsi, səsinin, fəryadının boğulması, öz içində qərq olmasıdır, Ədalət Əsgəroğlunun qan kəlməsinin doğurduğu bütün mənalara, metaforik çalarlara üz tutur». .... nə əcəb, Dərd deyirlər buna? Yox, oğlum, dərd deyil bu! Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 420 Bu, müqəddəs bir can! Ortalıqda dumduru qan, Axır.... axır... axıracan Qan boyalı villalardan Cana doymuş çadıracan... Özünəməxsus üslubu, təkrarsız poetik dili olan Hüseyn Kürdoğlunun şeirlərində aparıcı mövzu vətənpərvərlikdir. Ay aman, gözümdən könlümdən yenə, Qarabağ, Qarabağ, Qarabağ keçir! Ziyarət, İşıqlı, Qırxqız, Mıxtökən, Gözəl Gəmiqaya, Dəlidağ keçir. Hər misrasında Həkəri, Dəlidağ, Qarabağ, Ağbulaq ya- şayan şair köksündə Qaçaq Nəbi, Soltan nərə çəkən dağlarının, qayalı-daşlı Laçının düşmən əlində əsir olmasına dözmürdü və dözmədiyindən əridi, getdi. Ruhu o yerlərdə dolaşan, gözü dünyadan vətən həsrəti ilə bağlanan şairin «Gözümdən, könlümdən Qarabağ keçir», «Yenilməyən bir bayrağa döndünüz», «Vətən dərdi sönməz olur», «Çıxaydım Laçında İşıqlı dağa», «Uca dağlar kimi ağardı başım»... kimi şeirlərində uca dağlar kimi «başı ağaran» şair: Dərd boyamış dağlar kimi başım ağ, Ömür keçdi, həm yazım, həm qışım ağ, Yaraşarmı miskin ömrü daşımaq, O diyarın, o torpağın oğluna? -sorur. Bu sorumda sınaq, bu sorumda döyüşə çağırış, düşmənə nifrət, kin, qəzəb yaşayır. Dağların sinəsində yatan şəhid- lərimizin «gur-məşələ» «şam-çırağa» dönməsi, onların ümidlərinin bir gün çin olacağına inam, Azadlığa dastan olmuş adlarının hər kitabda «min varağa» çevrildiyini və onların arzularını gerçəkləşdirəcəklərinə inanır: Tanıdarıq qaniçənə həddini, Yüklə 3,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|