106
Bu nəzər əqli baxımdan qeyri-mümkün deyil. Onun kiçik
nümunəsini insan orqanizmində qanın ürəyin Ģah damarı vasitəsilə
bütün orqanlara yayılmasında müĢahidə edirik. Bu prosesin böyük
aləmdə də təsəvvürü qeyri-mümkün deyil. ġübhəsiz, onu sübut
etmək üçün kifayət qədər dəlilə ehtiyac var. Bu iĢdə Allahın izni
mütləq Ģərtdir.
3.
Məhdud “təkvini vilayət”:
Buraya ölüləri diriltmək,
əlacsız xəstələrə Ģəfa vermək və s. iĢlər daxildir.
Qurani-kərim ayələrində peyğəmbərlərin bu qisim vilayətə
malik olması nümunələri açıq-aydın görünür. Biz bu ayələrə bir
qədər sonra iĢarə edəcəyik. Bu məsələ rəvayətlərdə də təsdiqlənir.
“Təkvini vilayət”in bu qismi həm əqli, həm də nəqli dəlillərə əsasən
mümkün iĢ sayılır.
4)
Xeyirli iĢlərin gerçəkləĢməsi üçün dua xarakterli
vilayət:
Bu da mütəal Allahın izninə bağlıdır. Belə ki, Peyğəmbər
(s), yaxud məsum imam dua edir, bu dua Allahın iznilə gerçəkləĢir.
Bu da əqli və Ģəri baxımdan məqbuldur. Bu haqda ayə və
rəvayətlər çoxdur. Bəlkə də, ona “təkvini vilayət” adını vermək
münasib deyil. Çünki duanın qəbulu Allah tərəfindəndir.
Bir çox rəvayətlərdə peyğəmbər, imam və bəzi ilahi övliyaların
“ismi-əzəm”i (Allahın böyük adını) bilməsindən söz açılmıĢdır.
Ġsmi-əzəm vasitəsilə aləmdə məsləhətli istəklərin həyata keçirilməsi
qeyd olunur. “Ġsmi-əzəm”in
1
nə olduğunu nəzərə almadan, bu qəbil
rəvayətlər onun “təkvini vilayət”in üçüncü qisminə uyğun olduğunu
açıqlamıĢdır.
Qurani-kərimdən “təkvini vilayət”lə bağlı bəzi ayələrə nəzər
salırıq:
ٟدِّٔاَأ اًَ١ ااَولْاٍِ إ ٟ ٕاَث ٝاٌَ إ ًلاٛةٍُاَهاَٚ اًَ١ غٔ لْااَٚ اَحااَه لْاِٛمَّزٌااَٚ اَخاَّلْاِى ؾلْاٌِااَٚ اَةباَز ىلْاٌِا ةُٗةُّدٍِّاَعةُ٠اَٚ
اَٗاَو ٓ١دِّلٌا آَدِِّ ُةُىاٌَ ةُكةٍُ لْاِفاَأ ٟدِّٔاَأ لْاُِةُىدِّثمَّه ٓدِِّ ءٍخاَ٠ ث ُةُىةُزلْاِئ ع لْاِلاَل
ةُْٛةُىاَ١اَـ ٗ١ ـ ةُـةُفٔاَتاَـ ولْاِ١مَّلٌا خاَئلْاِ٠
باَّ ث ُةُىةُئدِّجأَةُأاَٚ ّالله ْلْاِم ث ٝاَرلْاِٛاَّلْاٌِا ٟـ ١ لْاِؽةُأاَٚ آَاَولْاِثاَلْاٚ اَٗاَّلْاِولْا ةُاٜ ولْاِثةُأاَٚ ّالله ْلْاِم ث اًولْاِ١اَٛ
لْاِمُِّ ُةُزٕةُو ْ إ لْاُِةُىمٌَّ ًخاَ٠٢ اَه ٌاَم ٟ ـ مَّْ إ لْاُِةُى رٛةُ١ةُث ٟ ـ اَْٚةُو فمَّلاَر باَِاَٚ اَْٛةٍُةُولْاِتاَر
آَ١ ٕ ِ
1
Bu məsələ ilə əlaqədar “Peyami-Quran” kitabının “Allahın sifətləri”
fəslində geniş bəhs etmişik.
107
1. “Allah ona kitabı, hikməti, Tövratı, Ġncili öyrətdi və onu
Ġsrail övladlarına peyğəmbər göndərdi. (Ġsa onlara dedi:) “Mən
həqiqətən, Rəbbiniz tərəfindən ayə (möcüzə) ilə sizə peyğəmbər
olaraq gəlmiĢəm. Sizin üçün palçıqdan quĢa bənzər bir surət
düzəldib ona üfürərəm, o da Allahın iznilə (diri) quĢ olar.
Anadangəlmə korları, cüzam xəstəliyinə tutulanları sağaldar və
Allahın iznilə ölüləri dirildərəm. Mən evlərinizdə yediyiniz və yığıb
saxladığınız Ģeyləri də sizə xəbər verərəm. Əgər möminsinizsə,
bunlarda həqiqi niĢanələr vardır!”
1
اَةبإَاَأ ةُشلْاِ١اَؽ اباَفةُه ٖ ولْاِِاَت ث ٞ و لْاِغاَر اَؼ٠دِّوٌا ةُٗاٌَ بأَلْاِومَّقاََاَـ
2. “Biz küləyi ona ram etdik. Külək onun əmri ilə istədiyi yerə
rahatca gedirdi!”
2
دآ بأَاَأ ةباَز ىلْاٌِا آَدِِّ ةٌُلْاٍِ ةُٖاَلٕ ٞ نمٌَّا اَيباَل
ةُٖآاَه بمَّّاٍَاَـ اَهةُـ لْاِواَٛ اَهلْاِ١اٌَ إ مَّلاَرلْاِواَ٠ ْاَأ اًَلْاِجاَل ٗ ث اَه٠
باَّمَّٔ اَـ اَواَىاَّ ٓاَِاَٚ ةُوةُفلْاِواَأ لْاَِاَأ ةُوةُىلْاِّاَأاَأ ٟ ٔاَٛةٍُلْاِجاَ١ ٌ ٟدِّثاَه ً لْاِٚاَـ ٓ ِ ااَناَ٘ اَيباَل ةُٖاَلٕ اًّو ماَزلْاَِةُِ
ةٌُ٠ واَو ٌّٟ ٕاَؼ ٟدِّثاَه مَّْ اَـ اَواَفاَو ٓاَِاَٚ ٗ َلْاِفإَ ٌ ةُوةُىلْاِْاَ٠
3. “(Səmavi) kitabdan bir qədər bilən Ģəxs dedi: “Mən onu
sənə bir göz qırpımında gətirərəm! (Süleyman) Taxtı yanında hazır
durmuĢ görüncə dedi: “Bu, Rəbbimin lütf və mərhəmətindəndir.
Məni imtahana çəkmək üçündür ki, görək Ona Ģükür edəcəyəm,
yoxsa nankor olacağam! Kim Ģükür etsə, yalnız öz xeyrinə Ģükür
etmiĢdir; kim nankor olsa, həqiqətən, mənim Rəbbim hər Ģeydən
ehtiyacsızdır və kərəm sahibidir!”
3
Birinci ayədə əvvəlcə Allahın həzrət Ġsaya (ə) xüsusi lütf və
mərhəmətindən söz açılaraq buyurulur: “Allah ona kitabı, hikməti,
Tövratı və Ġncili öyrətdi.” Sonra onu peyğəmbər kimi tanıtdıraraq
buyurur: “Onu Ġsrail övladlarına peyğəmbər göndərdi.” Ayənin
davamında Ġsa (ə) özünün haqq olduğunu sübut etmək üçün dediyi
sözləri və möcüzələri Ģərh edərək beĢ qismə bölür:
1
“Ali-İmran” surəsi, ayə: 48-49.
2
“Sad” surəsi, ayə: 36.
3
“Nəml” surəsi, ayə: 40.
108
Əvvəl buyurur: “Mən həqiqətən, Rəbbiniz tərəfindən möcüzə
ilə sizə peyğəmbər gəlmiĢəm. Sizin üçün palçıqdan quĢa bənzər bir
surət düzəldib ona üfürərəm, o da Allahın iznilə quĢ olar.”
Ġkinci və üçüncü: “Anadangəlmə korlara və cüzam xəstəliyinə
tutulanlara Ģəfa verərəm!”
Dördüncü: ”Allahın iznilə ölüləri dirildərəm!”
BeĢinci: “Mən evlərinizdə yediyiniz və ehtiyat saxladığınız
Ģeyləri də sizə xəbər verərəm. Əgər möminsinizsə, bunlarda həqiqi
niĢanələr vardır!”
Bu ayənin mənasına və onun ifadələrindəki fərqlərə diqqət
yetirdikdə məlum olur ki, həzrət Ġsa (ə) quĢların yaradılıĢını Allah-
taalaya, digər üç möcüzəni isə (ölüləri diriltmək, anadangəlmə
korlara və cüzam xəstəliyinə tutulanlara Ģəfa vermək) Allahın əmri
və izni ilə özünə aid edir. Təkvini vilayətdə bəzən Allah-taala insana
elə bir qüdrət verir ki, Onun əmrilə yaradılıĢ aləmində təsir qoyaraq
adi səbəbləri adlayır, ölünü diriltmək və əlacsız xəstəyə Ģəfa vermək
kimi iĢlərə qadir olur.
Bu Allah-taalanın Ġsa peyğəmbərə əta etdiyi “təkvini vilayət”in
bir nümunəsi idi və buna oxĢar vilayətin digər peyğəmbərlər və
məsum imamlara da verməsində heç bir mane görünmür.
Amma bir kəs “məqsəd Ġsanın (ə) duası ilə Allah-taalanın Ģəfa
verməsi, yaxud ölüləri diriltməsidir” demiĢ olsa, bu nəzər ayənin
zahiri mənası ilə ziddir. Çünki ayədə açıq-aydın buyurulur ki: “Mən
bu iĢi Allahın iznilə görürəm!” Yəni xariqüladə iĢləri Allahın iznilə
özüm görürəm. Heç bir dəlil yoxdur ki, ayənin zahiri mənasını
boĢlayıb, ona əks olan bir fikir yürüdək.
Hətta “quĢların yaradılıĢı”nda da mümkündür ki, bu təsir Allah-
taalanın iznilə Ġsanın (ə) üfürməsinə verilsin və o da Allahın iznilə
belə bir iĢ görsün. Hərçənd, bir çox təfsirçilər bu mənanı qəbul
edərək demiĢlər ki, quĢların yaradılıĢı birbaĢa Allaha mənsubdur.
Bəlkə də məqsəd budur ki, bəziləri həzrət Ġsanın (ə) Allah olmasını
iddia etməsinlər. Çünki xaliqlik yalnız yeganə Allaha məxsusdur! Bu
mənanın oxĢarını “Maidə” surəsinin 110-cu ayəsində də görmək
olar. Lakin bu iĢ Ġsanın (ə) dili ilə deyil, Allah-taalanın Ġsaya (ə)
xitabı ilə baĢ tutur. Ayədə buyurulur:
ٟ ٔلْاِم ث اًولْاِ١اَٛ ةُْٛةُىاَزاَـ باَٙ١ ـ ةُـةُفٕاَزاَـ ٟ ٔلْاِم ث ولْاِ١مَّلٌا خاَئلْاِ١اَٙاَو ٓ١دِّلٌا آَ ِ ةُكةٍُ لْاِقاَر لْاِم إاَٚ
ٟ ٔلْاِم ث ٝاَرٛاَّلْاٌِا ةُط و لْاِقةُر لْاِم إاَٚ ٟ ٔلْاِم ث آَاَولْاِثاَلْااَٚ اَٗاَّلْاِواَلْا ةُاٜ ولْاِجةُراَٚ
Dostları ilə paylaş: |
