109
“Xatırla o zamanı ki, sən Mənim iznimlə palçıqdan quĢa
bənzər bir Ģey düzəldib ona üfürürdün, o da Mənim iznimlə quĢ
olurdu. Sən Mənim iznimlə anadangəlmə kora və cüzam xəstəyə
Ģəfa verir və Mənim iznimlə ölüləri dirildirdin!”
1
Diqqəti cəlb edən məsələ budur ki, “Ali-Ġmran” surəsindəki
ifadə fərqliyi eynilə burada da görünür. Yəni xilqət və quĢların
yaradılıĢı Ġsa peyğəmbərə yox, yalnız ölüləri diriltmək, anadangəlmə
korlara və əlacsız xəstələrə Ģəfa ona nisbət verilmiĢdir. Hərçənd,
onların hamısında Allahın izni qeyd edilmiĢdir.
Bir sözlə, bu ayələr Ġsa peyğəmbərin xüsusi və məhdud
çərçivədə “təkvini vilayət”ə malik olmasını açıq-aydın sübut edir və
bu məsələnin yalnız o həzrətə həsr edilməsi üçün heç bir dəlil də
yoxdur. Bu, digər peyğəmbərlərə və məsum imamlara da aiddir.
***
Ġkinci ayədə küləklərin həzrət Süleymana (ə) ram olmasından
söz açılaraq buyurulur:
“Biz küləyi ona ram etdik. Külək onun əmri
ilə istədiyi yerə rahatca gedirdi!”
Bu və sonrakı ayələrdən açıq-aĢkar baĢa düĢülür ki, cinlər
Süleyman peyğəmbərin əmrinə tabe olduqları, onun üçün quru və
suda mühüm iĢlər yerinə yetirdikləri kimi, küləklər də onun əmrinə
təslim idi. Onun göstəriĢ verdiyi yerə hərəkət edirdilər. Bu da təkvini
vilayətin xaricdəki nümunələrindəndir. Bu məna “Ənbiya” surəsinin
81-ci ayəsində də açıqlanmıĢdır:
ةٌُ ٌاَٚ
باَٙ١ ـ بإَلْاِواَهباَث ٟ زمٌَّا ٗ لْاِهاَ لْاِلْا ٝاٌَ إ ٖ ولْاِِاَت ث ٞ و لْاِغاَر ًخاَف ٕباَ اَؼ٠دِّوٌا اَْباَّلْاِ١اٌَ
“(Allahın) əmrilə bərəkət verdiyimiz yerə tərəf Ģiddətlə əsən
küləyi də Süleymana Biz ram etdik.”
Bu ayədə Ģiddətlə əsən küləyin Süleyman peyğəmbərin
ixtiyarında olmasından söz açılır.
Çox ehtimal ki, həzrət Musanın (ə) əsası vasitəsilə iki çeĢmənin
fəvvarə vurması
2
, eləcə də, dəryanın iki hissəyə bölünməsi
3
təkvini
vilayət qismindəndir.
1
“Maidə” surəsi, ayə: 110.
2
“Bəqərə” surəsi, ayə: 60.
3
“Şüəra” surəsi, ayə: 63.
110
Nəticə:
Heç bir Ģübhə yoxdur ki, Allah-taala xüsusi
bəndələrinə təkvini vilayət verməklə onlara yaradılıĢda və xarici
aləmdə dəyiĢiklik qüdrəti əta edir.
***
Üçüncü ayədə Süleyman peyğəmbərin xüsusi dostlarından olan
bir kəsin təkvini vilayətindən söz açılır. Qurani-kərimdə onun adı
çəkilmir. Yalnız “elmdən bir qədər bilən kəs” ifadəsi ilə vəsf edilir.
Qurani-kərimdə buyurulur:
آَ١ ّ ٍلْاَِةُِ ٟ ٔٛةُرلْاِتاَ٠ ْاَأ اًَلْاِجاَل باَٙ ّ لْاِواَع ث ٟ ٕ١ رلْاِتاَ٠ لْاُِةُىُّ٠اَأ ةُ اَلَاٌَّا باَُّٙ٠اَأ باَ٠ اَيباَل
“Süleyman dedi: “Ey əyanlar! Onlar müti vəziyyətdə yanıma
gəlməmiĢ hansınız (Bilqeysin) taxtını mənə gətirə bilər.”
1
اَه ِباَممَِّ ٓ ِ اََٛةُماَر ْاَأ اًَلْاِجاَل ٗ ث اَه١ رآ بأَاَأ دِّٓ غلْاٌِا آَدِِّ ةٌذ٠ولْاِف اَيباَل
“Cinlərdən olan bir ifrit dedi: “Sən yerindən qalxmamıĢ, mən
onu sənə gətirərəm!”
2
اَق ٗ ث اَه١ رآ بأَاَأ ةباَز ىلْاٌِا آَدِِّ ةٌُلْاٍِ ةُٖاَلٕ ٞ نمٌَّا اَيباَل
اَهةُـ لْاِواَٛ اَهلْاِ١اٌَ إ مَّلاَر لْاِواَ٠ ْاَأ اًَلْاِث
“(Səmavi) kitabdan bir qədər bilən birisi isə dedi: “Mən onu
sənə bir göz qırpımında gətirərəm!”
3
Əlbəttə, bu bir iddia olmayıb, əməli olaraq həyata keçirildi.
Ayənin davamında buyurulur:
كاَزلْاَِةُِ ةُٖآاَه بمَّّاٍَاَـ
ٟدِّثاَه ً لْاِٚاَـ ٓ ِ ااَناَ٘ اَيباَل ةُٖاَلٕ اًّه
(Süleyman) taxtı yanında hazır durmuĢ görüncə dedi: “Bu,
Rəbbimin lütf və mərhəmətindəndir (ki, dostlarımdan bəzisinə belə
bir qüvvət və qüdrət verilmiĢdir)!”
4
Sual:
Səmavi kitabı bilən Ģəxs kim idi?
MəĢhur nəzərə görə, bu Ģəxs Süleyman peyğəmbərin vəziri
Asəf ibn Bərxiya olmuĢdur. Deyilənlərə görə, o, Süleyman
peyğəmbərin bacısı oğlu imiĢ. ƏyyaĢinin təfsir kitabında qeyd
olunan rəvayətdə deyilir: “Yəhya ibn Əksəm imam Əli ibn
1
“Nəml” surəsi, ayə: 38.
2
“Nəml” surəsi, ayə: 39.
3
“Nəml” surəsi, ayə: 40.
4
“Nəml” surəsi, ayə: 40.
111
Məhəmməd ibn Nəqidən (ə) Asəf ibn Bərxiyanın kim olduğunu
soruĢduqda, o həzrət buyurdu: “Süleymanın (ə) caniĢini idi və
nübüvvət məqamına çatmıĢdı.” Həzrət Süleyman (ə) bu iĢlə onun
məqam və mövqeyini hamıya bildirmək istəyirdi. Halbuki özü bu iĢi
görməyə hamıdan çox qadir idi.
Bəziləri ehtimal vermiĢlər ki, o, Süleyman peyğəmbərin özü
olmuĢdur. Bu isə ayənin zahiri mənasına tam ziddir.
Bəziləri də onun Bəni-Ġsraildən olduğunu bildirirlər. Məlumdur
ki, bu təfsirin Asəf ibn Bərxiya ilə heç bir ziddiyyəti yoxdur. Çünki
Asəf ibn Bərxiya da zahirən, Bəni-Ġsraildən imiĢ. Ümumiyyətlə,
burada övliyalardan birinin kitabdan bir qədər bilik vasitəsilə Səba
padĢahının taxtını bir göz qırpımında ərəb ölkələrinin cənubundan
Ģimalına gətirməsindən söhbət gedir. Bu səciyyə digər ilahi
övliyalar, peyğəmbərlər və məsum imamlara da aiddir. Xüsusilə,
bəzi rəvayətlərdə imam Baqirin (ə) buyuruğu bunu təsdiq edir:
“İsmi-əzəm (Allahın böyük adı) yetmiş üç hərfdən ibarətdir. Asəf ibn
Bərxiya onun yalnız bir hərfini bilirdi və onu dilə gətirərkən yer və
Bilqeysin taxtı onun müqabilində diz çökdü... Və bu iş bir göz
qırpımından da tez baş verdi. Biz isə onların yetmiş ikisini bilirik.
Qalan bir hərf isə yalnız Allah-taalanın qeyb elminə aiddir. Hər bir
qüvvət və qüdrət yalnız Onun izni və əmrilədir!”
1
Bu məzmunda baĢqa rəvayətlər də imam Baqir (ə) və imam
Sadiq (ə), eləcə də digər imamlardan nəql olunmuĢdur. Beləliklə,
ötən ayələrdən məlum olur ki, Qurani-kərim baxımından təkvini
vilayətin bəndələrə verilməsində heç bir Ģübhə yoxdur.
***
HƏDĠSLƏRDƏ “TƏKVĠNĠ VĠLAYƏT”
Bir çox rəvayətlərdə təkvini vilayətdən qaynaqlanan bir sıra
möcüzələrlə rastlaĢırıq. Onlar müxtəlif növlərə bölünür; bunlar
bəzən Peyğəmbər (s), yaxud məsum imamın sırf duası, bəzən
camaatın onlardan tələbi, bəzən Allahın öz əmri, bəzən də onların öz
feli ilə baĢ vermiĢdir. Bu onların mənəvi və ilahi məqamlarına
arxalanaraq Allahın iznilə xariqüladə iĢlər görməsini, onların
1
“Üsuli-kafi”, (“Burhan” təfsirindən nəqlən,) 3-cü cild, səh. 203, hədis: 1.
Dostları ilə paylaş: |
