Hanklarda &uxgalteriya msoB

Kredit»Uipz depozit hisobvaragl»

2. 
   Inkassatsiya qilingan naqd pullar mablag'lari boshqa bankning mijoziga tegislili bo Isa;
   

Debet 19903 -«Inkasso qilingan pul tushumlari va chek­lar»
Kredit 29804-«Boshqa bank mijozlarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari»
Bankning qayta sanash kassasida qoplardagi naqd pullar belgilangan tartibda sanab bo'lingandan keyin qopdagi naqd pullar bo‘yicha kamomad yoki ortiqchalik aniqlanmasa quyidagi
buxgalteriya ohkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 10101 -«Aylanma kassadagi naqd pullar»
Kredit 19903 -«Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar»
Agar qayta sanash kassasida qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha naqd pul mablaglari aniqlansa, belgilangan tartibda dalolatnoma tuzilib, quyidagi buxgalteriya o'tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 10101 -«Aylanma kassadagi naqd pullar»
Kredit 29816 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha naqd pullar»
Qayta sanash kassasida aniqlangan ortiqcha naqd pul mablag'lari ushbu bank mijoziga tegishli bo‘Isa, u mijozning hisobvaraghga quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi orqali kirim qilinadi:
Debet 29816 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha
naqd pullar»
Kredit»Mijoz depozit hisobvarag'i»
Qayta sanash kassasida aniqlangan ortiqcha naqd pul mablagiari boshqa bank mijoziga tegishli bo‘Isa quyidagi buxgalteriya o'tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 29816 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha naqd pullar»
Kredit 29804 -«Boshqa bank mijozlarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari»
Inkassatsiya qilingan naqd pullarni qayta sanash natijasida kamomadaniqlansa, belgilangan tartibda dalolatnoma tuzilib, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 19935 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan naqd pul bo yicha kamomadlar»
Kredit 19903 -«Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar»
Aniqlangan kamomad summasi mijozning hisobvaraghdan undirib olinadi va bunga quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet»Mijozning depozM hisobvaragl»
Kredit 19935 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan naqd pul bo ‘yicha kamomadlar»
Bankning qayta sanash kassasida aniqlangan kamomad summasi boshqa bank mijozining 29804 -«Boshqa bank mijozlarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari» balans hisobvarag‘idan shartnomada kelishiigan shartiarga asosan undirib olinganda, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 29804 -«Boshqa bank mijozlarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari»
Kredit 19935 -«Qayta sanash vaqtida aniqlangan naqd pul bo ‘yicha kamomadlar»
Boshqa bank mijozlariga tegishli bo'lgan naqd pul bo‘yicha mablaglar qayta sanash kassasida sanab bo‘lingandan keyin, elektron memorial order shakllantirilib, vakillik hisobvarag‘idan shu kunning o‘zida, elektron toiov tizimi orqali ulaming hisobvaraqlariga o‘tkazib beriladi va quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 29804 -«Boshqa bank mijoglarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari»
Kredit 16103 -«Bosh bank/filiallardan filiallar va banklararo hisob-kitoblar bo ‘yicha olinadigan mablag'lar» hisobvarag'i orqali
Mablag⁴ oluvchining bankiga elektron to‘lov tizimi orqali mablag⁴ kelib tushganda, dasturiy yo‘l bilan quyidagi
buxgalteriya o'tkazmasi orqali Mrim qilinadi:
Debet 16103 -«Bosh bank/fdiallardan filiallar va banklararo hisob-kitoblar bo ‘yicha olinadigan mablag'lar» hisobvarag'i orqali
Kredit» Mijozning asosiy depoz.it hisobvarag'i»
Banklar boshqa bank mijozining naqd pullarini inkassatsiya qilganda ular o‘rtasida tegishli shartnomalar tuziladi.
Shartnomada bankning naqd pullami o‘z vaqtida inkassatsiya qilishi va inkassatsiya qilingan mablag‘lami pul topshiruvchi mijozning tegishli bankdagi hisobvarag‘iga o‘z vaqtida o'tkazib berish shartlari belgilab qo⁴yiladi. Shuningdek, inkassatsiya qilingan naqd pullami qayta sanash vaqtida aniqlangan kamomad va ortiqchalik naqd pul mablag‘lami mijozning hisobvaragldan undirish yoki o⁴tkazib berish tartibi ham mazkur shartnomada ko‘rsatiladi.
4.4. Tijorat banUarming madad pullari bisobi
Tijorat banklarining barchasi ham naqd pulga bo'lgan talabni o‘z imkoniyatlaridan kelib chiqib ta’minlay olmaydilar. Markaziy bank tijorat banklarining naqd pulga bolgan qo^£shimcha talablarini tegishli me’yorlar asosida ta’minlab turadi. Markaziy bank tijorat banklarini naqd pul bilan ta’minlanishi madad pullar tarzida talqin etilib, uning hududiy Hisob kitob kassa markazlari (HKKM) tomonidan amalga oshiradi.
HKKMdan madad pullami olishda filiali mavjud bolmagan va filiali mavjud tijorat banklari misolida ko‘rib chiqamiz.