51
Səfər başqa vaxt olsaydı Niyazın onun sahəsinə
aid işçiləri pisləməsinə imkan verməzdi. Ancaq, indi
çox əsəbiləşdiyindən Niyaza qoşulub dəstə rəisləri-
nin qarasına deyindi:
–Düz buyurursunuz, Niyaz müəllim, yeddi
dəstə rəisidir, bu insanların heç birində bir təşəbbüs-
karlıq, işə can yandırma yoxdur. Təzə ay on gündü
başlayıb, hələ aylıq planların hamısı yazılmayıb. Pro-
tokollar, şəxsi dəftərlər, mühazirələr, divar qəzetləri,
hansını deyim, heç biri sonadək hazır deyil. Gərək
mən bircə-bircə deyəm, məcbur edəm bunlar da ye-
rinə yetirə. Görmədim kimsə gələ deyə ki, filan mə-
dəni-kütləvi tədbiri keçirirəm. Hələ gözləyirlər ki,
mən bunların əvəzinə edəm...
–Edəndə də gərək neçə adamdan icazə ala-
san, – Orxan ayaqüstə dayananların içindən söz atdı.
–Əlbəttə, bəs necə, – Səfər onun danışmasına
imkan vermədi, – icazə alınmasa, hərə istədiyini etsə
özbaşınalıq olar ki...
–Niyaz müəllim, icazə verirsinizsə, yeri gəl-
mişkən dəstə rəisləri ilə bağlı mən də bir iradımı bil-
dirmək istəyirəm, – Bəkir də dilləndi.
–Buyurun, deyin.
–Dəfələrlə deyilib ki, müəssisənin içinə mobil
telefon gətirmək olmaz. Qanunla qadağandır. Belə
hal cinayət məsuliyyəti yaradır. Cib telefonlarınızı
qapıda, nəzarət buraxılış məntəqəsindəki kiçik qu-
52
tulara qoymalısız. İstəsəniz bir balaca qıfıl da alın,
qoyun qutuya bağlayın ağzını, sonra keçin içəri. Da-
ha üstünüzdə içəri daşımayın. Ötən ay iki dəfə dəstə
rəislərindən yaşayış sahəsinə telefon gətirən görmü-
şəm. Guya qapıdan keçəndə qutuya qoymağı unu-
dublar. Qapıdakı əsgərlərə də tapşırmışam nəzarəti
artırsınlar. Xəbərdarlıq edirəm, üçüncü dəfə bu hal
baş verərsə bağışlamayacağam. Kimliyindən asılı ol-
mayaraq həmin işçi sərt cəzalanacaq...
–Haqlısınız, – Səfər Bəkirin dediklərini dəstək-
lədi, – o iki dəfəni Bəkir müəllim mənə görə bağışla-
dı, – aşağılayıcı nəzərlərlə dəstə rəislərini süzdü.
“İnsan var, görürsən əlli yaşı var, amma tərbi-
yəsində çatışmamazlıqlar var”, – Niyaz bu sözləri
deyərkən ürəyində başqasını yox, Səfəri nəzərdə tu-
turdu. Çünki onun nəzərində Səfər tərbiyə işinin təş-
kilinə rəhbərlik vəzifəsində işləsə də ən böyük tərbi-
yəsizin biri idi. Bu adama istər öz işçiləri, istərsə də
məhkumlar tərəfindən qətiyyən rəğbət duyulmurdu.
Gün ərzində dəfələrlə məhkumların üstünə qışqırar,
işçilərə səsini ucaldar, saysız-hesabsız yalanlar danı-
şar, söyüş söyməkdən yorulmazdı. Onun tərbiyə iş-
çisi kimi digər sahə əməkdaşlarından fərqləndirici
müsbət bir xüsusiyyəti yox idi. O, daha çox rejim iş-
çisi olmağa layiq idi.
Niyaz səlahiyyət və gəlir baxımından üstün ol-
duğu üçün Səfərin ona paxıllıq etdiyini bilirdi. Dəfə-
53
lərlə Səfərin kabinetinin qarşısından xəbərsiz keçər-
kən aralı qalmış qapıdan arxasınca danışdığını, sö-
yüşünü eşitmişdi. Lakin Səfərin onu görən kimi sifə-
tinə gülüş yayılması, mehribanlaşması eşitdiklərini
əhəmiyyətsizləşdirmişdi. Bununla belə, ürəyində Sə-
fərdən zəhləsi gedirdi...
Son vaxtlar müəssisəyə gəlib-gedən yoxlama-
ların, qonaqların, mərkəzdən əsassız bəhanələrlə si-
fariş edilən ödəmələrin çoxalması, həm də iqtisadi
infilyasiya nəticəsində bütün əmtəə qiymətlərinin
yüksəlməsi Məhyəddinin nəfəsini daraltmışdı: “Niyə
biz öz haqlarımızın qiymətini artırmayaq, – Niyaza
sual etmişdi, – biz də qiymətlərə əl gəzdirməliyik...”
Niyaz bu tapşırıqdan sonra Səfəri, Bəkiri, Şa-
mili çağırıb söhbət etmiş, məhkumlardan alınan haq-
ların – görüşdən başlamış dərzi, çəkməçi, bərbər,
cayxana, telefon otağı, camaşırxana, hamamadək bü-
tün “toçkaların” yeni qiymətlərini Məhyəddinin
adından nəzərlərinə çatdırmışdı. Ən çox söhbəti isə
Bəkirlə oldu:
–Avtoritetlərin böyüyünü, o saqqallısı var ha,
onu çağır yanına, vəziyyəti izah elə. Deynə yuxarı-
dan “taksı” artırıblar. Mən istəmirəm onlarla aranı
açam, pərdəni götürəm. Amma mənim adımdan eşit-
dir ki, onlar üçün istədikləri şəraiti yaratmışıq, bəzi
işlərinə də göz yummuşuq. Necə olur ki, ayda filan
qədər pulu “qara pul” adı ilə cinayətkar dostlarına
54
göndərə bilirlər, bizə çatanda pulları qalmır. Çağır
danış, əgər belə yaşamaqda davam etmək istəyirlər-
sə, hər ay o puldan üç dəfə çox bizə də versinlər.
Yox, əgər razılaşmasalar, onda biz də nə edəcəyimizi
göstərərik...
“Qara pul” avtoritetlərin ayda bir dəfə “vor za-
kon”lara göndərdikləri toplanmış pullar idi. Bu pul-
lar qapıdan çölə birbaşa Bəkirin köməkliyi ilə çıxarı-
lırdı.
Söhbətin səhəri günü Bəkir məruzə etdi ki, baş
avtoritetlə görüşdüm, dediklərinizi ona çatdırdım.
Dəqiq cavab vermədi. Dedi, özbaşına qərar çıxara
bilmərəm, gərək “məşvərətə” gedəm, orada məslə-
hətləşəm, sonra sizə cavab verərəm.
Oğru aləminin “məşvərət”, həm də “sxodka”
deyilən kiçik toplantıları bir qayda olaraq daha çox
məhkumların mərkəzi xəstəxanasında olurdu. Müx-
təlif müəssisələrdən müalicə adı ilə gələn məhkum-
ların yalnız burada bir-biriləri ilə görüşmək, dərd-
ləşmək imkanları yaranırdı.
–Onda, gör nə vaxt istəyir, sənədlərini hazır-
layıb göndərin xəstəxanaya. Getsin-qayıtsın, biz də
nə edəcəyimizi müəyyənləşdirək, – Niyaz Bəkirə tap-
şırdı.
Növbəti həftə Bəkirin gizli göstərişi ilə xəstəlik
sənədləri hazırlanan baş avtoritet məhkumların mər-
kəzi xəstəxanasına yatab olundu. Daha bir həftə keç-
Dostları ilə paylaş: |