15
Ibni Qudamə demişdir: "Elm əhli, bu üç həccdən hər hansına
niyyət etməyin caiz olmasına ittifaq ediblər". Buna dəlil
Aişənin t aşağıdakı sözüdür: "Biz Peyğəmbər r ilə həccə
çıxdıq. Bəzilərimiz ümrəyə, digərləri isə ümrə və həccə, bir
başqaları isə yalnız həccə niyyət etmişdilər" (Buxari).
Ehramda qadağan olan əməllər!
1. Səbəbsiz yerə bədənin hər hansı bir hissəsindən tükü qoparmaq
və ya saçı kəsmək.
2. Əl və ya ayaq dırnaqlarını səbəbsiz yerə tutmaq.
3. Kişilərin qəsdən başlarını örtmələri. Həmçinin səhih budur ki,
üzü də hər hansı bir örtük ilə örtmək olmaz.
Qadınlar niqab (üz örtüyü – tər.) və əlcək geyinmirlər. Çünki
Peyğəmbər (s.a.s) bunları yasaq edib. O, buyurur: "Ehramda olan
qadın nə niqab, nə də əlcək geyinir" (Buxari). Lakin kişilərin
arasından keçdiyi zaman üzünü örtə bilər. Çünki qadın səhabələr
belə edərdilər.
4. Kişilərin bilərəkdən bütün bədənləri yaxud bədənlərinin bir
hissəsi üçün tikilmiş paltar geyinmələri. Tikilmiş paltar
deyəndə: Bədən üzvlərini birini digərindən ayıran paltar
nəzərdə tutulur. Buna: Köynək, əmmamə, şalvar, əlcək, corab,
xuff və s. misal çəkmək olar.
5. Ehrama girdikdən sonra bilərəkdən paltara və bədənə ətir
vurmaq.
6. Ov ovlamaq.
7. Nigah bağlamaq. Evlənmək yaxud evləndirmək. Ehramda olan
adam özü birbaşa yaxud vəkalət yolu ilə nə evlənə, nə də
digərlərini evləndirə bilər. Həmçinin nişan etmək və
nişanlamaq da olmaz (Müslim).
8. Ehramda olarkən cinsi əlaqədə olmaq. Kim birinci təhəllüldən
əvvəl cinsi əlaqədə olarsa onun həcci batil sayılar"həcdə
olarkən qadınla yaxınlıq.....etmək yaramaz" (əl-Bəqərə: 197).
9. Zövcə ilə oynaşmaq, onu öpmək və şəhvətlə baxmaq yasaqdır.
*Həmçinin haramda (Məkkə hüdudlarında – tər.) olan adama
ov ovlamaq, ağac qırmaq və bitki qoparmaq yasaqdır.
16
Yasaqları edənin boynuna düşən kəffarə!
1. Saçını və dırnağını kəsən, başını örtən və tikili paltar geyinən
kişi, əlcək və niqab geyinən qadın, ətir vuran adam, bütün
bunlara görə: ya bir qoyun kəsib Məkkədə yaşayan kasıblara
paylamalı, yaxud altı nəfər fağırın hərəsinə yarım saa (iki
ovuc) miqdarında yedizdirməli, yaxud da üç gün oruc
tutmalıdır. Bu üç kəffarənin hansını istərsə onu seçə bilər.
2. Cinsi əlaqədə olmaq. Kim birinci təhəllüldən öncə cinsi
əlaqədə olarsa onun həcci batil olar. O, bir heyvan kəsib
Məkkənin fağırlarına paylamalıdır. Gələn il isə yenidən həccini
qəza etməlidir. Birinci təhəllüldən sonra cinsi əlaqədə olan
yalnız bir qoyun kəsməli və Məkkə fağırlarına paylamalıdır.
Burada edilən cinsi əlaqəyə qadının da razılığı olubsa, qadının
da hökmü kişi ilə eyni olur.
3. Ov ovlayanın cəzası. Əgər ovun müqabili varsa onda ovlayan
insan üç şeyi seçə bilər: Ya ovun mislində bir heyvan kəsib
Məkkənin fağırlarına paylamalı, yaxud həmin ovun müqabili
miqdarda yemək çıxarmalı və Məkkə fağırlarının hərəsinə
yarım saa (iki ovuc) miqdarında verməli, yaxud da hər fağırın
yeməyi müqabilində oruc tutmalıdır. Əgər ovun müqabili
yoxdursa bu zaman onun qiymətinə uyğun yemək hesablayır
və Məkkə fağırlarının hərəsinə iki saa (iki ovuc) miqdarında
paylayır, yaxud da hər fağırı yedizdirməyin əvəzinə bir gün
oruc tutur.
4. Qadının öpülməsi, onunla oynaşılması və ya şəhvət ilə
yanaşılması məni çıxıb çıxmamasından asılı olmayaraq,
ehramda yasaq olan əməllərdəndir. Belə edən adamın həcci
doğrudur. Lakin o, Allaha tövbə etməli və bağışlanma
diləməlidir. Bəzi təhqiqatçı alimlər deyiblər ki, bundan əlavə
bir qoyun kəsmək və Məkkə fağırlarına paylamaq, yaxud altı
nəfər fağıra, hərəsinə yarım saa (iki ovuc) miqdarında yemək
yedizidrmək, yaxud da üç gün oruc tutmaq yaxşı olardı. Bunu
etmək vacib deyil. Allah daha yaxşı biləndir.
5. Həcc və ya ümrə niyyəti ilə ehrama girəndən sonra həccini
davam etməsi qadağan olunan adam, maneə: xəstəlik, yol
qəzası, üzərində olan mal-dövlətin itməsi və s. aradan
17
götürülənə qədər, bir müddət ehramda gözləməlidir. Maneə
götürüldükdən sonra həccini davam etməlidir. Belə hallarda
səbrli olmalı və problemi həll etməyə çalışmalıdır. Əgər
maneəni götürə bilməsə olduğu yerdə qurbanını kəsib saçını
qırxır və ya azaldır. Yalnız bundan sonra təhəllül etmiş (yəni,
ehramdan çıxmış) sayılır. Bu haqda Allah təalə buyurur:
"Allahdan ötrü həcc və ümrə əməllərini tam yerinə yetirin, əgər
arada sizə maneəçilik olarsa, (sizə) müyəssər olan bir qurbanlıq
göndərin, qurbanlıq öz yerinə çatıncaya qədər başınızı
qırxdırmayın" (əl-Bəqərə: 196). Həmçinin Peyğəmbər (s.a.s)
buyurub: "Kimin ayağı sınar, topal olar və xəstələnərsə o
təhəllül edir və gələn il bunun əvəzinə həcc edir" (Müslim).
Lakin ehrama girərkən bu duanı: "Fə in həbəsəni habisun
fəməhilli heysu həbəstəni" (Buxari və Müslim) deyən adam
ehramdan çıxır və qurban kəsmir. Belə bir natamam həccin
qəzasının olub olmaması isə ixtilaflı məsələdir. Lakin daha
doğru rəyə görə bunu qəza etmək lazım deyil. Yalnız islamın
əsaslarından olan həcci və ümrəni edən adam qəza etməlidir.
Ehramda olana icazə verilən əməllər!
1. Ehramda olan və olmayan adam zərərli heyvanları hər vaxt
öldürə bilər. Aişə y deyir: Peyğəmbər (s.a.s) buyurub: "Beş
heyvan vardır və onlar zərərli heyvanlardır. Bu heyvanlar
ehramda olarkən və ehramda olmayarkən öldürülür. Bunlar:
Çalağan, əqrəb, qarğa, siçan və quduz itdir" (Buxari və
Müslim) imam Müslim öz rəvayətində "... və ilan" sözlərini
əlavə edibdir (Müslim).
2. Geyinməyə ehram paltarı tapa bilməyən adam şalvar, ayaqqabı
tapa bilməyən adam isə xüff geyinə bilər. Buxari və Müslim bu
hədisi Ibn Abbasdan y rəvayət etmişdir .
3. Uzunluğu topuqdan aşağı olan xüfu geyinmək olar. Çünki xüff
bu halda ayaqqabıya bənzəyir.
4. Sərinləşmək üçün çimmək olar. Bu zaman saçlarını ehtiyatla
ovuşdura bilər.
Dostları ilə paylaş: |