“H.Əliyev adına nez”-in Modernləşdirilməsi Layihəsi

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
tələblər 
qoyur, 
atmosferə 
göstərilən fiziki və kimyəvi təsirlərin 
yumşaldılması üzrə normalar təsbit 
edir,  zərərli  emissiyaların  və 
onların 
mənbələrinin 
dövlət 
inventarı üzrə qaydaları təmin edir 
və  cəza  tədbirlərinin  görülməsinə 
səbəb olacaq qanun pozuntularını 
təqdim edir. 
7 
Su  Məcəlləsi  (418 
saylı, 26 dekabr, 1997 
tarixli  qərarla  təsdiq 
edilmişdir) 
Məcəllə  su  hövzələrindən  istifadəni 
tənzimləyir, 
mülkiyyət 
hüquqlarını 
müəyyən  edir  və  inventarlaşdırma  və 
monitorinq  məsələlərini  əhatə  edir. 
Məcəllə  su  hövzələrindən  içməli  və 
xidmət  suyu,  tibbi  müalicə,  sanatoriya, 
istirahət  və  idman,  kənd  təsərrüffatı 
məqsədləri, sənaye ehtiyacları və hidro 
enerji,  nəqliyyat,  balıqçılıq  və  ovçuluq 
məqsədilə  istifadə,  tullantı  suların 
atılması, yanğından mühafizə və xüsusi 
mühafizə 
olunan 
su 
hövzələrini 
tənzimləyir.  O,  zonalaşdırma,  zərərli 
maddələrin  maksimum  yol  verilən 
hədləri  və  sənaye  üçün  baza  davranış 
qaydalarını təmin edir. 
Su  hövzələrinin  (çaylar,  göllər  və 
su  anbarları  və  s.)  çirklənmədən 
qorunması 
və 
su 
qoruycu 
zonalarda  fəaliyyətin  qadağan 
olunması. 
8 
Su 
Təchizatı 
və 
Tullantı 
Sular 
haqqında 
Qanun 
(28.10.1999  tarixində 
təsdiq edilmişdir) 
Qanun 
sənaye 
tullantılarının 
kanalizasiya 
sisteminə 
atılmasını 
məhdudlaşdırır, sel və sənaye sularının 
kanalizasiya  sularından  ayrılmasını 
tələb  edir  və  hüquqi  şəxslərdən 
kanalizasiya qurğularının idarə edilməsi 
üçün lisenziya almasını tələb edir.  
Çirkab suların təmizlənmədən ətraf 
mühitə atılmasını tənzimləyir. 
9 
Əhalinin 
radiasiya 
təhlükəsizliyi 
haqqında Qanun (423 
saylı, 19 avqust, 1998 
tarixli  qərarla  təsdiq 
edilmişdir) 
Qanun 
sənaye 
müəssisələrində 
radiasiya 
təhlükəsizliyinin 
təmin 
edilməsini  tələb  edir.  Qanun  radiasiya 
təhlükəsizliyi  üzrə  dövlət  siyasətinin 
əsas  prinsiplərini,  eləcə  də  radioaktiv 
mənbələrin 
istifadəsi 
nəticəsində 
potensial  təsirə  məruz  qalan  ərazilərdə 
işçilərin və əhalinin təhlükəsizliyini təmin 
edən ekoloji normaları müəyyən edir. 
Qanun qəzalar zamanı sağlamlığa, 
mülkiyyətə və həyata dəyən zərərə 
görə  təzminatın  təmin  edilməsini 
tənzimləyir. 
10  Ekoloji  İnformasiyalar 
haqqında 
Qanun 
(270-IQ 
saylı, 
12.03.2002 
tarixli 
qərarla 
təsdiq 
edilmişdir) 
Qanun  ekoloji  məlumatların  təsnifatını 
müəyyən  edir.  Məhdudiyyətlərin  tətbiq 
edilməsi prosedurları təsvir olunmuşdur. 
Qanun 
Orxus 
Konvensiyasının 
(Azərbaycan  tərəfindən  1999-cu  ildə 
ratifikasiya  edilmişdir)  müddəalarının 
Azərbaycan  qanununa  daxil  edilməsi 
məqsədi güdür. 
Əgər  məlumat  “məhdud  istifadə 
üçün”  təsnif  edilməmişdirsə,  o 
zaman ictimaiyyətə açıqdır. 
11  İcbari  Ekoloji  Sığorta 
haqqında 
Qanun 
(271-IQ 
saylı, 
12.03.2002 
tarixli 
qərarla 
təsdiq 
edilmişdir) 
Qanun  həyata,  sağlamlığa,  əmlaka  və 
ətraf 
mühitə 
təsadüfi 
ekoloji 
çirklənmələrin nəticəsində dəyən zərərə 
görə  mülki  məsuliyyətin  icbari  sığortası 
üzrə tələbləri müəyyən edir. 
Ekoloji  çirklənmələrin  nəticəsində 
dəyən 
zərərə 
görə 
mülki 
məsuliyyətin icbari sığortası. 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
34 

---

 
H.Əliyev  adına  Neft  Emalı  Zavodunun  modernləşdirilməsi 
layihəsinin  Faza-1  –  Bitum  qurğusunun  tikintisi  və  istismarı 
üzrə Ətraf Mühitə Təsirin Qiymətləndirilməsi 
 
12  Cinayət 
Məcəlləsi: 
ekoloji 
qayda 
pozuntuları 
(30.12.1999-cu 
il 
tarixli,  №  787-IQ, 
qərarla 
təsdiq 
edilmişdir) 
Cinayət  Məcəlləsinin  “ekoloji  qayda 
pozuntuları”  bölməsi  ekoloji  baxımdan 
təhlükəli maddələrin və tullantıların idarə 
edilməsi qaydalarının pozulmasına görə 
cinayət məsuliyyəti müəyyən edir (248-ci 
maddə). 
Qanun ekoloji qanun və qaydaların 
pozulmasına 
görə 
cinayət 
məsuliyyətini 
müəyyən 
edir. 
Məsələn  ağacların  kəsilməsinə, 
vəhşi 
heyvanların 
icazəsiz 
ovlanması, 
meşə 
yanğının 
törədilməsi və s. 
13  İnzibati 
Xətalar 
Məcəlləsi: 
ətraf 
mühitin  mühafizəsi, 
təbiətdən  istifadə  və 
ekoloji  təhlükəsizliyə 
qarşı  inzibati  qayda 
pozuntuları 
(906 
saylı,  11  iyul,  2000 
tarixli  qərarla  təsdiq 
edilmişdir) 
İnzibati  Xətalar  Məcəlləsi  sənaye  və 
məişət  tullantılarının  atılması  və  emalı 
(maddə 
104), 
saxlanılması 
və 
yandırılması  (maddə  110),  radioaktiv 
materialların  və  təhlükəli  sənaye  və 
məişət  tullantılarının  idxalı  (maddə 
113.0.10)  və  malların  ləğv  edilməsi 
(maddə  283)  zamanı  nizamlayıcı 
qaydaların  pozulmasına  görə  inzibati 
məsuliyyətin miqyasını müəyyən edir. 
Məcəllənin 9-cu Fəsli ətraf mühitin 
qorunması,  təbiətdən  istifadə  və 
ekoloji  təhlükəsizlik  qaydalarına 
həsr  olunmuşdur.  Məcəllənin  bir 
sıra  paraqrafı  birbaşa  və  ya 
dolayısı  ilə  tullantıların  idarə 
edilməsi  tələblərinin  pozulmasına 
aiddir. 
14  Meşə  Məcəlləsi  (693 
saylı, 
30.03.1998 
tarixli  qərarla  təsdiq 
edilmişdir) 
Meşə  Məcəlləsi  meşə  ərazilərində 
sənaye 
və 
məişət 
tullantılarının 
basdırılmasını, fəaliyyət nəticəsində bitki 
kökünün kəsilməsini qadağan edir. 
Meşə 
zonasında 
ağacların 
kəsilməsi,  meşə  torpaqlarından 
istifadə məsələləri və s. 
15  Torpaq 
Məcəlləsi 
(695  saylı,  25  iyun, 
1999  tarixli  qərarla 
təsdiq edilmişdir) 
Torpaq Məcəlləsi torpaqların bütün növ 
deqradasiya 
və 
çirklənmədən 
qorunmasını  dövlətin  ekoloji  siyasətinin 
ən  yüksək  prioriteti  elan  edir  və 
torpaqların sənaye və məişət tullantıları, 
kimyəvi  və  radioaktiv  maddələr,  çirkab 
sular  və  digər  təhlükəli  materiallarla 
çirkləndirilməsinə 
görə 
məsuliyyət 
nəzərdə tutur (maddə 110). 
Torpaqların 
eroziyadan 
və 
çirklənmədən  qorunması,  torpaq 
istifadəçilərinin cavabdehlikləri. 
 
Adı çəkilən qanunlarla yanaşı əsas ekoloji qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi və tələblərinin izah olunması, 
eləcə  də  onların  tətbiq  edilməsini  təmin  etmək  məqsədilə  onlarla  digər  qayda  və  təlimatlar  qəbul 
olunmuşdur. Qanunvericilik prosesi ölkədə hələ də davam etməkdədir və Azərbaycan müasir beynəlxalq 
standartlara uyğun olan hüquq sisteminə keçid dövründədir. Respublika ətraf mühitin qorunması və ekoloji 
təhlükəsizliyin müxtəlif aspektləri ilə əlaqədar olan əksər beynəlxalq konvensiyaların üzvüdür. Hökumət 
həmçinin müvafiq beynəlxalq təşkilatlar və hökumətlərlə məhsuldar əməkdaşlığın yaradılmasında səmərəli 
çalışdığını sübut etmişdir. 
 
4.2  Ətraf mühit məsələlərini tənzimləyən milli təşkilatlar 
Azərbaycanda ətraf muhitin qorunmasına cavabdeh Azərbaycan Hökumətidir. Ətraf Mühitin qorunmasına 
nəzarəti həyata keçirən mərkəzi dövlət orqanı kimi 
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) təyin 
edilib.  Ətraf  mühitin  mühafizəsi  üzrə  qaydaların  tətbiqinə,  normalara  və  standartlara  riayət  olunmasına 
nəzarət ETSN
‐ə həvalə edilmişdir. 
Torpaqlardan  istifadənin  tənzimlənməsini 
Dövlət  Torpaq  və  Xəritəçəkmə  Komitəsi  nəzarət  edir, 
daşınmaz əmlakın, o cümlədən torpaq mülkiyyətçilərinin qeydiyyatını 
Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri 
Xidməti yerinə yetirir. 
Fövqəladə Hallar Nazirliyi (FHN) - gözlənilməz təbii və sənaye qəzaları baş verən zaman onların idarə 
olunmasına  cavabdeh  təşkilatdır.  FHN  həmçinin  tikintidə,  dağ
‐mədən  işlərində,  sənayedə  təhlükəsizlik 
qaydalarının tətbiqinə nəzarəti yerinə yetirən dövlət orqanıdır. 
Səhiyyə  Nazirliyi  -  ölkə  ərazisində  sanitar
‐epidemioloji  vəziyyəti  nəzarətdə  saxlayan  dövlət  orqanıdır. 
Nazirlik həmçinin istehsal sahələrində sağlamlığın qorunması qaydalarını tənzimləyir. 
 
EKOLOGİYA İDARƏSİ 
35 

---