Hər bir azərbaycanlı üçün yaddaş kitabı

Nazim Tapdıqoğlu
27  oktyabr  1993-cü il - Ermənilər Zəngilan rayonunun İkinci Ağalı kəndini 
də yandırırlar. Rayonun Şərif an kəndi yaxınlığında qanlı döyüşlər gedir...
27  oktyabr  1993-cü il - Ermənistan ordusu artıq Zəngilan şəhərinin həndə- 
vərindədir.  Şiddətli döyüşlər gedir.  İtkilər olur...
28  oktyabr  1895-ci il - Xalq  qəhrəmanı  Qaçaq Nəbi öz dəstəsi ilə Gorusu 
mühasirəyə alır, qalanın rəisi Səlim bəydən Həcərin azad olunmasını tələb edir; 
tələb yerinə yetirilir...
28  oktyabr  1906-cı il - Bakı qradonaçalnikliyi yaradılır...
28 
oktyabr 1991-ci il - Ermənilər daxili qoşunların zirehli texnikasından is­
tifadə edərək, Xocavənd rayonunun azərbaycanlılar yaşayan kəndlərinə hücuma 
keçməyə başlayırlar. Dağıntılar və itkilər olur...
28  oktyabr  1992-ci il  - Ağdərə  rayonu ərazisində  əsir  götürülmüş  Mayıl 
Məmmədəli oğlu Məmmədova Xankəndi şəhər DTK inzibati binasında Sergey 
Abramyan adlı erməni zabiti tərəfindən torpaq yedizdirilir,  Tuğ kəndində sax­
lanıldığı vaxt ermənilər tərəfindən tonqalda qızdırılmış xaçşəkilli dəmirlə sinə­
sindən damğalanır, Aşot Qriqoryan tərəfindən alnına çapıq çəkilir, köz ilə həmin 
yerdən xaç şəklində dərisini yandırıb ona amansız işgəncələr verirlər...
28  oktyabr  1992-ci il -  Qarabağ döyüşlərində ucarlı igidlər - Ramiz Ənvər 
oğlu Bəydəmirov, Vidadi Məmmədrəhim oğlu Kərimov həlak olurlar...
28  oktyabr  1993-cü il - Zəngilan rayonunun Mincivan qəsəbəsi və dəmiryol 
stansiyası ermənilər tərəfindən işğal olunur...
28  oktyabr  1993-cü il - Zəngilan rayonunun Havalı kəndi ermənilər tərəfin­
dən işğal olunur. Genlik, Malatkeş'ın kəndləri yandırılır.  Vejnəli və Kollu Qışlaq 
kəndləri yaxınlığında,  eləcə də, Şükürataz yüksəkliyində qanlı  döyüşlər gedir. 
İtkilər olur...
28  oktyabr  1995-ci il - Erməni terrorçuları tərəfindən Bakı metropoliteninin 
“Ulduz ” və “Nərimanov” stansiyaları arasında terror aktı törədilir. Nəticədə 290 
nəfər  (o cümlədən,  137 qadın,  29 uşaq) faciəli  şəkildə  həlak olur (ölənlərin  99 
%-i azərbaycanlıdır);  270  nəfər ağır yaralanır...
29  oktyabr  1781-ciil - Dövrünün nüfuzlu şəxsiyyəti, Təbrizin bəylərbəyi Nə­
cəf qulu xan öldürülür...
29  oktyabr  1914-cü il - Rusiya-Türk müharibəsi  (Sarıqamış)  başlanır...
29 
oktyabr  1937-ci il - Azərbaycan SSR XDİK idarəsinin 3-cü dərəcəli döv­
lət təhlükəsizlik komissarı Sumbatovun əmri ilə 263 nəfər güllələnir...
250
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
29  oktyabr  1991-ci il - Kral Hüseynin göstərişi ilə ərəb ölkələrindəki erməni 
icmalarının  Əmmanda  "Mərkəzləşdirilmiş Erməni İcmalarının  İttifaqı" adlı 
mərkəzi beynəlxalq erməni təşkilatı kimi qeydə almır...
29 oktyabr  1991-ci il - Saat 15 radələrində Azərbaycan Hava Yolları  Kon­
serninin Yevlax  Şirkətinə məxsus  olan  "AN-2" təyyarəsi  Əsgəran  (Xocalı) 
rayonunun Xanabad və Kər mir sar kəndləri ərazisində ermənilər tərəfindən vu­
rulur. Hamlet (Sabir) Rəcəbov, Ceyhun Bəşirov, Yunis Misirov, Əhmədağa Bax­
şıyev,  Azad  Sadıqov,  Hikmət Muradov,  Əsəd  Əsədov  bu  erməni  terrorunun 
qurbanlarından  olurlar. Onların meyidləri ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə yan­
dırılır...
29  oktyabr  1992-ci il - Fərrux, Xanabad və Sırxavənd kəndləri uğrunda iri 
miqyaslı hərbi əməliyyat keçirilir.  İtkilər olur...
29  oktyabr  1992-ci il - AN-2 təyyarəsinin ekipajı arasında Milli Qəhrəman 
Hikmət Oqtay oğlu Muradov da ermənilərin atdığı raket atəşindən həlak olur...
29  oktyabr  1992-ci il - Ağdam şəhəri raket atəşinə tutulur.  Dağıntılar var. 
3 nəfər həlak olur...
29  oktyabr  1992-ci il - Əkrəm Ərşad oğlu İsmayılov Qaraqaya döyüşündə 
ermənilərlə atışmada həlak olur...
29  oktyabr  1993-cü il - Zəngilan rayonunun  Babaylı, Məmmədbəyli, Birinci 
Ağalı, İkinci Ağalı, Rəbənd, Alıbəyli, Xumarlı, Sarıl, Şərifan, Hacallı, Muğanlı, 
Ağbənd, Vejnəli,  Əmirxanlı, Xurama, Bartaz, Şayıflı,  Nəcəflər,  Yuriflər,  Ca- 
hangirbəyli,  Saralı  Xəştab,  Şamlı,  Aladin,  İsgəndərbəyli,  Kolluqışlaq,  Rəzdərə, 
Muğanlı,  Qaragül,  Qaragöz,  Vənətli kəndləri və Mincivan qəsəbəsi  ermənilər 
tərəfindən işğal olunur...
30  oktyabr  1918-ci il -  “Mudros” sülh müqaviləsinə görə Türkiyənin Suriya 
Livan, Fələstin,  İraq vilayətləri İngiltərə və Fransanın idarəçiliyinə verilir...
30 
oktyabr  1919-cu il - İngiltərə hökuməti ilə müsavatın  nümayəndə heyəti 
arasında Britaniya imperialistləri İran və Azərbaycan arasında hərbi-siyasi bir­
lik layihəsini irəli sürür.  İngiltərənin layihəsinin mahiyyəti Azərbaycanı İranm 
şah hökumətinə tabe etmək yolu ilə tam əsarət altına almaqdan  ibarət idi...
30  oktyabr  1991-ci il-Q arabağın abad kəndlərindən olan Tuğ və Salakətin 
kəndləri erməni terrorçuları tərəfindən  işğal olunur.  Tuğ kəndi  büsbütün yan­
dırılır. Ölənlər və yaralananlar olur. 230-dan çox evi və ictimai binanı yandıran 
ermənilər müasir silahların gücünə arzərbaycanh əhalini öz tarixi dədə-baba tor­
paqlarından qovurlar...
30  oktyabr  1991-ci il - Xocavənd rayonunun Xocavənd və Əmirallar yaşayış
251

---