Hist fil star sred 2008
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- EPIKUREIZM: 1. Fizyka
- SCEPTYCYZM: 1. Krytyka pogl ądów fizykalnych
- 1/ dogmatycy
47
EPIKUREIZM: 1. Fizyka: - W swojej wizji rzeczywistości Epikur odwołał się do Demokrytejskiego atomizmu. Główną tezą atomistyczną było przekonanie, Ŝe istnieją jedynie atomy, które poruszają się w próŜni (niebyt). Atomy mają własności matematyczne: kształt, wielkość i połoŜenie, a Epikur dodał tu jeszcze cięŜar. Pod wpływem cięŜaru atomy poruszają się z góry na dół. Nie poruszają się jednak one idealnie pionowo w dół, gdyŜ na skutek zderzeń z innymi atomami, ich ruch odchyla się od kierunku pionowego. To odchylenie od pionu, nazywane
niezdeterminowania, wolności.
- Epikur głosił sensualizm – czyli przekonanie, Ŝe jedynym i wystarczającym źródłem naszej wiedzy jest doświadczenie zmysłowe. - WraŜenia zmysłowe, które tworzą się w naszych organach zmysłowych za pośrednictwem podobizn, które docierają do nas od rzeczy, są wiarogodnym źródłem poznania, gdyŜ: odtwarzają rzeczywistość taką, jaka ona jest; są jasne; oczywiste; są miarą wszelkiego poznania. - Błąd pojawia się na płaszczyźnie sądu, tj. wtedy, gdy na podstawie podobizn wydajemy sąd o rzeczywistości.
Etyka: - Wszelkie ludzkie postawy czy pragnienia obok elementu emocjonalnego zawierają element racjonalny, tj. jakieś przekonanie. Fałszywe przekonanie jest źródłem choroby duszy. W pewnym sensie wszyscy jesteśmy chorzy, gdyŜ w procesie wychowania wszczepiono nam, obok prawdziwych przekonań, takŜe przekonania fałszywe. Jedyną drogą jest podjęcie próby zmiany tych szkodliwych przekonań na drodze rozumowania. To terapeutyczne zadanie naleŜy do filozofii. - Tym, co przeszkadza nam najbardziej jest lęk. Epikur wyróŜnił 4 typy lęków i chciał je usunąć, zmieniając fałszywe przekonania, które legły u podstaw tych lęków. 1/ Lęk przed bogami – opiera się na fałszywym przekonaniu, Ŝe bogowie ingerują w jakiś sposób w świat. Świat tłumaczy się sam, jak pokazuje to teoria atomistyczna. Bogowie wprawdzie istnieją, ale nie interesują się światem.
48
2/ Lęk przed śmiercią. Epikur mawiał, Ŝe gdy jest śmierć, to nie ma nas, a dopóki my jesteśmy – nie ma śmierci. Podstawą tego przekonania jest fakt, Ŝe ludzka dusza, podobnie jak ciało, składa się z atomów i ginie wraz ze śmiercią ciała.
– to lekkie i moŜna się do niego przyzwyczaić. Cierpienie moŜna usunąć poprzez ograniczanie pragnień.
Epikura. - Cierpienie i lęk moŜna zminimalizować ograniczając swoje pragnienia do pragnień naturalnych i koniecznych. Wśród ludzkich pragnień Epikur wyróŜnił: a/pragnienia próŜne/ nienaturalne – czyli takie, których nie da się zaspokoić; te pragnienia są nienaturalne, gdyŜ natura nie daje nam pragnień, które są nie do zaspokojenia; b/ pragnienia naturalne, tj, takie, które moŜna zaspokoić. Wśród pragnień naturalnych moŜna wyróŜnić: pragnienia naturalne i niekonieczne – np. pragnienie wykwintnego posiłku – oraz pragnienia naturalne konieczne. Pragnienia naturalne osiągają spełnienie, realizują swój cel, którym jest zdrowe, ciągłe i niezakłócone funkcjonowanie organizmu. Te pragnienia mogą być zaspokojone skromnymi środkami. - Ograniczenie się do tego typu pragnień (naturalnych, koniecznych) to forma realizacji przyjemności negatywnej. Epikur głosił hedonizm. Doktrynę tę głosił takŜe Arystyp z Cyreny, który uwaŜał, Ŝe źródłem szczęścia jest przyjemność (hedone –gr.) , ale pozytywna, zmysłowa, jak najbardziej intensywna. Tymczasem hedonizm Epikura opierał się na przyjemności negatywnej, która polega na braku cierpienia.
49
SCEPTYCYZM: 1. Krytyka poglądów fizykalnych: - Tymon z Flintu pokazywał rozbieŜności w poglądach filozofów na rzeczywistość. Chciał pokazać, Ŝe filozofowie nie są w stanie poznać natury świata, Ŝe fizyka, która mówi o świecie materialnym, jest mądrością pozorną. - Wobec prawdy moŜna zająć następującą postawę:
badania. 3/ sceptycy utrzymują, Ŝe nie moŜna uzyskać pewnego poznania, dlatego naleŜy powstrzymać się od wypowiadania sądu o naturze rzeczywistości i kontynuować badanie. - Nie wiemy bowiem, jaka jest natura rzeczywistości, a wiemy jedynie, jak nam się świat jawi. Mamy wiedzę o naszych doznaniach, o tym, co się nam jawi (phainomena) – jest to stanowisko fenomenalizmu.
naleŜy powstrzymać się od sądu (epoche); nie wypowiadać Ŝadnych tez na temat natury rzeczywistości.
- Sceptycy, a zwłaszcza akademicy polemizowali ze stoikami, z ich koncepcją kryterium prawdy. Wysuwali szereg argumentów przeciwko moŜliwości znalezienia kryterium prawdy. Ta krytyka miała doprowadzić do przekonania, Ŝe niemoŜliwe jest pewne poznanie czegokolwiek. - Z tego jednak względu, Ŝe choć prawdy nie da się poznać, to niejednokrotnie konieczne jest przyjęcie w praktyce jakiejś postawy, Karneades zaproponował teorię probabilistyczną. ChociaŜ nie wiemy, w jakiej relacji do rzeczywistości jest to, co nam się jawi, to jednak przedstawia się to nam jako prawdziwe. Jeśli ponadto takie przedstawienie występuje w zespole przedstawień, który jest dostatecznie spójny, to takie przedstawienie jest prawdopodobne. MoŜe być ono zatem podstawą wytworzenia w nas przekonania, na podstawie którego podejmiemy działanie. 3. Konsekwencje etyczne: - Taka postawa niewyrokowania miała przynieść niezmącony spokój – ataraksję, wyzbyć niepokojów i wzburzenia, aby „Ŝycie było jak najbardziej równe”.
Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|