127
İ k i n c i k o r
Nə eşq olaydı, nə aşiq, nə nazlı afət olaydı,
Nə xəlq olaydı, nə xaliq, nə əşki-həsrət olaydı.
Nə dərd olaydı, nə dərman, nə sur olaydı, nə matəm,
Nə aşiyaneyi-vüslət, nə bari-firqət olaydı.
Gönüldə nuri-məhəbbət, gözümdə pərdeyi-zülmət...
Nə nur olaydı, nə zülmət, nə böylə xilqət olaydı.
Nədir bu xilqəti-bimərhəmət, şu pərdəli hikmət?
Bu zülmə qarşı nolur bir də bir ədalət olaydı.
Tükəndi taqətü səbrim, ədalət! Ah, ədalət!
Nə öncə öylə səadət, nə böylə zillət olaydı.
Qəzəl bitmək üzrə ikən dəvəçi qiyafətində bir ərəb sür’ətlə gəlib keçər.
B i r i n c i k o r
Ey keçən arqadaş!..
Dəvəçi
Nədir dərdin?
B i r i n c i k o r
Bizə Sən’anı göstər, Allah için.
Dəvəçi
Şimdi əl’an o, Məkkədən çıqıyor.
B i r i n c i k o r
Bizi bir dərdi-biaman sıqıyor,
Ona Sən’an bulur da bəlkə dəva...
Dəvəçi
Nə imiş dərdiniz sizin əcəba?
128
B i r i n c i k o r
Biz eşitdik yığın-yığın kor, lal,
Hər tərəfdən sağır, çolaq və topal,
Şeyx Sən’anə iltica ediyor,
Hər kəs ondan şəfa alıb gediyor.
İştə kordur bizim də gözlərimiz,
Yalvarıb biz də bir şəfa diləriz.
Dəvəçi
(acı-acı gülərək)
Bu kəramətlə ya niçin Sən’an
Şeyx Mərvanə eyləməz dərman?!
Barı açsın onun da tək gözünü,
Xalq seyr eyləsin də mö’cüzünü.
B i r i n c i k o r
Şeyxi göstər də, bəlkə çarə bilir...
Dəvəçi
Burda siz bəkləyin, o şimdi gəlir.
Dəvəçi gedər. Korlar mə’yus bir halda düşünür. Bu sırada Zəhra ilə Əzra erkək qiyafətində
görünürlər. Zəhra şimdi pək dəyişmiş, bət-bənizi uçmuş... Adəta sarı bir
gül yaprağı qadar solğun, daima düşüncəli və məhzundur.
Əzra
Xastasn, xasta... Nazənin Zəhra,
Səni er-gec xərab edər bu hava.
Bu nasıl bət-bəniz? Deyilmi yazıq?
Niyə bilməm Mədinədən çıqdıq.
129
Zəhra
Qalmamış bəndə ixtiyar əsla,
Neyləyim, başqa çarə yoq, Əzra!
Son nəfəsdir, düşün də qıl tədbir...
Əzra
Nə gəlir əldən a-h! Şeyx Kəbir
Oldu mane sənin səadətinə,
Oldu bais sənin fəlakətinə.
Dedi Sən’anə: “Qafil olma, saqın!
Sana düşman qadındır, İştə qadın...”
Dinləyib şeyxi binəva o zaman,
Dəyişib oldu başqa bir insan...
Zəhra
Daha bir çarə yoq, keçən keçmiş,
Çünki Sən’an yürəklə and içmiş.
Həp qadınlardan eyliyor nifrət,
Başqa bir fikrə bəsliyor hörmət.
(həzin bir ah ilə)
Onu son dəmdə bir də görsəydim,
Daha qalmazdı həsrətim, dərdim.
Dəvəçi
(getmiş olduğu tərəfdən evdətlə gəlib keçərək, korlara)
Şimdi Sən’an müridlərilə gəlir,
Sorunuz, bəlkə, bəlkə çarə bilir...
K o r l a r
Tanrı versin cəzayi-xeyr sana.
130
Birinci kor udu torba içinə qoyub saqlar.
Zəhra
(Əzrayə)
Bəni tut, a-h, bir şey oldu bana.
Əzra
Gəl də yoldan bir az kənar olalım.
Zəhra
Baq, fənalaşdı büsbütün halım.
Əzra
Üzülürsün, aman, aman, Zəhra!
Zəhra
(Əzranın yardımilə bir tərəfə çəkilərək)
Bəndə can yoq, inan, inan, Əzra!
Ayrı düşdükcə Şeyx Sən’andan,
Bana guya cihan olur zindan.
Bu sırada ş e y x l ə r və m ü r i d l ə r görünməyə başlar
Şeyx Mərvan
Nə səfərdir bu, anlamam ki?!
Şeyx Nəim
Əvət,
Hiç də mə’nası yoq bunun, əlbət.
131
Əbülüla
Yalınız borcumuz itaətdir.
Şeyx Sədra
Başqa söz söyləmək cəhalətdir.
Şeyx Əbülləhyə
Nə çıqar böylə boş səyahətdən?
Xəlqi məhrum edər ibadətdən.
Şeyx Cəfər
Bəncə hiç şübhə yoq ki, insilə cin
Yaratılmış fəqət ibadət için.
Şeyx Sədra
Buna idrakınız varırmı sizin?
Sizcə məchul... qədri şeyxinizin.
Hər kimin qəlbi korsa, keçmiş ola!..
Şeyx Sən’anı anlamaz əsla.
Əbülüla
Şeyximiz sahibi-kəramətdir,
Hər nə söylərsə eyni-hikmətdir.
Dəvəçi
(çabuq dönərək)
Əcəba şeyx nerdədir?.. Dəvələr,
Yük ağırdır, əzildilər yeksər.
132
Şeyx Mərvan
Pək təbii bu, yüklənən əzilir.
Şeyx Sədra
Hiç məraq etmə, şimdi gəlir.
Dəvəçi sür’ətli adımlarla gəldiyi tərəfə dönər.
B i r i n c i k o r
Bizə imdad edin, aman!
İ k i n c i k o r
Hələ dur!
Əbülüla
(yola baqaraq, arqadaşlarına)
Gəliyor, iştə şeyximiz gəliyor.
Hər kəs bir tər tərəfə çəkilib şeyxin vüruduna müntəzir olur; Ş e y x S ə n ’ a n ,
Şeyx Hadi və Şeyx Əbuzər sür’ətli adımlarla gəlirlər.
Şeyx Hadi
(ümuma)
Möhtərəm arqadaşlar! On sənədir,
Tərk qılmış cihanı Şeyx Kəbir.
Şeyx Sən’an ki, bəhri-hikmətdir,
İştə ondan bizə əmanətdir.
İctihadilə bəlli bir ustad.
Bizi on yıldır eyliyor irşad.
Şimdi əzm eyliyor də Turanə,
Keçəcək sonra xaki-Iranə.
Bu səfərdən məramı şeyximizin,
Dostları ilə paylaş: |