121
Zəhra
A-h!..
Şeyx Kəbir
O yalnız qadındır, İştə qadın!
Şeyx Mərvan
(istehzalı bir tövr ilə Şeyx Əbuzərə)
Söylə Zəhrayə: “Gözlərin aydın!”
Şeyx Sən’an
(göyə doğru)
Ey böyük Tanrı, ey böyük Yaradan!
Hər qulun halı, fikri səncə əyan.
Bəni səndən gözəl bilən, tanıyan,
Varmı, ey xaliqi-zəminü zaman!
(Şeyx Kəbirə)
Bən otuz yıl cihanda zahidvar,
Bilmədim qız-qadın nədir zinhar.
Nə qadar bəndə varsa hissü həyat,
Ehtirasatə düşmənim... heyhat!
Bana biganə, zevqi-nəfsani,
Sevdiyim yalnız eşqi-ruhani...
Daha gönlümdə qeyri eşqə, inan,
Yer bulunmaz, xayır... xayır...
Bu sırada təkrar səhnənin işığı azalır, ikinci pərdə qalqaraq ta ucda əvvəlki behişti
mənzərə görünməyə başlar.
Xumar
(sıtmalı bir ahənglə)
122
Sən’an!
Nə çabuq çıqdı xatirindən?
Şeyx Sən’an
Aman!..
Bən şaşırdım. Saqın, inanma!
Xumar
Yalan!..
Hər kəsdə böyük bir heyrət...
Şeyx Sən’an
Ah, gəl, gəl, qüsurə baqma...
Şeyx Kəbir
Nə o?
Nədir, oğlum?
Şeyx Sən’an
Odur, o!.. Baq, yenə o!
(Xumara)
Bəni əfv et!..
Xumar
Sevimli Sən’an, gəl!
Gəl, gəl!.. Oldunsa gər peşiman, gəl!
(gedəcək olur)
Şeyx Sən’an
(Xumara doğru qoşaraq şaşqın və məcnunanə)
Gediyor... A-h, getmə!
123
Şeyx Kəbir
Kimdir o, kim?
İkinci pərdə yavaş-yavaş qapanmağa başlar.
Şeyx Sən’an
(yaralı və həyəcanlı)
Getmə, dur!.. Getmə, nazənin mələgim!
(qoşub Xumarı qucaqlamaq istər, lakin müvəffəq olamaz, bayılıb düşər.)
Şeyx Kəbir
Allah-Allah, nədir bu əfsanə!?
Şeyx Mərvan
İştə divanədir o, divanə!..
Şeyx Sən’anın qorqunc halını seyr etməkdə olan Zəhra pək həzin və dərin bir ah
çəkərək, bitab bir halda Əzranın qolları arasına düşər; bu sırada pərdə yavaş-
yavaş enməyə başlar.
Pərdə
II SƏHNƏ
Məkkeyi-müəzzəmədə böyük bir yol... Yol kənarında bir taqım evlər, uzaqda böyük
came’lər, bilxassə qara örtülü Kə’bə görünür. Vəq’ə on yıl sonra vaqe olduğu için
birinci səhnədəki əşxas, simaca gözə çarpacaq dərəcədə dəyişmişdir. Pərdə açıldıqda
əlində su dəstisi olduğu halda küçücük bir ərəb qızının yoldan keçdiyi görülür. Şeyx
Sədra ilə Əbülüla digər tərəfdən çıqarlar.
Şeyx Sədra
Bu nə müdhiş hava, susuzluqdan
Adəta qavrulub yanar insan.
124
Əbülüla
(Kə’bəyi göstərərək)
Şübhəsiz olmasaydı Beytullah,
Məkkə olmazdı hiç iqamətgah.
Burda ömr eyləmək fəlakətdir,
Şimdi bildim Mədinə cənnətdir.
Şeyx Sədra
(yoldan keçən qıza)
Gəl, qızım, bir içim su ver bana sən.
(Qız məmnun bir tövr ilə gülümsəyərək dəstiyi verir)
Əbülüla
Baş-beyin çatlıyor hərarətdən.
Şeyx Sədra
(azacıq sudan içər, dəstiyi iadə ilə)
Sana, yavrum, Xuda əcir versin.
Əbülüla
Su nasıldır? Sərinmi?
Şeyx Sədra
Sorma!..
Əbülüla
Niçin?
125
Şeyx Sədra
İstiyorsan al iç də baq, qandır,
Su deyil, adəta yapışqandır.
Allah-Allah! Tənəffüs etdikcə,
Ruhu təzyiq edər bir işgəncə.
Halım, eyvah, pək müşəvvəşdir,
Yudduğum həp alavdır, atəşdir.
Hər ikisi böyük bir intizar içində çəkilib gedər. Bu sırada Ş e y x Mə r v a n ilə
Şeyx Nəim görünür.
Şeyx Nəim
(Şeyx Mərvana)
Düşünürsün də həp inildərsin,
Söylə, Mərvan, niçin mükəddərsin?
Həp dəyişdin Mədinədən çıqalı...
Şeyx Mərvan
Sorma, gönlüm yaralıdır, yaralı,
Kor olaydı şu tək gözüm də bənim,
Kaş ki, Zəhrayı görmiyəydi, Nəim!..
Şeyx Nəim
Şu fəsahətlə sən niçin əcəba
Onu ram etmədin!?.
Şeyx Mərvan
Xayır, əsla,
Yoqdu əsla təşəbbüsümdə qüsur,
Kim ki, mə’yub olursa, rədd olunur
*
.
*
Küll mə’yub mərdud.
126
İştə çirkinlik öylə bir illət
Ki, dəmadəm qazandırır nifrət.
Şeyx Nəim
Batinin əksidir fəqət zahir.
Şeyx Mərvan
Bir yalan sözdür İştə şöhrətgir.
Şeyx Nəim
Bunca əndişə bisəmər... zira
Şeyx Hadi, Əbülüla, Sədra
Bir-birindən zəki, gözəl insan;
Yenə Zəhracə möhtərəm Sən’an!
Şeyx Mərvan
(hiddətli)
Onu xəllaqi-eşqə sormalıdır.
Şeyx Nəim
Xayır, insanda tale olmalıdır.
Şeyx Mərvan
(yola baqaraq, usanmış bir halda)
Əcəba nerdə qaldılar bunlar?
Şeyx Nəim
Baqalım, bəlkə başqa maneə var.
Hər ikisi geri dönər. Bu sırada i k i k o r ə r ə b görünərək, birinci suzişli və tutqun ahənglə
ud çalar, ikinci də yaralı səslə hicaz məqamında olaraq aşağıdakı əbyatı oqur.
Dostları ilə paylaş: |