107
Zəhrada dərin bir heyrət.
Xumar
(Şeyx Sən’ana)
Durma, yüksəl, ənisi-ruhum, gəl!
Mütərəddid görünmə! Gəl, yüksəl!
Oqunur gözlərində nuri-dəha,
Yüksəl, ey şeyx! Gəl, düşünmə daha!..
Şeyx Sən’an
Of, bəndən nə istiyorsun, get!
Bəndə can qalmamış, bir insaf et.
Xumar qürur və istiğna ilə gedəcək olur. Şeyx Sən’an böyük bir təlaş və nədamətlə.
Gediyor... a-h... getmə, atma bəni!
Mərhəmət qıl, aman, unutma bəni!
Getdi, eyvah, getdi...
Zəhra
Sən’an, kim?
Şeyx Sən’an
(Xumara)
Getmə, gəl a-h, nazənin mələgim!..
Xumar
(çəkilərək)
Qal, səlamətlə qal, böyük Sən’an!
Ucdakı pərdə qapanır, səhnə aydınlaşır.
108
Şeyx Sən’an
Getdi, eyvah, küsdü getdi... Aman!
Məcnunanə bir ıçqırıqdan sonra bayğın bir halda düşəcək olur.
Zəhra
(dərhal tutar, başını dizi üstünə alaraq)
Nə fəlakətli hal, aman, ya Rəb!
Əzra
(gələrək)
Bu nə dəhşət! Nədir bu halə səbəb?
Bu sırada Şeyx Mərvan ilə Şeyx Əbuzər qapı arasında görünür.
Şeyx Mərvan
(istehzalı bir tövr ilə)
Şeyx Əbuzər! Baq, İştə seyr eylə.
Hər nə gördünsə get də aç, söylə.
Olmuş ağuşi-nərmi Zəhranın
Bəstəri-nazi Şeyx Sən’anın.
Əzra
(bunları görüncə Zəhraya)
Gəldilər a-h, aman, çabuq gedəlim.
Durma, Zəhra!..
Zəhra
Fəqət, yazıq!..
109
Əzra
Gedəlim!
Hər ikisi çəkilib gedər. Şeyx Əbuzərlə Şeyx Mərvan haman Sən’anın üstünü alırlar.
Şeyx Əbuzər
Bu nə pəjmürdə hal... Aman, Sən’an!
Şeyx Mərvan
Büsbütün hiylədir, inan...
Şeyx Əbuzər
Sən’an!
Şeyx Mərvan
Xain, alçaq! Nasıl da baq, susuyor?
Sanki bir tilki seyd için pusuyor.
Şeyx Əbuzər
Sus bə!
Şeyx Mərvan
Aldanma tilkidir, tilki.
(acı-acı gülər)
Şeyx Əbuzər
(hiddətli)
Nə təbiət bu səndə, bilməm ki!..
110
Şeyx Mərvan
(müstəhzi)
Əhli-hal eşq için əvət, bayılır,
Haydı, Zəhrayı get, çağır, ayılır.
Şeyx Əbuzər
Sus, yetər, iştə gəldi Şeyx Kəbir.
Şeyx Mərvan
Gəlsin, etsin də barı bir tədbir...
Şeyx Kəbir digər şeyxlər və müridlər ilə daxil olur. Böyük bir heyrətlə ətrafı sararlar. Şeyx
Hadi Şeyx Sən’anın başını qolları arasına alır.
Şeyx Kəbir
Bu nasıl bət-bəniz? Oğul, Sən’an!
(Şeyx Əbuzərə)
Su gətir, haydı qoş!
Şeyx Hadi
Gecikmə, aman!
Şeyx Əbuzər gedər.
Şeyx Kəbir
Hiç səbəbsiz deyil bu müdhiş hal!?
Şeyx Hadi
Nə də bayğın!.. Yoq onda tabü məcal.
111
Şeyx Kəbir
Şübhəsiz, burda bir fəlakət var.
Ümum
Şübhəsiz, şübhəsiz bir illət var.
Şeyx Mərvan
Şübhəsiz, var cəzası hər əməlin,
Hiç zərər yoq, cəzasıdır çəksin.
Şeyx Kəbir
(hiddətli)
Söylə, Mərvan, nasıl cəza? Nə əməl!?
Şeyx Mərvan
Möhtərəm Şeyx! Altı gün əvvəl
Vardı Sən’anla bir mübahisəmiz,
Bağırıb söylüyordu pərvasız;
“Olsa me’rac, olur da ruhani,
Həp yalandır üruci-cismani.
Bir bəşərdir, diyordu peyğəmbər,
Hiç görülmüşmü çıqsın ərşə bəşər?”
Ümum
(heyrətlə)
Allah, Allah!
Şeyx Hadi
Saqın, inanmayınız!
Çünki Sən’anı söylətən yalınız
112
Şübhədir... Yoqsa şübhədən başqa
Yoq onun bir qüsuru, yoq əsla.
Su gəlir, həm Sən’anə içirir, həm də başını avuşdururlar.
Şeyx Kəbir
Şübhədir hər həqiqətin anası,
Şübhədir əhli-hikmətin babası.
Şübhə etməkdə haqlıdır insan,
Çünki hər kəscə bəllidir: Yaradan
Hər zaman, hər tərəfdə nurəfşan,
Fərqsiz onca həp zamanü məkan...
Ona məxsus yoqsa bir mə’va,
Ərşə çıqmaqda varmı bir mə’na?
Şeyx Nəim
Sadə me’racı etmiyor inkar,
Hələ tövhid için də şübhəsi var.
Söylüyor: “Görməyincə xaliqi bən,
İctinab eylərim pərəstişdən”.
Şeyx Mərvan
Bu zəlalətdir İştə...
Şeyx Hadi
Sus, sən sus!
Şeyx Mərvan
Sanki bən susdum, öylədir, əfsus.
Şeyx Kəbir
(böyük bir dalğınlıqdan sonra)
113
Şübhə artarsa, həm yəqin artar,
Mə’rifət nuru şübhədən parlar,
Zənn edərsəm yanılmıyor Sən’an,
Çünki xəllaq için şərəfli məkan
Eyi, parlaq könüllər olsa gərək...
Kim ki, Allahı istiyor görmək,
Arasın qəlbi-tabnakində,
Arasın kəndi ruhi-pakində,
Hər kimin qəlbi, ruhu düzgündür,
Daima hiss edər də haqqı görür.
Feyləsufanə ruha malik olan
Yaşamaz ayrı hərgiz Allahdan.
Şeyx Sən’an gözlərini açaraq donuq bir vəziyyətlə baqınır.
Şeyx Kəbir
“Və minəl mai külli-şey’ün hey”
Şeyx Hadi
Su ilə canlanır, əvət, hər şey.
Şeyx Sən’an
Of...
Şeyx Hadi
Sən’an!
Şeyx Kəbir
Nasılsın, evladim?
Ümum
Çoq şükür!..
Dostları ilə paylaş: |