124
Nə sadədi bu gen torpaq,
Eyləsək də tapdaq-tapdaq.
Örtər bizi, özü çılpaq,
Xortdanlardan olmayalım.
Mələklər Allah Rəsuluna ( salləllahu aleyhi və səlləm)
“Qul peyğəmbərmi, yoxsa hökmdar peyğəmbərmi olmaq
istəyirsən?” təklifində bulunduqları zaman o Həzrət qul
peyğəmbər olmağı seçdi və son nəfəsədək bu seçimə sadiq
qalıb bir an da qulluqdan, ibadətdən ayrılmadı, azaltmadı.
Onun həqiqi varisləri məhz bu yolla gedənlər, qul olmağı
alim olmaqdan öndə tutanlardır. Çünki “AllahTəala bir
alimə elm ehsan edincə, peyğəmbərlərdən söz aldığı kimi
ondan da söz alır” ( hədis) .
Sadə ol, ibadət şirin görsənər,
Ən dayaz yerin də dərin görsənər.
Daim dərəcəndən aşağı əyləş,
Bütün məclislərdə yerin görsənər.
İbrət
İmam Rza ( aleyhissəlam) bir gün hamamda yuyu nar kən
bir əsgər gəldi. İmama tərəf dönərək başına su tökməsini
xahiş etdi. Həzrət “yaxşı” deyərək əsgərin başına su tök-
məyə başladı.
İmamı tanıyanlar durumu görüncə çox üzüldülər və
“Ey əsgər, sən özünə xidmət etdirdiyin zatı tanıyırsanmı?
O kimsə Əliyyul-Murtəza və Fatimətüz-Zəhra həzrət ləri nin
nəvəsi İmam Əli Rzadır. Sən nə etdiyinin fərqindəmisən?”
dedilər. Əsgər bu sözləri eşidincə xətasının böyüklüyünü
anladı. Həzrətin ayaqlarına qapanaraq ağlaya-ağlaya:
“Aman, ağam! Nə üçün özününzü tanıtmadınız? Cəhalət
və qəflətimi nə cür əfv etdirə bilərəm? Lütfən məni bağış-
layın” – deyib üzrlər dilədi.
İmam ( aleyhissəlam) onu qaldırdı, başını oxşayaraq bu-
yurdu: “Əsla üzülmə! Bir müsəlmana xidmət etmək hər
125
kəsə savab qazandırdığı üçün sənə xidmət etməyi sevə-
sevə qəbul etdim”.
İnsanlar azacıq etsə təfəkkür,
Azacıq olsa da etməz təkəbbür.
Bətndən lüt çıxıb, qəbrə lüt girər,
Xəlq edən, həşr edən Allaha şükür!
İnsan şüurludur, buna sözüm yox,
İnsan qüsurludur, danan üzüm yox.
Palçıqdan yarandı, çirkdən törəndi,
Fəqət qürurludur, buna dözüm yox.
“rəhmanın qulları o kəslərdir ki, onlar yer üzündə
təvazö ilə yeriyər” ( əl-Furqan, 63) ayəsi göstərir ki, ən gözəl
təvazö təklikdə yox, insanlar arasında olarkən göstərilən
təvazödür. Çünki qeyri-təvazö, qürur, təkəbbür ilk növ-
bədə başqalarına münasibətdə üzə çıxır və belələrinin ən
çox istəmədikləri, özlərinə sığışdırmadığı şey məhz ictimai
yerlərdə, digər insanların yanında qürurlarının sındırıl ması,
heysiyyətlərinin əzilməsidir. Bütün Adəm övladlarını eyni
şeydən yaradan Uca Allah isə hər kəsin əslinə dönməsini,
saxta qürurlardan, süni heysiyyətlərdən, bir sözlə sonra dan
qondarılan hər cür qeyri-təbii ədalardan qurtulmasını istə-
yir. “İnsanlardan (təkəbbürlə) üzünü çevirmə, yer üzündə
lovğalovğa yerimə. Həqiqətən, Allah heç bir özündən
razını, lovğalanıb fəxr edəni sevməz. Yerişində müva zi nət
gözlə” ( Loğman, 18-19) .
Yolçu yerişindən bəllənər. Allah yolçusu təvazö ilə
addımlarsa, Allaha doğru, təkəbbürlə addımlarsa, Allaha
qarşı yeriməkdədir.
Hanı bu dünyada qürrələnənlər,
O biri dünyada qüssələnənlər?
Orda baş soxmağa yer tapmayacaq
Burda baş qaldırıb qüllələnənlər.
126
Dünya ovlamasın qarmaqla səni,
Şeytan tovlamasın qaymaqla səni.
Şəhadət barmağı Rəbbə işarət,
Millət göstərməsin barmaqla səni.
2. (“rəhmanın qulları o kəslərdir ki,) cahillər onlara
söz atdıqda “salam” deyərlər ( əl-Furqan, 63).
Əslində bu ayə müstəqil deyil, “rəhmanın qulları o
kəslərdir ki, yer üzündə təvazö ilə yeriyər” ( əl-Furqan, 63)
ayəsinin içindədir və ehtiva etdiyi məna da məhz təvazö ilə
əlaqədardır. Onu ayrıca bir sifət kimi verməyimizin səbəbi
isə budur ki, ictimai münasibətlər öz qaydasında olarkən
büruzə verilən təvazö, həmin münasibətlər öz qaydasında
olmayanda büruzə verilən təvazöylə eyni deyildir. Başqa
sözlə, sənə sataşan, səni incidən bir cahil qabağına çıx ma-
dıqca həmişəki təvazö halınla cəmiyyətdə gəzib dolaşır-
san, bəs qarşını bir eləsi kəsib ünvanına haqsız ittihamlar,
nalayiq sözlər yağdırsa, onda necə, əvvəlki halını qoruyub
saxlaya biləcəksənmi?
Cahil sənə sitəm eylər,
Sən cahilə salam eylə.
Rəbbin sənə kərəm eylər,
Rəbbinlə sən kəlam eylə.
Cəmiyyət rəngarəngdir, hər cür insanlarla doludur,
üs təlik Allah-Təala Öz qullarını sınayan, içlərini üzə çıxar-
maqla imtahan edəndir. Şeyx Əbul Fazil Əhmədi həzrət ləri
buyurdu: “Bəzi xətalar var ki, onların kəffarəsi ancaq xalqın
insan şərəfinə toxunan sözləridir. Sizə pislik edənlərə qarşı
qəzəbə gəlməkdən nəfsinizi qoruyun. Bunu bilin ki, o sizə
sataşanlar Rəbbinizin arzusu ilə sataşmaqdadırlar”.
127
İbrət
Biri gələrək Yəman ibn Müaviyətül-Əsvəd həzrətlərinə
sataşdı. Yanındakılar mane olmaq istədilər. Qoymadı.
“Bura xın ürəyini boşaltsın” dedi.
Sonra əllərini açdı: “Allahım, bu adamı mənə sataş dı ran
hansı günahımdısa, bağışla” – deyib yalvarmağa başladı.
Xalqdan gələn hər cür qınaq
Ya cəzadı, ya da sınaq.
Könül evdi, bəla qonaq,
Mehman üçün məqam eylə.
Vəki ibn Cərrah həzrətlərinin qabağına biri çıxıb ona
əziyyət etdikdə dərhal oradaca oturar, başına torpaq saçar:
“Əgər Allaha qarşı günahım olmasaydı, Allah bunu başıma
müsəllət etməzdi” deyərək istiğfarda bulunar, onu incidən
şəxs susub gedənə qədər Rəbbindən bağışlanmasını dilərdi.
Göründüyü kimi, böyüklərimiz cahillərin hücum larına,
təzyiqlərinə məruz qaldıqda səbəbini özlərində arayar, on-
ları deyil, nəfslərini töhmətləyər, hətta bu hallarında belə o
cahillərlə yox, Allahla olardılar. Şübhəsiz ki, bu, nəfsə zor
gələn işdir və dövrümüzdə buna qatlanan çox azdır.
Səni iqrar eyləməzlər,
Sənə ilqar eyləməzlər,
Sənlə iftar eyləməzlər;
Sən inkar yox, ikram eylə.
İbrət
Bir gün Bəyazid Bistami həzrətləri müridləriylə bir dar
küçədən keçirdi. Qarşılarına bir köpək çıxdı. Həzrət kənara
çəkilib ona yol verdi. Müridlər bu hala bir məna verə bil-
məyib hikmətini sordular. Buyurdu ki: “O it qarşıdan gə-
lirdi, hal lisanıyla dedi: “Ey Bəyazid! Məndə nə əskiklik var
ki, əzəli aləmdə mənə it dərisini rəva gördülər. Səndə nə
artıqlıq var ki, sənə insanlıq, müsəlmanlıq və şeyxlik xələ-
Dostları ilə paylaş: |