İBTİDAİ İcma quruluşU
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1847 6 dekabr
hüquq qazandı, Rusiya hökuməti yerli feodallarla ittifaqa doğru mühüm bir addım atmış oldu və “ali müsəlman silki”ni mərkəzi hakimiyyətə yaxınlaşdırdı. İslahatın məhdud cəhəti isə bəylərin diyarın idarəsində kütləvi şəkildə iştirak etmək hüququna malik olmaması idi
Gürcüstan-İmeretiya quberniyası ilə Xəzər vilayətinin ləğv edilərək onların ərazisində Tiflis, Kutais, Dərbənd, Şamaxı quberniyalarının yaradılması və Car-Balakən dairəsinin təşkil edilməsi. 1840 və 1846-cı illərdəki inzibati bölgülərdə oxşarlıq ondan ibarət idi ki, hər iki islahatda milli sərhədlər nəzərə alınmırdı 1846 A.Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm” əsərinin “Kavkaz” və “Russkiy invalid” qəzetlərində dərc edilməsi 1847 fevral Tiflisdə italiyan skripkaçısı Malaqallinin Xeyriyyə Cəmiyyəti salonundakı konsertində Səttarın muğam oxuması
“Kəndli əsasnamələri”nin qəbul olunması. Əsasnamələrə əsasən kişi cinsindən olan və 15 yaşına çatmış hər bir kəndliyə 5 desyat yararlı torpaq sahəsi verilirdi, torpaq əvəzində kəndli malcəhət adlı 1/10 vergisi, bəyin otaqlarından istifadə əvəzində isə xüsusi rüsum olan çöpbaşı vergisi ödəməli idilər , bəy təsərrüfatında ildə 18 gün müddətində biyar işləri görmək üçün hər bir kəndli ailəsi bir kişi ayırmalı idi, sahibkarlar kəndlilər üzərində polis və məhkəmə hüququ aldılar, sahibkar torpaqlarında yaşayan kəndlilərə başqa sahibkarların yanına köçmək huququ verilirdi. 1846-cı il 6 dekabr reskripti ilə, 1847-ci il kəndli Əsasnamələrinin oxşar cəhəti ondan ibarət idi ki, hər iki islahat bəy və ağa torpaqlarında yaşayan kəndlilərə aid edilir və bəylərə kəndlilər üzəridə polis nəzarəti hüququ verilirdi 1847 Mirzə Camalın “Qarabağ tarixi” əsərini yazması. Mirzə Adıgözəl bəyin “Qarabağnamə” əsərindən fərqli olaraq Mirzə Camalın əsərində siyasi hadisələrlə yanaşı Qarabağ xanlığının sosial-iqtisadi həyatına dair bəzi faktlar da verilmişdi 1847 6 dekabr Bəy və ağaların tiyul torpaqlarının geri qaytarılaraq onların əvvəlki hüquqlarının təsdiq olunması 1848 Bibiheybətədə texnik F.Semyonov tərəfindən dünyada ilk dəfə qazma üsulu ilə neft quyusu qazılması. Belə bir quyu ABŞ-da bundan 11 il sonra, 1859-cu ildə qazılmışdı 1848-1851 Qarabağlı Qənbər tərəfindən Şəki xan sarayının və onun divar naxışlarının bərpa edilməsi 1849 İrəvan quberniyasının təşkil edilməsi. Naxçıvan və Ordubad qəzalarının İrəvan quberniyasına verilməsi. İrəvan quberniyasının tərkibinə İrəvan, Aleksandropol, Yenibəyazid və Şərur-Dərələyəz qəzaları da daxil idi
Qafqaz tədris dairəsinin yaradılması 1849
Mirzə Kazımbəyin Sankt-Peterburq Universitetində işləməyə başlaması 1849-1867 Mirzə Cəfər Topçubaşovun Asiya departamentindəki Şərq Dilləri İnstitutunun professoru işləməsi 1850 M.Ş.Vazeh və İ.Qriqoryevin “Kitabi-türki” dərsliyini yazması 1850 Tiflisdə “Qafqaz kənd təsərüfatı cəmiyyəti”nin yaradılması ŞİMALİ AZƏRBAYCAN XIX ƏSRİN İKİNCİ YARISINDA 1852 Şimali Azərbaycanda yeni vergi sisteminin tətbiq olunması və məhsul vergisindən pul vergisinə keçilməsi 1853 Şimali Azərbaycanda dövlət kəndlilərinin bir yerdən başqa yerə kömək hüququnun ləğv olunması 1853 Məktəb Nizamnaməsinin qəbul olunması. Bu nizamnaməyə əsasən Azərbaycanda ilk birsinifli ibtidai məktəblər açıldı. İlk birsinifli ibtidai məktəblər Quba, Ordubad (1854) və Lənkəranda (1856) açıldı
Mirzə Kazımbəyin Sankt-Peterburq Universitetində Şərqşünaslıq fakultəsinin açılmasına nail olması və onun ilk dekanı seçilməsi 1854 Dövlət məmurları hazırlamaq məqsədi ilə Şamaxıda ali dördsinifli məktəb təsis edilməsi 1855 Gədəbəydə misəritmə zavodu inşa edilməsi və Azərbaycanda əlvan metallurgiya sənayesinin gələcək yüksəlişinin başlanması
A.Bakıxanovun hazırladığı müsəlman məktəbləri haqqında layihəsin çap edilməsi 1857 Şamaxının ilk baş memarı olan Qasım bəy tərəfindən köhnə anbar binasının teatır binasına çevrilməsi 1859 Bakıda “Qubernator bağı”nın salınması 1859 Şamaxıda zəlzələ baş verməsi və quberniya mərkəzinin Bakıya köçrülməsi. Şamaxı quberniyasının ləğv edilərək onun əvəzində Bakı quberniyasının yaradılması. Bakı quberniyasının tərkibinə Bakı, Göyçay, Lənkəran, Şamaxı, Cavad və Quba qəzaları daxil idi 1859 Suraxanıda rus kapitalistləri Kokorev və Qubonin tərəfindən ağ neft emal edən zavod inşa edilməsi XIX əsrin 60-cı illəri Azərbaycanda kapitalist münasibətlərinin meydana gəlməsi və iri fabrik-zavod istehsalının yaranması 1860 Dərbənd quberniyasınını ləğv edilməsi və onun tərkibində olan Quba qəzasının Bakı quberniyasınını tərkibinə qatılması
Piriallahı adasında Tiflis əczatçısı Vitte tərəfindən parafin zavodu inşa edilməsi 1861 Alekseyev və Voronin qardaşlarının Nuxada ipək fabriki inşa etdirməsi 1861 Cənubi Qafqaz Mərkəzi İslahat Komitəsinin yaradılması 1861 iyun Cənubi Qafqaz diyarının mərkəzləşdirilməsi haqqında “Əsasnamə” əsasında dövlət, sahibkar torpaqlarının və kəndlilərin pay torpaqlarının sərhədlərinin dəqiqləşdirilməsinə başlanılması
Aleksandr Qalacovun təşəbbüsü ilə Balakən kəndində kilsə tikilməsi 1862 Nuxa ipək fabrikinin məhsullarının Londonda keçirilən sərgidə medala layiq görülməsi 1863 Azərbaycanlı kapitalist Cavad Məlikovun layihəsi əsasında ağ neft zavodu inşa olunması Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|