www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
YAġASAYDI 69 YAġI OLARDI
O, İçərişəhərdə musiqiçi ailəsində doğulmuş, ömrü
boyu Bakının bu unikal guşəsinin dolanbac küçələrində
gəzib dolaşmış, hamının yadında yaraşıqlı və mehriban,
sadə, gülərüz və təvazökar bir oğlan kimi qalmışdı. Öz
sənətinə vurğunluğuna görə mənəvi cəhətdən şöhrətin
içərisində azmışdı. Amma şöhrət qazana bilmişdimi?
Əlbəttə, kifayət qədər. Lakin Vaqif Mustafazadəni
xatırlayarkən onun taleyi ilə bağlı iki hiss keçirirsən –
qürur hissi və ağrı-acı! Qürur hissini onu bəstəkar,
eksperimentator-pianoçu, şedevr musiqiçi olduğuna görə
keçirirsən. Çünki o, elə bir musiqiçi idi ki, tənqidçilər
onun adını prinsipcə yeni, Azərbaycan lad sistemi
əsasında cəza istiqamətlənən sənətkarlar sırasına daxil
edirdilər. Ağrı-acıya gəldikdə, onu açmaq tələb olunmur.
V.Mustafazadə cəmi 40 il yaşadı. Həyatı yarımçıq
kəsildi. Ölümü haqqında xəbər isə ildırım sürətilə yayıldı.
Doğrudanmı bu xoş təbəssümlü, daim dəri gödəkçədə
olan, bakılıların televiziya axşamlarını bəzəyən (o vaxtlar
çox populyar olan ―Sevil‖ vokal ansamblının bədii rəhbəri
kimi) Vaqif vəfat etdi!
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Mərkəzi qəzetlərin birində dərc edilmiş bir yazı da
ildırım sürətilə bütün ölkəyə səs salmışdı. Yazı
―Nekroloqdan əvvəl və sonra‖ adlanırdı. Material Vaqif
Mustafazadənin Respublika Bəstəkarlar İttifaqına qəbul
olunması xahişi ilə yazdığı ərizə ilə başlanırdı. Sonra da
ittiham
kimi
səslənən
bu
ifadələr
göstərilmişdi:
“Azərbaycan Bəstəkarlar Ġttifaqının Ġdarə Heyəti
Vaqif Mustafazadəni ali təhsili olmadığı üçün ittifaqın
üzvlüyünə qəbul etmir”.
Onun xoş təbəssümünü unutmaq mümkün deyil.
Çoxları onun canından artıq sevdiyi qızı Əzizəni əlindən
tutub necə məktəbə apardığını yaxşı xatırlayır. Bu, 70-ci
illərin ortalarına təsadüf edirdi. Onun sevimli ciyərparası
ilə xudahafizləşməsinin yalnız şahidi olmaq lazım idi.
Necə də əyilib balaca Əzizənin ayaqqabılarının bağını
bağlayar, saçını, sancağını düzəldərdi. Sonra da üzündən
öpüb uzaqlaşar, amma bir neçə dəfə geri dönüb arxasınca
baxardı. Qız məktəbin qapısına çatar-çatmaz, mehriban
ata səslənərdi: ―Mən bir şey unutmadım ki?‖ Əzizə yox
işarəsi kimi başını bulayanda, Vaqif yenidən qaçıb qızın
yanına gələr, yenidən onu öpüb geri qayıdardı.
Onun haqqında çox yazırdılar, əlbəttə, ən çox
pianoçu, caz musiqisinin təbliğatçısı, dünya caz sənətinin
ulduzu kimi. O, ulduz oldumu? Təbii ki oldu, amma
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
birmənalı qarşılanmırdı. Bəziləri iddia edirdi ki, onun
ulduzluğu bu günlə düz gəlmir. Bəzi söz-söhbətlər, dedi-
qodular baş alıb gedirdi. Vaqif isə bütün bunlara məhəl
qoymadan yaradıcılığını davam etdirirdi.
İnsanlar adət etmədiklərinə görə, hər hansı bir
yeniliyə həmişə şübhə ilə yanaşırlar. Anlaşılmazlıq isə
qəbul edilmir, nifrət, qəzəb yaradır. Fərdilik isə başqa cür
qəbul
olunur,
nadir
hallarda
təqdir
edilir. Axı
anlaşılmazlıqla inkar arasında bir addım məsafə var. Ona
görə də V.Mustafazadənin böyük ilhamla ifa etdiyi parlaq
kompozisiyaları o zaman respublika Bəstəkarlar İttifaqına
yaxın buraxmırdılar: ―Ali savadı yoxdur‖ – söyləyirdilər.
Elə bil musiqi aləminə yenicə qədəm basırdı. Halbuki o
vaxt V.Mustafazadə bir sıra dəyərli əsərlər yazmışdı ki,
onlar təkcə bizim ölkədə deyil, Polşa və Fransada, eləcə
də başqa xarici məmləkətlərdə də uğurla ifa olunurdu.
Təkcə ümumittifaq ―Melodiya‖ firması onun əsərlərindən
ibarət valını öz ifasında buraxmışdı. Ölümündən bir neçə
həftə əvvəl isə fortepiano ilə orkestr üçün öz konsertini
görkəmli Azərbaycan dirijoru Niyaziyə təqdim etmişdi. O,
teatrla əməkdaşlıq edir, sənədli filmlər üçün musiqi
yazırdı. Vaqif Mustafazadənin ―Əzizəni gözləyərkən‖
əsəri
1979-cu
ildə
Monakoda
keçirilən
caz
kompozisiyaları
bəstəkarlarının
VIII
Beynəlxalq
müsabiqəsində I mükafata layiq görüldü. Vaqif o zamankı
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
İttifaqın birinci bəstəkarı idi ki, həmin forumda belə
yüksək pilləyə qalxmışdı. Bəli, o, musiqi dünyasına təzə
daxil olmamışdı. Amma buna baxmayaraq o zamankı
Bəstəkarlar İttifaqının sorğu kitabına onun adı daxil
edilməmişdi.
Məşhur musiqişünas Artur Kestler demişdir: ―Kəşf
nə qədər orijinal olsa, onun nəticəsi daha aydın görünər‖.
Vaqif Mustafazadənin nümunəsi bunu təsdiqləyirdi. Bu
gün məhz V.Mustafazadənin yaradıcılığının nəticəsidir ki,
musiqi kataloqunda ―Azərbaycan cazı‖ termini rəsmi
surətdə daxil edilmişdir. Məhz bu fenomenlə dünya ona –
Vaqif Mustafazadəyə borcludur.
Əfsus ki, biz sənətkarlara öləndən sonra qiymət
verməyə başlayırıq. Bu yerdə mərhum xalq şairi Cabir
Novruzun ―İnsanlara sağlığında qiymət verin‖ fikri yada
düşür. Hə, Azərbaycan televiziyası V.Mustafazadənin
vəfatının
birinci
ildönümü
münasibətilə
veriliş
hazırlamışdı. Amma Vaqifi elə sağlığında uğur onu
müşayiət edirdi. Belə ki o son dərəcədə qısa zaman
kəsiyində həm SSRİ-də, həm də xaricdə böyük
populyarlıq qazandı. Bəli, yalnız ölümündən sonra həmin
verilişdən sonra bu böyük sənətkarın əsl yaradıcılığı öz
qiymətini aldı. Onu ―Azərbaycan cazının banisi‖
adlandırmağa başladılar. Cəmi bir gecədə adamların
Dostları ilə paylaş: |