Ii-mühazirə: Kimyada atom-molekul təlimi

Həcmi nisbətlər qanunu: Fransız alimi J.Gey-Lüssak 1808 ildə bu qanunu kəşf etmişdir. Sabit temperatur və təzyiqdə bir-biri ilə qarşılıqlı təsirdə olan və reaksiya nəticəsində alınan qazların həcm nisbətləri kiçik tam ədədlər nisbəti kimidir. Məs: a) 2 həcm hidrogen və 1 həcm oksigendən 2 həcm su buxarı əmələ gəlir. Həcm nisbətləri 2:1:2 kimidir. a) 2H₂ + O₂ → 2H₂O (buxarı)
2V 1V 2V
2∙22,4 l 22,4 l 2∙22,4 l
b) 1 həcm hidrogen və 1 həcm xlordan 2 həcm HCl alınır. H.cm nisbətləri 1:1:2 kimidir. H₂ + Cl₂ → 2HCl
1V 1V 2V
22,4 l 22,4 l 2∙22,4 l
Qarşılıqlı təsirdə olan və ya reaksiya nəticəsində alınan qazların həcmlərinin sayı bu reaksiyanın tənliyində olan müvafiq əmsallara bərabərdir.
7. Klapeyron – Mendeleyev tənliyi: Klapeyron – Mendeleyev tənliyi ideal qazın verilən kütləsinin həcmi V ilə onun təzyiqi P və T-u arasında asılılığı ifadə edir.

R – universal qaz sabiti olub 8,31 coul/mol∙K və ya 0,083 l∙MPa∙mol^-1K-ə bərabərdir. Klapeyron – Mendeleyev tənliyinin xüsusi halı Boyl – Mariott və Gey – Lüssak qanunudur. PV=P₀V₀=const, T – const (T=T₀ olduqda),
V:T = V₀ : T₀ ; P – const (P = P₀ olduqda).
Klapeyron – Mendeleyev tənliyinin Avoqadro qanunundan üstünlüyü ondadır ki, o tənlikdə olan dəyişənləri nəinki normal şəraitdə, həmçinin ideal qaz şərtlərini pozmayan istənilən şəraitdə hesablamağa imkan verir.