İlham Mazanlı

İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 

 

507 

 

tabe olunması barədə əmri ləğv edilir. 

27 avqust 

Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət 

Heyəti “DQMV əhalisinin səlahiyyətli nü-

mayəndələri qurultayının” 16 avqust 1989-

cu il tarixli qərarını qeyri-qanuni elan edir. 

2 sentyabr 

Sov.İKP MK-da Azərbaycan və Ermənis-

tan KP MK Büro üzvlərinin görüşü 

keçirilir. 

sentyabrın ilk 

dekadası 

“DQMV  əhalisinin səlahiyyətli nümayən-

dələri qurultayının” 16 avqust 1989-cu il 

tarixli qərarı Bakıda gərginliyi artırır. 

Şəhərdə etiraz nümayişləri və  tətillər 

başlayır. 

9 entyabr 

Bakıda nümayiş iştirakçıları DQMV xüsusi 

İdarəetmə Komitəsinin buraxılmasını, 

Azərbaycanın bütün ərazisində onun 

suverenliyinin bərpa olunmasını    tələb 

edirlər.  

11 sentyabr 

Azərbaycan Xalq Cəbhəsi qeydiyyatdan 

keçir. 

17 sentyabr 

Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 

Növbədənkənar Sessiyasi DQMV-dəki 

vəziyyəti müzakirə edir. 

18 sentyabr 

Ağdam sakinləri ilə şəhərin yaxınlığındakı 

yolu təmizləmək üçün gəlmiş    hərbçilər 

arasında toqquşma baş verir. Əliyalın 

---

KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 

 

508 

 

insanlara qarşı hərbçilərin silah işlətmələri 

münaqişənin kəskinləşməsinə 

gətirib 

çıxarır.  

25 sentyabr 

Azərbaycan Respublikası Ali Soveti 

müstəqillik haqqında deklarasiya qəbul 

edir. 

sentyabrın  

son dekadası 

Ermənistan  ərazisində qatarlara hücumlar 

Azərbaycanda dəmiryolçuların tətillərinə 

səbəb olur. Maşinistlərin təhlükəsizliyi ilə 

əlaqədar olaraq Ermənistana gedən 

qatarların hərəkəti dayandırılır. 

6 oktyabr 

Azərbaycanla Ermənistan arasında 

qatarların hərəkəti bərpa olunur. 

oktyabrın 

ikinci 

dekadası 

DQMV-nin  əhalisi  əsasən azərbaycanlı-

lardan ibarət olan Şuşa  şəhərinin yolu 

Xankəndində ermənilər tərəfindən 

bağlanılır. 

noyabrın 

ikinci 

dekadası 

Ermənistan SSR ərazisində azərbaycanlı 

maşinistlərə  və  dəmir yolu qatarlarına 

hücumlar yenidən qeydə alındığına görə 

Ermənistana gedən dəmir yolu yenidən 

bağlanır. 

28 noyabr 

SSRİ Ali Soveti “DQMV-də  vəziyyətin 

normallaşması üzrə  tədbirlər haqqında” 

qərar qəbul edir. DQMV üzrə Respublika 

Təşkilat Komitəsinin yaradılması  və 

---

İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 

 

509 

 

DQMV Xüsusi İdarəetmə Komitəsi ləğv 

edilərək, Vilayət xalq deputatları sovetinin 

fəaliyyətinin bərpa olunması qərara alınır. 

1 dekabr 

Ermənistan SSR Ali Soveti “Ermənistan 

SSR və Dağlıq Qarabağın birləşməsi 

haqqında” konstitusiyayazidd qərar qəbul 

edir.   

dekabrın bir-

inci və ikinci 

dekadaları 

Ermənistan 

ərazisindən Azərbaycanın 

sərhəd kəndlərinə çoxsaylı hücumlar qeydə 

alınır. Azərbaycanın Xanlar və Ağdərə 

rayonlarına Ermənistan yaraqlılarından 

ibarət desantlar enirlər. 

7 dekabr 

Azərbaycan SSR Ali Soveti Ermənistan 

SSR Ali Sovetinin “Ermənistan SSR və 

Dağlıq Qarabağın birləşməsi haqqında” 1 

dekabr 1989-cu il tarixli qərarını suveren 

Azərbaycan Respublikasının işlərinə 

müdaxilə və onun ərazi bütövlüyünə iddia 

kimi qiymətləndirir.   

1990-cı il 

 

9 yanvar 

Ermənistan SSR Ali Sovetinin Sessiyası 

1990-cı ilin plan və büdcəsinə baxaraq, 

DQMV-nin sosial-iqtisadi inkişaf planını 

özünün təsir sferasına daxil edir. 

11 yanvar 

Azərbaycan SSR Ali Soveti bu aksiyanı 

pisləyir və onu respublikanın suverenliyi-

---

KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 

 

510 

 

nin kobud şəkildə pozulması kimi 

qiymətləndirir.  

13-14 yanvar  Bakıda təhrikçilərin səyi ilə kütləvi 

iğtişaşlar törədilir, 50-dən çox insan həlak 

olur.  

17-19 yanvar  Azərdaycan KP MK-nın binası qarşısında 

respublika rəhbərliyinin istefası  tələbi ilə 

mitinqlər keçirilir. Bakıya qoşun yeridil-

məsi təhlükəsinə qarşı etiraz əlaməti 

olaraq,  şəhərin baş giriş yollarında sədlər 

qurulur 

20 yanvar 

Sovet  qoşunları dinc əhaliyə atəş açaraq 

Bakıya girir. Həmin gecə 150-dən çox 

günahsız insan, o cümlədən qocalar və 

uşaqlar  qətlə yetirilir. Bakıda fövqəladə 

vəziyyət tətbiq edilir. 

21 yanvar 

Azərbaycan SSR Ali Soveti qoşunların 

dərhal Bakıdan çıxarılmasını tələb edir. 

22 yanvar 

20  yanvar  qırğınının qurbanları Dağüstü 

parkda dəfn olunurlar. Mərasimdə 1 

milyondan çox insan iştirak edir. 

Yanvar-

fevralın 

sonuncu 

dekadaları  

DQMV-də  vəziyyət gərginləşir. Erməni 

yaraqlıları azərbaycan kəndlərini atəşə 

tutur, yollarda partlayışlar törədirlər.   

28 mart 

Azərbaycan KP MK və Azərbaycan 

---