KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
502
18 iyul
SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti Dağlıq
Qarabağ Muxtar Vilayətinin Azərbaycan
SSR-ə mənsub olduğunu təsdiq edir.
3 sentyabr
Xankəndinin azərbaycanlılar yaşayan
rayonu – Kərkicahan atəşə tutulur.
“Azərbaycanlılar! Artsax torpağında sizə
yer yoxdur!” məzmunlu vərəqələr yayılır.
8 sentyabr
Respublika Prokurorluğu Xankəndində və-
təndaşlara xidmət bürosunda sifarişçilərin
böyük məbləğdə aldadılmaları faktı ilə əla-
qədar təhqiqat işi başlaması ilə əlaqədar
idi.
12 sentyabr
Xankəndində vilayət prokurorluğuna bas-
qın olur, son günlərdə həbs olunanların
azad edilməsini tələb edirlər, prokuror-
luğun əməkdaşlarına qarşı zor tətbiq
etməyə cəhdlər göstərilir.
18 sentyabr
Bir
neçə yüz xankəndli erməni
azərbaycanlıların yaşadıqları Xocalı
kəndini yandırmağa cəhd göstərir. Kənd
sakinləri ilə atışmada bir neçə adam
yaralanır, bir nəfər isə həlak olur.
21 sentyabr
Xankəndində azərbaycanlıların evlərinə
basqınlar baş verir. İnsanlar Şuşaya
qaçmalı olurlar.
21 sentyabr
Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti və
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
503
Ağdam rayonu ərazisində xüsusi vəziyyət
elan olunur.
16 noyabr
Şuşanın yaxınlığındakı Topxna meşəsində
Kənəkir Alüminium Zavodu (Erm.SSR)
qanunsuz tikinti işi aparmağa başlayır.
Meşənin qırılması davam edir.
18 noyabr –
5 dekabr
Topxana meşələrinin qırılmasına və burada
qanunsuz tikinti işlərinin aparılmasına
etiraz əlaməti olaraq Bakıda mitinqlər
başlayır.
18 noyabr
Bakıda mitinqlər davam edir. Mitinq
iştirakçıları Topxanadakı tikitintinin
dayandırılması ilə yanaşı DQMV ilə bağlı
bütün qərarların yerinə yetirilməsinin tələb
edirlər.
22 noyabr
Azərbaycanın bir sıra
şəhərlərində
Topxana meşələrinin Ermənistana məxsus
şirkət tərəfindən qırılmasına etiraz əlaməti
kimi kütləvi iğtişaşlar qeydə alınır.
Gəncədə nümayişçilərlə qarşıdurmada üç
hərbçi həlak olur.
23 noyabr
Topxanadakı qanunsuz tikinti işləri
dayandırılır.
24 noyabr
Bakıda, Naxçıvanda və Gəncədə xüsusi
vəziyyət tətbiq edilir.
5 dekabr
5 dekabra keçən gecə Bakıdakı Lenin
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
504
meydanı nümayişçilərdən azad edilir.
5 dekabr
Bakıda Lenin meydanının nümayişçilərdən
azad edilməsi zamanı guya qurbanların
olduğu barədə şayiələrlə bağlı iğtişaşlar
qeydə alınır. İğtişaşlarda 3 nəfər həlak
olur.
7 dekabr
Ermənistanın Spitak (əvvəlki adı Hamam-
lı) şəhərində zəlzələ baş verir.
10-11 dekabr M.S.Qorbaçov Ermənistana gəlir. “Qara-
bağ” komitəsinin üzvləri həbs edilirlər.
dekabrın
ikinci yarısı
Ermənistandan Azərbaycana ən kütləvi
qaçqın axınları. Çoxlu sayda insanlar qarlı
dağ aşırımlarından keçib gəlməyə məcbur
olurlar. Onları mülki vertolyotlarla xilas
edirlər. Dövlət Statistika Komitəsinin
məlumatına görə, artıq Ermənistandan
Azərbaycana 165 mindən çox qaçqın daxil
olmuşdu.
1989-cu il
12 yanvar
Azərbaycan SSR DQMV-də Xüsusi
İdarəetmə Komitəsi təsis edilir.
19 aprel
Zəlzələdən dağılmış Spitakdan (əvvəlki adı
Hamamlı) bir neçə min erməninin
Xankəndinə köçürülməsi xəbərlri ilə
əlaqədar olaraq Bakıda nümayişlər
keçirilir.
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
505
20 aprel
SSRİ Nazirlər Kabineti daimi yaşayış
yerlərini müvəqqəti dəyişmş azərbaycanlı
və erməni millətlərindən olan şəxslərə
yardım göstərilməsi barədə qərar qəbul
edir.
27 aprel
Azərbaycan SSR Nazirlər Kabineti Ermə-
nistandan Azərbaycana gələn qaçqınların
Abşeron rayonunun Altıağac-Xızı zonasın-
da məskunlaşdırılması barədə qərar qəbul
edir.
mayın birinci
dekadası
İş yerlərindən qovulmuş azərbaycanlıların
işlə təmin olunması məqsədi ilə azərbay-
canlı kəndlərində sənaye obyektlərinin
tikilməsi xəbəri ilə əlaqədar Xankəndində
mitinqlər keçirilir. Yerevanda DQMV-dəki
vəziyyəti müzakirə etmək üçün Ermənistan
SSR Ali Soveti Sessiyasının çağırılması
tələbi ilə nümayişlər keçirilir.
19 may
Sov.İKP MK Siyasi Bürosu millətlərarası
münasibətlər komissiyasının iclasında
DQMV haqqında məsələ müzakirə edilir.
may-iyun Xalq
Deputatlarının birinci qurultayı SSRİ
Ali Sovetinin Dağlıq Qarabağ üzrə
komissiyasının yaradılmasını qərara alır.
31 may
“Qarabağ” erməni komitəsinin üzvləri
həbsxanadan azad edilirlər.
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
506
7 iyul
7 iyula keçən gecə Xankəndinin
azərbaycanlılar yaşayan Kərkicahan
rayonu atəşə tutulur. Daxili qoşunların
köməyi ilə toqquşma dayandırılır.
11 iyul
DQMV-də vəziyyət kəskin şəkildə dəyişir.
19 hərbçi xəsarət alır. Xankəndində 3
azərbaycanlıya hücum olur: ikisi öldürülür,
bii isə ölümcül yaralanır.
20-27 iyul
SSRİ Ali Sovetinin Dağlıq Qarabağ üzrə
Komissiyası muxtar vilayətdə işləyir.
29 iyul
Azərbaycandan Ermənistana gedən
qatarların hərəkəti Ermənistan ərazisindən
keçərkən onlara hücumlar edidiyi üçün
dayandırılıb. Naxşıvan ASSR blokada
vəziyyətində qalır.
1 avqust
Ermənistanın Ararat rayonu ilə
Azərbaycanin İliç rayonun sərhəddində -
Kərki kəndinin yaxınlığında toqquşma bş
verir.
16 avqust
Xankəndində “DQMV əhalisinin
səlahiyyətli nümayəndələrinin qurultayı
küçirilir və qurultay DQMV-nin
Azərbaycan SSR-nin muxtar vilayəti
statusunu qəbul etmir.
25 avqust
SSRİ Rabitə nazirinin DQMV rabitə sis-
teminin Leninqrad vilayət rabitə idarəsinə
Dostları ilə paylaş: |