İlkel, Köleci ve Feodal Toplum
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
57 Ýlkel, Köleci ve Feodal Toplum deðiþikliklere göre ortaya çýkan üç gruba bölünmeye baþlýyor. Bu gruplar, en baþta, her çeþit mülkiyetten yoksun ve kendi- leri efendilerinin malý olan köleler, sonra, üretim alet ve araçlarýný ellerinde bulundurduklarý gibi ayný zamanda emeklerini sömürdükle- ri kölelerin de sahibi olan efendiler, ensonu, üretim alet ve araçla- rýnýn özel mülkiyetine sahip bulunan ve kendi küçük iþletmelerinde üretim yapan topluluðun özgür üyeleri. Zamanla, bu küçük mülk sahiplerinin büyük çoðunluðunun ekonomileri yýkýlýyor ve kendileri de köle haline geliyordu; çok küçük bir bölümü ise, tersine, zenginleþiyor ve kendileri de efendi ve köle sömürücüsü durumu- na geçiyorlardý. Ama küçük mülk sahipleri, topluluklarýn içinde, her zaman bulunuyorlardý. Artýk, üretici güçlerin ilerlemesi, en kesin ve en son nokta- sýnda, üretim iliþkilerinin niteliði sorununa, üretim alet ve araçla- rýnýn kimin elinde bulunduðu sorununa gelip dayanýyordu. Ve iþte toplum, insanlýk tarihinde, ilk kez, üretim alet ve araçlarýna sahip olanlar ile üretim araçlarýna sahip olmayanlara göre, sýnýflara bölün- dü. Öte yandan, özel mülkiyet ve servet eþitsizliði de, toplum üyelerinin haklarý ve buna dayanan yükümlülükleri üzerinde deðiþiklikler yaptý. Tarýmcý topluluklarýn bütün iþlerinin yönetimi, gerçekte, ileri gelenleri eline geçiyordu. [sayfa 63] Yavaþ yavaþ zenginler ve nüfuzlu kimseler, topluluðun silahlý güçlerini de ellerine geçirdiler ve onlarý, topluluðun yararýndan çok kendi kiþisel amaçlarý için, yeni zenginliklere elkoymak ve en baþta yeni köleler, yani maddî deðer üreticileri ele geçirmek için kullan- dýlar. Servet eþitsizliðinin sonucunda, hukuksal eþitsizlik ortaya çýktý. Ýlkel topluluk düzeni, son nefesini veriyordu. Topluluðun öz- gür üyelerinin emeði, artýk toplum zenginliklerinin baþlýca kaynaðý deðildi ve toplum, geliþmesinin yeni bir aþamasýna giriyordu. Yeni toplumsal ve ekonomik iliþkiler kurulup yerleþmeye baþlýyordu. [say- fa 64] 58 Ýlkel, Köleci ve Feodal Toplum ÝKÝNCÝ KISIM KÖLECÝ TOPLUM BÝRÝNCÝ BÖLÜM ASYA VE AFRÝKANIN KÖLECÝ TOPLUMLARI ÝLKEL topluluða özgü üretim tarzý ve düzeni, kaçýnýlmaz ola- rak, sonuna varýyordu. Ama bu zamaný geçmiþ düzenin yerini, zorun- lu olarak, kölelik düzeninin almasý, bu kölelik düzeninin, hiçbir þekilde, birdenbire ortaya çýkacaðý ve bir atýlýmda eski üretim iliþki- lerinin yerini alacaðý anlamýna gelmiyordu. Ýlkel topluluðun baðrýn- da ortaya çýkan köle sahibi sömürücü sýnýf güçlenip saðlamlaþtýkça ve kölelik düzeni geliþtikçe, giderek kölelik toplumu da kurulmuþ oldu. Yeni üretim tarzý, ilkel topluluk düzeninden daha ilerleyici- ydi, çünkü nüfusun bir bölümünün el emeðinden kurtarýlmasý, iler- lemeyi olanaklý kýlýyordu. [sayfa 65] 59 Ýlkel, Köleci ve Feodal Toplum Köleci toplumlar, insanlýk tarihinde, ilkin Asyada ve Afrikada ortaya çýktýlar. Köleliðin bu kýtalar üzerindeki evrimini inceleyerek, bir yandan kölelik iliþkilerinin oluþumuna önderlik eden genel ya- salarý günýþýðýna çýkarabilir, öte yandan da Asya ve Afrika ülkelerine özgü özellikleri ortaya koyabiliriz. 1. TOPLULUÐA AÝT KÖLELÝK VE ATAERKÝL KÖLELÝK Uzun süren yaþamý boyunca, kölelik düzeni, birçok aþamadan geçti. Ýlki topluluða ait kölelikti. Ýlkel topluluðun baðrýnda, henüz orada ortaklaþa mülkiyet biçiminin üstün geldiði bir zamanda orta- ya çýktý. Bu çaðda, köleler de, bütün topluluðun malý idi. Köleliðin ataerkil biçimi, topluluða ait kölelik biçimine çok benzer. Ataerkil kölelik biçimi de, ilkel toplulukta belirmiþ ve uzun zaman topluluk iliþkileriyle ve onlarýn kalýntýlarýyla birlikte bulunmuþtur. Köleler, ol- dukça azdý ve köle emeði, belirleyici bir rol oynamýyordu. Kölelik örtülü bir biçimdeydi ve çok kez, klanýn ya da kabilenin içinde yardýmcý öðe þeklinde bulunuyordu. Savaþ tutsaðý ya da topluluðun yýkýma uðramýþ üyeleri, toplu- luðun zengin bir üyesinin (çok kez þef ya da din adamýnýn) kendisi- ne saðladýðý bir lokma karþýlýðýnda, bütün emeðini vermek zorunda kalýyordu. Mülkiyetin genel ilerlemesi ile birlikte, derece derece, yalnýz maddî mallarý deðil, onlarýn üreticilerine de sahip olma hak- ký kesinleþti. Yýkýma uðramýþ, malýný kaybetmiþ üye ya da kabul edilen savaþ tutsaðý, yalnýz fiilen deðil, hukuken de köle oluyordu, baþka bir deyiþle efendisinin malý haline geliyordu. Köle, en güç ve en tehlikeli iþi yapýyordu. Ýlkel topluluk düze- ninin tepkisine karþýn, kölenin durumu, gittikçe daha güçleþiyordu. Özel mülkiyet, hiç acýmaksýzýn, kan baðlarýný koparýyordu. Aslýnda kabile üyesi olan bir köleyi öldürmek ya da onu satmak, topluluðun üyelerinde büyük bir [sayfa 66] tiksintiye ve hatta klanýn zenginleþmiþ böyle bir üyesine karþý tepkilere neden oluyordu. O zamanlar, köle edinmenin baþlýca kaynaklarý, savaþlar, köle alýþveriþi ve topluluðun malým yitirmiþ, batmýþ üyelerinin, borçlarý karþýlýðýnda, köleleþtirilmesiydi. Bazý deðiþik biçimler ve bazý ayýrýmlar dýþýnda, bu kaynaklar, köleci toplumlar tarihinde, bütün kýtalar üzerinde görülür. 60 Ýlkel, Köleci ve Feodal Toplum 2. DEVLETÝN ORTAYA ÇIKIÞI Kölelik düzeni iliþkilerinin geliþmesi, üretici güçlerin geliþmesine koþut olarak ilerlemekte ve onlara baðlý bulunmaktay- dý. Tarýmsal üretimin artmasý, tarým ile hayvancýlýk arasýnda gittikçe artan ayrýlýk, madenciliðin ilerlemesi vb., el emeði talebini, yani köle talebini artýrýyordu. Kölelerin sayýca artmasýyla, toplumun baþlýca sýnýflarý olan köleler ile efendiler arasýndaki uzlaþmaz karþýtlýk keskinleþiyordu. Kölelerin sömürülmesi, tarihte bilinen sömürü biçimlerinin yalnýz ilki deðil, ayný zamanda en zalimi oldu. Yoksulluk içinde ve sürekli olarak borçlanýp köleleþmek tehdidi altýnda sürünerek yaþayan özgür insanlarýn durumu da, o kadar çetindi. Efendiler, ancak sürekli bir baský örgütünün varlýðý ile kölele- ri ve topluluðun özgür üyelerini ellerinde tutabilirler ve onlarý kendi yararlarýna, kendi zenginliklerini artýrmaya ve doymakbilmez aç- gözlülüklerini tatmin etmeye zorlayabilirlerdi. Bu kurum, giderek, devlet haline geldi. Devletin Görevleri Köleci devletin ilk görevlerinden biri (ister feodal, ister kapi- talist olsun, sömürünün bulunduðu geri kalan bütün toplumlarda da olduðu gibi) sömürülenleri bastýrmaktý. Köleci devletler, durma- dan fetih savaþlarý yürütüyor, [sayfa 67] yenilen halklarýn ülkelerini yað- ma ediyor ve onlarý haraca baðlýyor ya da köleleþtiriyordu. Devletin ikinci görevi, yani kendi topraklarýný geniþletmek de, buradan geli- yordu. Bu, yalnýz köleci devletin deðil, bütün sömürücü devletlerin tipik görevidir. Devlet, bu görevlerini, kendisine uygun bir aygýt ile yerine getirir. Ýlkin, þimdi artýk bütün klan ve kabilenin çýkarlarýný deðil, soydan gelme zorbalar haline gelen kýdemlilerden ve þeflerden küçük bir grubun çýkarlarýný ifade eden bazý kabile ve klan kurum- larýný, kendi amaçlarýna uyarlar. Ýlkel topluluk zamanýnda, askerî güç, topluluðun eli silah tutan üyelerinin yýðýn halinde toplanmasýn- dan oluþurken, köleci devlet, halktan ayrý ve ona düþman olan bir silahlý güç, köle sahiplerinin en dar anlamda ve bencil çýkarlarýný korumak amacýyla sürekli bir ordu yaratýr. Böylece, eylemlerinde, Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|