İmdat avşar (Türkiyə)
Yüklə 1,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri Qarabağ qaçqınları Budaqları dar bir küçəyə əyilmiş salxım söyüdün altında dayandım. “Müəllimlər Evi”nin zalından hələ də tar səsi gəlirdi. Bu səs başqa səslərə hökm edib, hamsını bir-bir silmişdi küçə- dən. Bir az da uzaqlaşsam, bulvara çıxsam, sanki çox qədimlərdən, əsrlərin arxasından gələn bu təranə uğultular içində itəcək, bir-birinə söykənmiş yöndəmsiz binalara, əyri-üyrü yollara, dön- gələrə dəyib parçalanacaqdı. Kim bilir, hansı aşiq ürəyinin yanıq nəğmələrini tökmüşdü bu tara, hansı ürək alovlandır- mışdı bu melodiyaları!?. Bir ürək yanğısıydı bu səs, minlərlə fəryaddı... Elə yanıq, elə içdən, öl- gün, elə bezgin, dərdli ki… Dinlədikcə məni özünə çəkir, nəhəng bir dalğa kimi udur və kimsəsiz bir sahilə sürükləyirdi. O sahildə yalnız bir səs, bir melodiya vardı - bu tarın səsi. Geri qayıtdım. Ruhumu oxşayan o sehrli səs ilıq bir meh kimi məni apardıqca güney küləyi dəymiş qartək əriyirdim. Pillələri iki-iki çıxıb, pilləkənin başında dayandım. Şah pərdədə titrəyən, çırpınan bir miz- rab, hər məqamda ayrı bir kədərə batır; şur, segah, mugam… Salonun qapısına söykəndim, içəri girməyə çəkinirdim. Kiminsə məlahətli səsi tellərin yanğısını, tellərdə böyüyüb çoxalan hüznü sözə tökməyə başladı: "Dost baaağıııııındaaa açılııııbdı güüüül, Güləəə sarıııılıbdı bülbül…" Tar o sözlərin hər bir hecasına uyğun səslənirdi. Tar susdu. Salondan ucalan yüksək ritmli bir nağara səsi qarmonun incə, cəld səsinə qarış- dı. O hüznlü səs isə coşğun bir sevgi nəğməsi oldu, bir çağırışa çevrildi: "Mehribanım, Mehri- baaaan, gəl oynaaa, gül oynaaa. Gözəəəl oğlan, göözəl qıııız, çal-oyna…" Sonra bütün səslər susdu. Bir anlığa sükut bürüdü salonu. Və giley dolu bir səs parçalayıb dağıtdı o sükutu: "Olmur, e! Olmur! Olmuuuur!" Ay Özgə! Sən neynirsən? Roluna hardan başlayırsan?.. Ta- mer, həmişə demirəm, niyə qızın qabağına çatanda qollarını aşağı salırsan? Budur, bax, belə et- məlisən.” Qapını yavaşca açıb, ayaqlarımın ucunda içəri girdim. Salondakı gənclər bütün diqqətiylə şıkayətlənən o adamı dinləyirdilər. Bəstəboy bir kişiydi… Səsi elə amiranə idi ki, birdən "sən nə gəzirsən burada, çıx çölə!" - desə, heç etiraz etmədən sivişib aradan çıxacaqdım. Salondakı o hüzn, o yanğı, coşğu, dəvət… sehrli bir pərdənin arxasında qalmışdı. Salondakıların hamısı, özü- nü didib-parçalayan o adamı dinləyirdi. Başıpapaqlı, beli xəncərli, dəri çəkmələri diz qapaqlarına qədər çıxan cavanlar, rəngarəng ipək şallar içində gözləri sürməli, ceyran kimi gənc qızlar… ha- mısı bu adamı dövrəyə almışdı. Çalğıçılar da qulaq kəsilmişdi. Qarmonçu ayaq üstə, qarmonu da boynundan asılı idi. Na- ğaracı nağarasını qucağında tutub gözləyirdi. Tar onların yanındakı kürsünün üstündə idi. Göv- dəsi sədəf işləməli bu tar bir az əvvəlki səslərin sahibiydi. Qəribə, məlul, qəmli-qəmli yatırdı kürsünün üstündə, bir uzaq diyarda, qürbətdə idi sanki. Deməli, bu balacaboy adam çalırdı bu tarı. İndi isə gah qızlara səslənib min bir işvəylə naz- lanır, gah da kişilərə sarı sərt və cəld hərəkətlərlə alıcı quşlar kimi fırlanır, qanadlanır, süzürdü. Bu yaşda adam işini elə şövqlə görürdü ki… Əynindəki uzun, az qala palto kimi görünən pencəyinin qollarını biləklərindən geriyə doğru qatlasa da, pencəyin qolları yenə də uzun idi. Qollarını aşağı endirəndə birdən əlləri itir, bu uzun pencək onun kiçik qollarını udurdu. Sağ yanağında dərin yara izləri vardı. Bəlkə buna görə aza- cıq uzanmış ağ saqqallını kəsməmişdi. Sağ gözü digər gözündən çox iri görünürdü, sanki bir az çölə doğru çıxmış kimiydi. Ağ saçları geriyə daranmışdı və tez-tez qolunu çirmələyib bir əlini al- ınına aparır, saçlarını arxaya doğru tumarlayırdı. Ucadan danışanda ağızının sol yanında qızıl bir diş parlayırdı. Bu qızıl diş az qala qaralmış, seyrək, toxunsan düşəcəkmiş kimi dayanan digər dişlərin arasında çox qəribə görünürdü. Üzündəki dərin qırışlar bu adamın dünyanı neçə ildir ad- dımladığından xəbər verirdi. www.kitabxana.net Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri Tarzən hər kəsi xəbərdar edib neyləmək lazım olduğunu bir-bir izah etdi: - Oldu? Bir daha başdan, - dedi yüksək səslə. Oturuşumu dəyişdirdim, özümü yığışdırdım. Sanki mənə də nəsə tapşırmışdı bu adam. Sanki mən də nəsə edəcəkdim… Gənc qızları, cavanları yenidən səhnəyə düzdü. Sürətlə gəlib tarı əlinə aldı və oturdu. Sağa- sola bir daha baxdı, birdən gözlərini mənə dikdi, baxışlarını üstümdə gəzdirdi bir müddət. Yuva- sından atılmış iri gözündə naməlum bir fəlakətin izləri vardı. İçim titrədi. Çölə doğru atılacaqmış kimi dayanan gözü boş və mənasız baxırdı, o gözünün görmədiyini hiss etdim. Yaxından baxan- da üzündəki yara izlərinin çox dərin olduğunu anladım. Tarzən dönüb nağaraçıya başıyla işarə etdi və tarı sinəsinə basdı. Tara elə sarılmışdı ki… bu adamla bu tar arasında sanki sirli bir doğmalıq, ilahi bir eşq, bir bağlılıq vardı. Hər kəs hazır idi, hətta mən də… nağara "düm tək, düm tək"- deyə bir səs çıxardı, adamın kiçik əlləri tarın tellərində gəzməyə başladı. Qarmonun səsi çox dərindən gəlirdi. Yenə o ağır, hüznlü parçanı ifa etməyə başladılar. İpək geyimli qızlar səhnənin ortasında bir başqa qızı dövrəyə almışdılar. Kişilər də onların ətrafında idi. Musiqi başlayan kimi qızlar duru bir suda, qamışların arasında nazlanan sonalar kimi sanki sürüşərək kənara çəkildilər. Ortada incə, zərif, boylu-buxunlu bir qız qaldı. Birdən cəld hərəkətlərlə səhnəyə çıxan cavan oğlan o qızın ətrafında fırlanmağa başladı. Yalvarırmış kimi hərəkətlər edən cavan bir şahin kimi qollarını iki yana salıb qızın ətrafında pərəstişkarlıq edirdi. Elə bil qız mavi ipəklər içində bir göy qumru, bir göyərçin idi. Qız elə nazlanırdı ki, kişi rəqqas ətrafına baxıb əllərini iki yana açır, bir çarə axtarır, hərdənbir əllərini yuxarı qaldırıb tanrıya yalvarırdı. Qız başından sallanan tülün bir kənarı ilə ağızını bağladı, əliylə oğlana "get" işarəsi etdi. Oğlan qızdan uzaqlaşdı, xəyali bir güzgüyə baxıb “bəzəndi”, “saçını-başını düzəltdi” və çevik hərəkətlərlə yenidən qızın ətrafında fırlanmağa başladı. Qız duvağını açdı, güldü. O an tarın hüznlü səsi itdi, nağaranın ritmi sürətləndi, qarmon coşdu. O kiçik adamın səsi də, ifası kimi cazibədardı: "Mehribanım, Mehribaaaan, gəl oynaaaa, çal oyna. Gözəəəl oğlan, göözəl qıııız, çal oyna…" Səhnədə bir toy başladı. Oğlan nazlanan qızın əlindən tutdu, digər rəqqasələrin alqışları arasında səhnənin dörd bir tərəfini dolandılar. Sanki birlikdə toya gələnləri salamlayırdılar. Gənc qızlar, oğlanlar, səhnənin dörd yanından rəngarəng bir sel olub axdılar, axdılar, axdılar… Tarı buraxdı bəstəboy adam. Səhnəyə gəldi. - Bəsdi, yaxşıdı,- dedi,- yaxşıdı, bax belə ey! Gənclər çölə çıxarkən uzun boylu, qəşəng geyinmiş bir nəfər girdi içəri. Cibindən üç dənə “onluq” çıxardı, çalğıçılara payladı. Tarzən boynunu büküb: - Uşaq xəstədi,- dedi, dərman alıb aparacağam, iki lirə də ver. Gələn həftə əskik verərsən. - Mənə deyilən budu, - dedi, adam. - Başqa pul vermədi… *** Səhəri gun tezdən qapımızın zəngi çalındı. Xanım mətbəxdən qışqırdı: - Qapıya baaax! Qalxdım, tələsik qapını açdım. Yaşlı bir qadın idi, yanında da on yaşlarında bir qız uşağı… Qız anasıydımı, nənəsiydimi, - qadının ətəyindən möhkəmcə yapışmışdı. Mən qapını açanda üzünü qadının ətəyində gizlətdi. Uzun bir hörüyü var idi, hörüyünün ucunda da solğun, rəngi bilinməyən bir lent… Qadın nəmli gözlərini qaçırdı məndən. Gözlərində anlaşılmaz bir narahat- lıq vardı. Yelpiyinin ucunu əliylə gözlərinə apardı. İncə, əsmər, zəif əlini uzatdı, boğuq bir səslə: - Oğul, - dedi, - oğul, Qarabağ qaçqınıyıq, yəqin “o oğul bir kömək edərsənmi” deyəcəkdi... Dedimi, mən eşitmədim, yoxsa deyə bilmədimi?.. Bu sözlər - dediyi də, demədiyi də, bir bıçaq kimi batdı ürəyimə. Qanım içimə axdı… - İçəri gəlsəydin, xala, - dedim, - gəl, soyuqdu, uşaq da qızınar bir az... - Yox, balam, - dedi, - çox sağ ol, gedək... İncə, zəif, əsmər əlini yumub, binanın yarıqaranlığında bir kölgə kimi geriyə döndü qadın. Qız da ətəyə bağlıymış kimi, qadının sovrulan balağıyla birlikdə dönüb getdi. Qızın üzünü görə Yüklə 1,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|