İmran axundov
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
127 mənalandırması isə onun in- sanşünaslığı və psixoloji key- fiyyətlərə dərindən bələd ol- ması ilə əlaqədar idi” (2). Şeyx Əmir-Ələkbərov oğlunun Leyliyə olan sev- gisini bildikdə elçi gedib, yox cavabı aldıqda çox narahatlıq keçirirdi. Çünki Məcnun Şeyx Əmirin yeganə oğlu və varisi idi. Şeyx Əmir-Ələkbəro- vun oğlu ilə söhbətləri adi məntiq əsasında qurulmamışdır. O, obrazın dərinliyinə daxil olaraq gərgin, dramatik boyaları tamaşaçılara çatdırırdı. Şeyx Əmir-Ələkbərovun oğlu ilə Kəbədəki dialoqunu unut- maq çətindir. Aktyor yalvararaq oğluna dua etməyi xahiş edərkən onun səsindəki fəryad son dərəcə təsirli idi. Ə. Ələkbərov Şeyx Əmirin düşdüyü bütün ağır vəziyyətləri inandırıcı boyalarla təcəs- süm etdirirdi. 1962-ci ildə Mirzə İbrahimovun ssenarisi əsasında rejissor Həbib İsmayılov “Böyük dayaq” bədii filmini ekranlaşdırdı və kol- xoz sədri Rüstəm kişi obrazını Ə. Ələkbərov ifa etdi. M. İbrahimov yazır ki; “Məhz onunla söhbətimizdən sonra mən tərəddüdlərdən əl çəkib “Böyük dayaq” ssenarisini yazmağı qət etdim. Ələsgərin yaratdığı Rüstəm kişi obrazı bütün filmin döyünən ürəyidir” (13). Ələsgər Ələsgərovun ifasında Rüstəm kişi güclü xarakterə ma- likdir. O, bütün hərəkətləri və danışığı ilə əsl Azərbaycan kişisidir. Ə. Ələkbərov kolxoz sədri obrazı ilə ilk dəfə deyildi ki, tama- şaçılar qarşısında çıxış edirdi. O, hələ 1930-cu ildə “Lətif” filmində kolxoz sədri Qurban və 1958-ci ildə “Ögey ana” filmində kolxoz sədri Hüseyn dayı obrazları ilə çıxış etmişdir. Lakin “Böyük dayaq” Ə.Ələkbərov – Şeyx Əmir rolunda 128 filmindəki kolxoz sədri Rüstəm kişi isə öz bitkinliyi ilə fərqlənən əzəmətli bir obrazdır. “Ələkbərov Rüs- təm kişinin mənəvi həya- tını, büdrəmələrini, xalq- dan ayrı düşməsini və nəhayət onun qüvvət və qüdrətini yenidən duy- masını ustalıqla canlan- dırırdı. Bu proses kadr- dan-kadra ifadəli surətdə cərayan edərkən, Ələk- bərovun obrazın düşün- cələri ilə ardıcıl yaşadığı, onun öz müasirinin nəcib əməlləri, düşüncələri və ziddiyyətlərini bütünlük- lə ifadə etdiyi aşkar olur- du” (1). Aktyor Rüstəm ki- şinin həyatında baş verən mürəkkəb məqamları bö- yük sənətkarlıqla canlan- dırırdı. Ə. Ələkbərov Rüstəm kişinin psixoloji anlarını bacarıqla rəsm etdirirdi. Rüstəm kişi- Ələkbərov bəzən ailədə və işdə də çox kəskin hərəkətlər edirdi. ““Böyük dayaq” filmində Rüstəm kişi kino aktyoru Ələkbə- rovun ifasında xalqın səsinə qulaq asmayıb, onun sözünü eşitməyən, xidmət etdiyi zəhmət adamlarının fikirləri ilə hesablaşmayan, nəticədə faciə keçirən adamdır. Bu adamın mürəkkəb daxili varlığı kino-aktyor Ələkbərovun oyununda ən xırda incəliklərinə qədər göstərilmişdir. Rüstəm kişinin-Ələkbərovun düşdüyü vəziyyətlər, Ə.Ələkbərov – Rüstəm kişi rolunda 129 keçirdiyi həyacanı adam maraqla izləyir, bir anda olsun diqqətini ondan çəkmək istəmir. Böyük kino-aktyorun hərəkətlərində olan dinamika, həyatilik və temperament bir vəhdətdə birləşir. Rüstəm kişinin daxili aləmində münaqişəli mübahisələri aktyor Ələkbərov çox təsirli və artıq hərəkət olmadan həll etmişdir” (25). Aktyorun obrazdakı bütün hiss və həyacanları çox inandırıcı idi. Ə. Ələkbərov Rüstəm kişinin bütün hərəkətlərində məntiqi ardı- cıllığı tamaşaçılara dəqiq göstərirdi. “Obrazın xarakterində, mənəviyyatında bir-birini əvəz edən bu rəngarəng halları Ələkbərov daxilən duyur, onu təbii surətdə canlandırmaq üçün aktyorluq imkanlarından bacarıqla istifadə edirdi” (2). Ə. Ələkbərovun ifa etdiyi Rüstəm kişi bitkin xarakterə malik obraz olub, tamaşaçıların yaddaşından silinməyəcəkdir. Aktyorun ifası orijinal olmaqla yanaşı, son dərəcə səmimi və qüvvətli idi. 1963-cü ildə “Böyük dayaq” filmi ekranlara çıxanda böyük sənətkar, SSRİ xalq artisti Ələsgər Ələkbərov artıq həyatda yox idi. C. Məmmədov “Kommunist” qəzetində (19.05.1963) yazırdı; “Çox tez itirdiyimiz sevimli aktyorumuz Ələsgər Ələkbərov bu rol- da nə qədər canlı, əzəmətli və unudulmazdır. Böyük aktyor kolxoz sədri Rüstəm kişinin şüurunda, qəlbində gedən daxili çarpışmanı nə qədər məharətlə əks etdirə bilir”. 1963-cü il yanvar ayının 31-də təxminən səhər saat 6-da Azərbaycan teatr və kino sənətinin qüdrətli sənətkarı, SSRİ xalq artisti Ələsgər Ələkbərov dünyasını dəyişdi. Onun yaratmaq eşqi ilə döyünən alovlu ürəyi əbədi olaraq susdu. O dövrün əksər mətbu orqanlarında dövlət və hökumət nüma- yəndələri tərəfindən nekroloqlar imzalandı, başsağlığı telqramları nəşr olundu. “Kommunist” qəzeti (01.02.1963) yazırdı; “Azərbaycan incə- sənətinə ağır itki üz vermişdir. Dünən, yanvarın 31-də sovet teat- rının görkəmli xadimi, SSRİ xalq artisti Ələsgər Hacağa oğlu Ələk- bərov öz yaradıcılığının çiçəkləndiyi bir dövrdə qəflətən vəfat etmişdir... 130 Partiya və hökumət Ələkbərovun xidmətlərini yüksək qiymət- ləndirmişlər. O, Lenin ordeni, iki dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı or- deni, “Şərəf nişanı” ordeni və medallarla təltif olunmuşdur. Ələsgər Ələkbərova SSRİ xalq artisti adı verilmişdir. Ləyaqətli vətəndaş-artist, son dərəcə nəcib və gözəl insan olan Ə. Ələkbərovun əziz xatirəsi qəlbimizdə əbədi yaşayacaqdır”. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti (02.02.1963) yazırdı; “Yanvar ayının 31-də kədərli bir xəbər Azərbaycan incəsənət və mədəniyyət işçilərini, tamaşaçıları sarsıtdı. Azərbaycan incəsənətinə ağır itki üz verdi. Səhnəmizin fəxri, tamaşaçılarımızın sevimlisi, görkəmli sənət- kar, SSRİ xalq artisti Ələsgər Hacağa oğlu Ələkbərov yaradıcılığının daha da çiçəkləndiyi bir zamanda qəflətən vəfat etdi... ... Ələsgər Ələkbərov öz yaradıcılıq işini həmişə ictimai fəa- liyyətlə bağlayırdı. Azərbaycan zəhmətkeşləri görkəmli sənətkara yüksək etimad göstərib onu SSRİ Ali Sovetinə deputat seçmişdilər... Mehriban və təvazökar insan, alovlu vətənpərvər, sənət aşiqi, xalqımızın unudulmaz oğlu Ələkbərovun əziz xatirəsi həmişə qəlbi- mizdə yaşayacaqdır”. Azərbaycan SSRİ Mədəniyyət Nazirliyinin göndərdiyi başsağ- lığında deyilirdi: “Azərbaycan SSRİ Mədəniyyət Nazirliyi, Mə- dəniyyət işçiləri Həmkarlar İttifaqının Respublika Komitəsi və Azər- baycan Teatr Cəmiyyəti SSR İttifaqı xalq artisti, SSRİ Ali Soveti deputatı Ələsgər Hacağa oğlu Ələkbərovun qəflətən vəfat etdiyini dərin hüznlə bildirir və mərhumun ailəsinə başsağlığı verirlər”. Azərbaycan mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsi, SSRİ xalq artisti, SSRİ Ali Sovetinin deputatı Ələsgər Ələkbərovun ölümü ilə əlaqədar müxtəlif yerlərdən başsağlığı telqramları gəlirdi: “Ümumrusiya Teatr Cəmiyyətinin Rəyasət Heyəti SSRİ xalq artisti, Azərbaycan səhnəsinin görkəmli sənətkarı Ələsgər Ələkbə- rovun vəfatı münasibəti ilə dərindən kədərləndiyini bildirir, onun sənət dostlarına, habelə ailəsinə başsağlığı verir”. Ümumrusiya Teatr Cəmiyyətinin Rəyasət Heyəti. Yüklə 1,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|