İmran axundov
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
124 Ələkbərova çox yaraşırdı. Bu rolda o, çox mənalı görünürdü; onun hər bir hərəkətində, obrazın ümumi rəsmində böyük bir aktyorun yaradıcılıq hünəri hiss olunurdu; zahirən əzəmətli və yaraşıqlı səs və diksiyaca cox təsirli olan bu aktyor daxili məna, intelekt etibarilə də güclü və cazibəli idi. İlk nəzərdə sakit və təmkinli görünən Ferrero- Ələkbərov son dərəcə dramatik bir obraz olmaqla bərabər, daxilən də çox gərgin idi” (2). Beləliklə, Ə. Ələkbərovun Ferrerosu tədbirli, ağıllı, iradəli, bacarıqlı olmaqla yanaşı, son dərəcə mehriban, partizan dəstəsində olan insanlara valideyn nəvazişi göstərən komandir idi. 1958-ci ildə Q. Musayevin ssenarisi (rejissorlar İ. Əfəndiyev və Ş. Şeyxov) əsasında tamaşaçılara nümayiş olunan “Gölgələr sü- rünür” filmində Ə. Ələkbərov professor Rəşid Sərdarlı rolunu ifa etdi. Sərdarlı obrazı ilə Ələk- bərov elm aləmində saç ağart- mış bir alimin bütöv obrazını yaratmağa nail olmuşdur. “Ələkbərov professorun əzəmətini, mənəvi ləyaqətini sənətkarlıqla rəsm etməklə bə- rabər, başqalarının əli ilə adına və əqidəsinə yaraşmayan bir işə təhrik edilərkən keçirdiyi mənəvi sarsıntılarını, tərəddüd və iztirablarını emosional bir tərzdə tamaşaçılara təqdim edirdi. O, həyatında ilk dəfə istedadı olmayan bir nəfəri müdafiə edir, sonra isə səhvini aradan qaldırmaq üçün keçirdiyi təbəddülatı məharətlə ifadə edirdi. Ələkbərov professor Sərdarlının təbii və dolğun obra- zını yaratmaqla tamaşaçılara deyir ki, insan heç zaman ədalət və həqiqət hissini itirməməlidir” (1). Sərdarlı-Ələkbərovun zəif dissertasiya haqqında söylədiyi müsbət fikri, sonralar isə keçirdiyi əzablar çox inandırıcı idi. Bu kadrlarda aktyor Sərdarlının daxili aləmini üzünün mimikasında ay- Ə.Ələkbərov – Sərdarlı rolunda 125 dın göstərirdi. Ələkbərov Sər- darlının düşdüyü vəziyyəti dü- şünülmüş şəkildə əks etdirirdi. 1960-cı ildə yazıçı M. Hüseynin ssenarisi əsasında rejissor Ağarza Quliyev “Sə- hər” filmini tamaşaçılara təhvil verdi. Bu filmdə sahibkar Rə- him bəy obrazı Ə. Ələkbərov tapşırıldı. Yaratdığı hər hansı bir obrazın inkişaf dinamikasını düzgün dərk edən, onun psixoloji vəziyyətini canlandıra bilən Ələk- bərovun yaratdığı Rəhim bəy öz bitkinliyi ilə seçilən sənət nümu- nəsidir. Aktyorun ifasında Rəhim bəy neftdən gələn gəlirin hesabına sahibkar səviyyəsinə yüksələn, hər şeyə pulun gözü ilə baxan insandır. “Aktyor, kino-filmlərdə yaratdığı bir sıra başqa obrazları kimi, Rəhim bəyin də mənəvi eybəcərliklərini təbii surətdə açmaqla bərabər, onun yeni ideyalarda qarşılaşdırarkən gücsüz, dayaqsız və qanuna uyğun olaraq yaşamağa qadir olmayan bir varlıq kimi mənalandırırdı” (2). 1960-cı ildə Dovjenko adına Kiyev kinostudiyasının istehsal etdiyi iki seriyalı “Varislər” filmində (ssenarisi İ. Lukovski, quru- luşçu rejissor T. Levçuk) din dəllalı don Aqilla obrazını Ələkbərov böyük müvəffəqiyyətlə yaratmışdır. “Ə. Ələkbərov rolun həcmindən asılı olmayaraq, onun xarak- terik keyfiyyətlərini bacarıqla ümumiləşdirir, bədiiliklə canlandırır və dramatik bir münasibətlə şərh edirdi. Ələkbərovun bu mövqeyi onun sənətkarlıq hünərinin ən gözəl keyfiyyətlərindən idi. O, kəskin gülüşü və dramatizmi eyni dərəcədə mənalandırır, aydın fikir, dərin məntiq ifadə edirdi” (2). Ə. Ələkbərovun ifa etdiyi ispaniyalı keşiş don Aqillanın müxtəlif cildə girərək öz rəqiblərinin ürəyinə yol tapıb, onları özünə Ə.Ələkbərov – Rəhim bəy rolunda 126 tabe etmək istəyirdi. O, obrazın daxilində heyrət və nifrəti üzünün cizgilərində əks etdirirdi. Aktyor don Aqillanın həyatında baş verən böhranı peşəkarlıqla duyur və tamaşaçılara göstərirdi. Don Aqilla- Ələkbərov məğlub olduğunu başa düşdükcə daxilən sınır, lakin özü- nü əvvəl ki, kimi qürurlu saxlamaq istəyir, lakin bunu bacarmırdı. “Xalqa, azadlığa, ictimai prinsiplərə əsaslanan ideyanın təntənəsini görən don Aqilla- Ələkbərov çox təbii və emosio- nal bir tərzdə böhran keçirir, mütəəsir olur, təşvişə düşür. Bu, Ələkbərovun qüvvətli sənətkar- lıq duyğularının təntənəsi hesab edilə bilər” (2). Beləliklə, həcmcə kiçik olan ispaniyalı keşiş don Aqilla obrazı həqiqətən Ə. Ələkbəro- vun yaradıcılıq qələbəsi idi. 1962-ci ildə Ə. Məmmədxanlının ssenarisi əsasında rejissor Lətif Səfərov “Leyli və Məcnun” “Məhəbbət dastanı” bədii filmini çəkdi. Bu filmdə SSRİ xalq artisti Ələsgər Ələkbərov Məcnunun atası Şeyx Əmir rolunu ifa edirdi. Ə. Ələkbərov Şeyx Əmiri müasir bir obraz kimi ifa etməyə çalışmış və buna nail olmuşdur. Burada aktyor Şeyx Əmirin bir ata kimi keçirdiyi iztirabları, oğluna olan sonsuz məhəbbətini incə şitrixlərlə tamaşaçılara çatdırırdı. Oğlunu böyük məhəbbətlə sevən Şeyx Əmir-Ələkbərov onun qəlbindən keçən arzu və istəkləri öyrənə bilmədikdə narahat olurdu. “Şeyx Əmir-Ələkbərov ağıllı, qayğıkeş və mehriban olmaqla bərabər, həm də ağır təbiətli, düşüncəli ağsaqqal və hər bir məsələyə şüurla yanaşan kədərli bir atadır. Ələkbərovun ifasında qaranlıq mühitə, yeniliyə və tərəqqiyə etinasız qalan əqidələrə qarşı ittiham nidası duyulur. Ə. Ələkbərovun öz qəhrəmanını belə bacarıqlı Ə.Ələkbərov – Don Aqilla rolunda Yüklə 1,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|