180
verməkdədir. Azərbaycanın
çox qədim tarixi, çox zəngin, mədəni irsi vardır. Əlbəttə, biz bu irsi, bu tarixi töhfə
olaraq dünya sivilizasiyasına bəxş edirik.
Azərbaycan üç ildən artıqdır ki, Avropa Şurasının üzvüdür. Bu illər ərzində ciddi dəyişikliklər baş vermişdir
ki, bu da öz növbəsində, ölkəmizi daha da demokratikləşdirir. Azərbaycanın Avropa Şurasında fəaliyyəti çox
uğurlu olmuşdur və Avropa Şurası öz sənədlərində Ermənistanı işğalçı dövlət kimi tanımışdır. Bu bizim böyük
uğurumuzdur və hesab edirik ki, gələcək danışıqlar prosesinə güclü zəmin yaradacaqdır.
Eyni zamanda, Avropa Birliyi ilə də münasibətlərimiz inkişaf edir, güclənir. Çox sevindirici haldır ki,
Avropa Birliyi Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndə təyin edibdir.
Bu onu göstərir ki, Avropa Birliyinin bizim
bölgəmizə olan diqqəti artır. Biz əminik ki, bütün beynəlxalq birlik Azərbaycanla bundan sonra da uğurlu
əməkdaşlıq edəcək və Azərbaycan da öz gələcəyini Dünya Birliyinə, Avropa məkanına inteqrasiyada görür.
Bizim planlarımız, proqramlarımız çoxdur. Bu yaxınlarda qəbul edilmiş sosial-iqtisadi inkişafın
sürətləndirilməsi proqramı uğurla həyata keçirilir. Eyni zamanda, yenə bu yaxınlarda qəbul etdiyimiz regional
proqram da həyata keçirilir və beləliklə, Azərbaycanın iqtisadiyyatı hərtərəfli inkişaf edəcəkdir. Bölgələrimiz bu
proqramların həyata keçirilməsindən daha böyük fayda görəcəkdir.
Ölkəmizin perspektivləri çox gözəldir. Bildiyiniz kimi,
təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün bölgə üçün,
geniş mənada Avropa üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəməri uğurla inşa edilir. Biz
əminik ki, o, vaxtında, zamanında istismara veriləcəkdir.
Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəmərinin təşəbbüskarı və müəllifi Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev
olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, onu inşa edən şirkət bu kəmərə Heydər Əliyevin adını vermişdir. Məhz
Heydər
Əliyevin uğurlu neft strategiyası sayəsində Azərbaycana, onun neft sahəsinə böyük həcmdə sərmayələr qoyuldu.
Azərbaycan heç kəsdən asılı olmayaraq, müstəqil şəkildə öz siyasətini apardı və biz, nəhayət, istədiyimizə nail
olduq. Bakı–Tbilisi–Ceyhan layihəsi xəyaldan gerçəkliyə çevrilibdir.
Bu yolda çoxlu çətinliklərimiz var idi. Çoxlu əngəllər, maneələr var idi. Azərbaycanın gələcəyi üçün böyük
təhlükələr yaradılırdı. Amma bütün bunlara baxmayaraq, Azərbaycan rəhbərliyinin, şəxsən prezident Heydər
Əliyevin iradəsi, qətiyyəti, cəsarəti hər şeydən üstün olubdur. Biz əminik ki, bu boru xətti, neft kəməri işə
salınandan, istismara veriləndən sonra bölgədə bütün vəziyyət, ab-hava dəyişəcəkdir və dəyişməlidir. Bu kəmər,
bu boru xətti bölgəmizə əmin-amanlıq, sabitlik, təhlükəsizlik gətirəcəkdir. Bu, Azərbaycanı Türkiyə ilə daha da
sıx bağlayacaqdır. Türkiyənin və Azərbaycanın dünyadakı mövqeləri daha da güclənəcəkdir. Ona görə biz
hamımız bu kəmərin işə salınmasını səbirsizliklə gözləyirik və əminik ki, vaxtında, gələn ilin birinci rübündə
biz Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft kəmərinin təntənəli açılışını qeyd edəcəyik.
Eyni zamanda, ölkələrimiz üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz
kəməri də uğurla
irəliyə gedir. Bu layihə də həyata keçirilir və o bizə imkan verəcək ki, Azərbaycan qazı rahat, təhlükəsiz şəraitdə
Türkiyəyə nəql edilsin və sonra buradan digər Avropa ölkələrinə çatdırılsın. Beləliklə, Avropa istehlakçıları
üçün Azərbaycan qazı böyük əhəmiyyət kəsb edəcəkdir. Bir tərəfdən, bu qaz digər qazlardan ucuz olacaq, çünki
bunun nəqli ilə bağlı xərclər daha az olacaqdır. Digər tərəfdən, hər bir istehlakçı üçün alternativ mənbə çox
vacibdir və biz də bu mənbəni təmin edəcəyik.
Bir sözlə, bir neçə ildən sonra, bütün bu regional, irimiqyaslı layihələr həyata keçiriləndən
sonra Azərbaycan və
Türkiyə əl-ələ verərək, uğurla irəliyə gedəcəklər. Bölgədə Türkiyəsiz, Azərbaycansız heç bir əməkdaşlıq, işbirliyi,
regional işbirliyi mümkün deyildir. Bu bizim böyük nailiyyətimizdir. Bu baxımdan bölgəni daha da təhlükəsiz etmək
üçün, mövcud təhlükəni aradan qaldırmaq üçün Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi öz həllini
tapmalıdır.
Uzun illərdir ki, bu münaqişə öz həllini tapmır. Bilirsiniz ki, Ermənistanın təcavüzkar siyasəti nəticəsində
Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi işğal altındadır. Bu işğal nəticəsində bir milyondan artıq vətəndaşımız qaçqın,
köçkün vəziyyətinə düşübdür. Təəssüflər olsun ki, beynəlxalq ictimaiyyət öz qətiyyətini ortaya qoymur və belə
olan halda, bu münaqişə öz həllini tapmır.
Azərbaycanın mövqeyi ədalətlidir və bu mövqe beynəlxalq hüquq normalarına əsaslanır. Beynəlxalq hüquq
normaları bərpa olunmalıdır. Azərbaycan bütün digər ölkələrin ərazi bütövlüyünü tanıyır. Əlbəttə, tələbimiz
odur ki, bizim də ərazi bütövlüyümüz tanınsın, bərpa edilsin. Bu bizim haqlı tələbimizdir
və mən əminəm ki, bu
istiqamətdə uğurlar olmalıdır və olacaqdır. Çünki biz XXI əsrdə yaşayırıq. XXI əsrdə bir ölkənin digər ölkənin
torpaqlarını işğal etməsinə yol vermək olmaz.
Ermənistanın mövqeyi isə heç bir məntiqə söykənmir və bütün beynəlxalq hüquq normalarını pozur.
Ermənistanın tələbi nədir? Qısa desək, onların tələbi bundan ibarətdir ki, Dağlıq Qarabağ erməniləri, orada
yaşayan ermənilər öz müqəddəratını özləri təyin etsinlər.
Birincisi, onu deməliyəm ki, Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilər oraya, qədim Azərbaycan torpağına qonaq
kimi gəlmişlər. 1820-ci illərdə onlar oraya gəlmişlər və Dağlıq Qarabağa gəlmələrinin 150 illik yubileyi
münasibətilə, hətta bir abidə də ucaltmışdılar. Bu, məsələnin tarixi tərəfidir.
181
İkincisi, Ermənistan dövləti var və erməni xalqı öz müqəddəratını Ermənistan dövləti çərçivəsində artıq təyin
edibdir. Əgər ermənilər yaşadıqları bütün ölkələrdə öz müqəddəratını təyin etmək eşqinə düşərlərsə, dünyada nə
qədər erməni dövləti yaranacaqdır? Ermənilər Gürcüstanda,
Rusiyada, Amerikada, Fransada və digər ölkələrdə
yaşayırlar. Nə üçün onlar yaşadıqları bütün ölkələr içərisində öz müqəddəratını təyin etmək üçün yalnız
Azərbaycanı seçiblər?! Bu prinsip beynəlxalq hüquq normalarına ziddir. Əgər Qarabağda yaşayan ermənilər öz
müqəddəratını təyin etmək istəyirlərsə, buyursunlar, onu Ermənistan dövləti çərçivəsində etsinlər.
Dağlıq Qarabağ Azərbaycan torpağıdır. Həmişə Azərbaycan torpağı olub, bundan sonra da Azərbaycan
torpağı olacaqdır. Azərbaycan heç vaxt torpaqlarının itirilməsi ilə barışmayacaq və nəyin bahasına olursa-olsun,
öz torpaqlarını azad edəcəkdir. Mən çox məmnunam ki, son zamanlarda bizim ədalətli mövqeyimiz bu məsələ
ilə məşğul olan ATƏT-in Minsk qrupu tərəfindən də qəbul edilir.
Mən əminəm ki, yaxın zamanlarda bu
istiqamətdə önəmli addımlar atıla bilər.
Əziz dostlar!
Qeyd etdiyim kimi, mən ikinci gündür prezident kimi Türkiyədə rəsmi səfərdəyəm. Mən Türkiyədə dəfələrlə
olmuşam, Türkiyəyə çox bağlıyam, bu ölkəni çox sevirəm. Türkiyəni özümə vətən hesab edirəm. Amma
prezident kimi bu mənim ilk səfərimdir. Mən bu səfəri çox həyəcanla gözləyirdim. Bu gün tam qətiyyətlə deyə
bilərəm ki, bu səfər iki ölkə arasında olan münasibətlərin inkişafında böyük rol oynayacaqdır, yeni mərhələyə
çevriləcəkdir.
Bayaq dediyim kimi, ölkələrimiz arasında münasibətlər çox uğurla inkişaf edir. Bizim ümummilli liderimiz
Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində ölkələrimiz arasında münasibətlər çox yüksək pilləyə qalxıbdır. Mən bütün
başqa sahələrdə olduğu kimi, bu sahədə də Heydər Əliyevin siyasətinə sadiqəm, bu siyasəti aparacağam. Mən
bu yoldan dönməyəcəyəm
və əlimdən gələni edəcəyəm ki, Türkiyə–Azərbaycan münasibətləri həmişə olduğu
kimi, dostluq, qardaşlıq prinsiplərinə əsaslansın.
Bizim tarixi köklərimiz birdir, mənşəyimiz birdir. Heydər Əliyev demişkən, “Biz bir millət, iki dövlətik”.
Gücümüz də birliyimizdədir. Əminəm ki, keçmişdə olduğu kimi, bundan sonra da – 50, 100, 200 ildən sonra
bütün dövrlərdə bizim qardaş xalqlarımız daim bir yerdə olacaqlar.
Əziz dostlar!
Mənə bu fürsəti verdiyinizə görə, məni buraya dəvət etdiyinizə görə sizə bir daha öz dərin minnətdarlığımı
bildirmək istəyirəm.
Yaşasın əbədi, sarsılmaz Türkiyə–Azərbaycan birliyi, qardaşlığı!
Yaşasın böyük Türkiyə Cümhuriyyəti!
Sağ olun.