Inocte 2017 II. International New Tendencies Congress in Ottoman Researches
Yüklə 4,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku
- Anahtar Kelimeler
Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 26 TÜRKİYE'DEKİ AZERBAYCAN: AZERBAYCAN KÜLTÜR DERNEĞİ, FAALİYETLERİ VE AZERBAYCAN DERGİSİ Bünyamin KOCAOĞLU * ÖZET Türkiye Cumhuriyeti Devleti kuruluşundan itibaren, başta Azerbaycan olmak üzere Türk dünyasına özellikle Doğu Türklüğüne büyük önem vermiştir.Rus emperyalizmine tepki gösteren bir çok Azeri ve Doğu Türk'ü Türkiye'ye gelerek gerek Osmanlı döneminde gerekse Cumhuriyet döneminde siyaset,toplum ve devlet hayatında önemli yer almışlardır.Atatürk döneminden itibaren özellikle Doğu Türklüğü ile ilgili kurulan cemiyet ve dernekler ve faaliyetleri büyük ölçüde desteklenmiştir.Bu çalışmada 1 şubat 1949da Ankara'da,Azerbaycan Kültür Derneği adıyla kurulan derneğin faaliyetleri ve özellikle 1452den itibaren yayınlamaya başladığı ve 2003 yılına kadar yayın hayatını sürdüren Azerbaycan dergisi incelenmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Mirza Bala, Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan Kültür Derneği * Prof. Dr., Gümüşhane Üniversitesi, email: bkocaoglu@gumushane.edu.tr , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 27 BİTLİS/AHLAT İLÇESİNDE OSMANLI İZLERİ (KÜLTÜR VARLIKLARI) Celil ARSLAN * ÖZET Bitlis iline bağlı Ahlât ilçesi Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Murat-Van bölümünde yer alır. Doğuda Süphan Dağı ve batıdaki volkanik Nemrut Dağı arasındaki geniş alana yayılmış arazilere sahiptir. Van Gölü’nün kuzey batı tarafında, göle doğru eğimli platolar üzerine kurulmuştur. Ahlat; stratejik konumu, verimli toprakları ve doğal kaynaklarının zengin olması hasebiyle ilk çağlardan bu yana birçok devletin hâkimiyeti altına girmiştir. Özellikle ortaçağda büyük çekişmelere sahne olan Ahlat; Bizans, Mervanoğulları, Dilmaçoğulları, Ahlatşahlar, Eyyubiler, Moğollar, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Sefaviler ve Osmanlılar’a kadar çeşitli devletlerin idaresinde kalmıştır. Yavuz Sultan Selim Han döneminde Şah İsmail ile yapılan Çaldıran savaşı sonucunda Ahlat Osmanlıların hakimiyetine girdi (1514). Bu tarihten sonra Ahlat için yeni bir dönem başladı. Yavuz burayı fethinden sonra göl kenarına bir kale yaptırmıştır. Bu kale Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle Irak seferleri sırasında büyütülmüştür. Bu kalede Osmanlılardan kalma İskender Paşa Camii ve Hamamı ile Kadı Mahmut Camii bulunmaktadır. Ayrıca bu kalenin içinde bulunan mahalle Kale Mahallesi ismiyle anılmaktadır. Mezarlıkları bakımından da Ahlat, bildiğimiz kadar, bütün Ortaçağ İslam dünyasında müstesna bir yer işgal eder. Ahlat’ta muhtelif yerlerde görülen küçük mezarlıklardan başka tarihi değer taşıyan ve büyük sahalar kaplayan altı mezarlık vardır. 1-) Harabe Şehir Kabristanı: 2-) Taht’ı Süleyman Kabristanı 3-) Kırklar Kabristanı 4-)Merkez Kabristanı (Kayı” yada “Kaya” Mezarlığı” olarak anılmaktadır. 5-)Kale Kabristanı (Osmanlı dönemi mezarlığı) 6-)Meydanlık Kabristanı Bu çalışmada Ahlat’ta bulunan Osmanlı dönemi eserleri ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Ahlat, Osmanlı, Mimari Eserler, Kale Mimarisi * Doç. Dr., Erciyes Üniversitesi Sanat Tarihi, email: caslan66@hotmail.com , TÜRKİYE Inocte 2017 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches September 12-14, 2017 Baku 28 EVLİYA ÇELEBİ’NİN KALEMİNDEN OSMANLI DEVLETİ’NİN DOĞUSUNA DAİR BAZI GÖZLEMLER: TEBRİZ ÖRNEĞİ Cemal ÇETİN * ÖZET XVI. yüzyılın önemli simalarından Evliya Çelebi, ömrünün büyük bir kısmını seyahatle geçirmiştir. Osmanlı coğrafyasının neredeyse tamamına yolculuk eden Evliya, çeşitli vesilelerle komşu ülkeleri de gezerek bu süreçte gördüklerini, duyduklarını ve okuduklarını “Tarih-i Seyyah Evliya Efendi” isimli on ciltlik eserinde toplamıştır. Seyahatnâme yalnızca fizikî ve beşerî bilgilerin aktarıldığı sıradan bir gezi eseri değildir. Aynı zamanda hayat tarzı, yiyecek kültürü, âdet ve görenekler, tanınmış kişiler, türbeler, yetiştirilen ürünler, icra edilen meslekler, tarihî anıtlar, konuşulan dil, lehçe ve ağızlar, çeşitli acayip ve olağanüstü durumlardan da bahsetmektedir. Yeni tanışılan kişilerle yapılan sohbetler, yaşanan tecrübeler ve bizzat iştirak edilen savaşların da anlatılmasıyla, çok yönlü ve çok kapsamlı bir eser ortaya çıkmıştır. Evliya Çelebi 1646 ve 1655 yıllarında olmak üzere, resmî görevlerinin bir gereği olarak, iki kez İran’a da seyahat etmiştir. İlkinde Defterdarzade Mehmet Paşa tarafından sınırda yaşanan bazı sorunlarla ilgili görüşme için Tebriz’e elçi olarak gönderilmiş, bu esnada Safevi hâkimiyetindeki Azerbaycan, Şirvan, Dağıstan ve Gürcistan topraklarını gezmiştir. İkincisinde hamisi Van Beylerbeyi Melek Ahmet Paşa tarafından Tebriz’e gönderilmiş, Evliya Tebriz’deki işini bitirdikten sonra güneyindeki şehirleri de gezerek Bağdat’a ulaşmıştır. Türk tarihinde XI. yüzyıldan itibaren önemli bir yer tutmaya başlayan Tebriz, XVI. yüzyılın başlarından XVIII. yüzyılın ortalarına değin Osmanlı Devleti ile İran hanedanları arasındaki çekişmelerin odağında olmuştur. Evliya Çelebi’nin Tebriz’e ilk olarak gittiği ve gözlemlerini kaydettiği 1646 yılı, Osmanlıların Kasrışîrin Antlaşması (1639) ile Safevilere Tebriz’i yeni terk ettikleri bir döneme rast gelmektedir. Bu bildirinin amacı Osmanlı-Safevi mücadelesine sahne olan, bu yönüyle de doğu-batı Türklüğü arasında bir kesişme ve çatışma bölgesi olan Tebriz’i, Evliya Çelebi’nin notları üzerinden fizikî, beşeri ve folklorik anlamda incelemektir. Ayrıca Evliya’nın yazdıkları üzerinden, Osmanlı elitinin bölgeye bakışına dair de bir takım çıkarımlara ulaşılması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Safevi, Evliya Çelebi, Tebriz, Zihniyet Tarihi, Osmanlı ve Etrafındaki Dünya * Doç. Dr., Selçuk Üniversitesi, email: ccetintarih@gmail.com , TÜRKİYE Yüklə 4,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|