İnsan Resursları və Riayət Olunma Standartı
Azərbaycan Mərkəzi Bankı
(qiymətləndirmələr) və fəaliyyət nəticələrinə əsaslanan həvəsləndirmə
proqramının (mükafatlar, komisyonlar və s.) hazırlanması və tətbiqi.
•
Təlim və ixtisas artırma mütəxəssisi – ixtisas artırma tələblərini və təlim
büdcələrini müəyyən etmək; xarici təlim imkanlarının təhlili və seçilməsi; daxili
kursların təşkil olunması; təlimin effektivliyinin qiymətləndirilməsi üçün
metodların hazırlanması və həyata keçirilməsi.
•
İR üzər idarəetmə mütəxəssisi – idarəetməyə dəstək; işçilərin sənədlərinin
saxlanması; İR komyuter sisteminə məlumatların daxil edilməsi və yenilənməsi;
baş rəhbərlik üçün hesabatların və xarici nəzarət orqanları üçün statistik
hesabatların hazırlanması; maaş cədvəlinin hazırlanması üçün hesabatlar; İRB
işçiləri üçün təqdimatların hazırlanması, səfərlərin təşkili və s.
İR bölməsinin rəhbəri adətən birbaşa olaraq İdarə Heyəti Sədrinə hesabat verir.
Strukturundan ası olaraq bəzi banklarda, İRB rəhbəri həmçinin İdarə Heyətinin üzvü ola
bilər. O, İdarə Heyətinin üzvü olmadığı halda bankın Strateji Planlaşdırma Qrupunun
üzvü olmalıdır. Məqsəd onun bankın strategiyasının müəyyən olunmasına xidmət
göstərməsini və eyni zamanda İR strategiyasının hazırlanmasında əhəmiyyətli rol
oynamasını təmin etməkdir.
İR bölməsinin rəhbəri, həmçinin bölmənin digər əməkdaşları ƏM-nin riayət edilməsinə
görə məsuliyyət daşımalıdırlar.
İRB işçilərinin səriştələri
İR departamenti bankın rəhbərliyinin və bank işçilərinin etibarını qazanmalıdır.
Müvafiq ixtisas və iş təcrübəsi ilə yanaşı tələb olunan lazımi bacarıq, vərdiş və şəxsi
xususiyyətlərə aşağıdakılar aiddir:
•
Strateji bacarıqlar – biznes strategiyasının inkişafına xidmət, İR strategiyasının
müəyyən olunması və yerinə yetirilməsi;
•
Biznes anlayışı – bank fəaliyyəti üçün önəmli uğur amilinin başa düşülməsi;
biznes mühitindən və xarici rəqabətdən xəbərdar olması; bankın dəyərlərinin və
mədəniyyətinin başa düşülməsi;
•
Peşakar səriştə – bacarıq və texniki qabiliyyətlərin olması (məsələn ƏM, İR idarə
edilməsi, xarici dil, kompüter və s. sahələrdə biliklər);
•
İnsanları idarəetmə və ünsiyyət qabiliyyətləri – tabe olan işçilərin və
rəhbərliyin stimulunu artırmaq; peşəkar etibar yaratmaq.
•
Peşəkar səriştələrin davamlı inkişafı – peşəkar bilik və qabiliyyətlərin fasiləsiz
inkişaf etdirilməsi; İR ilə əlaqədar yeniliklərdən xəbərdar olmaq.
•
Nüfuz
•
Qərar vermə və problem həll etmə
6
İnsan Resursları və Riayət Olunma Standartı
Azərbaycan Mərkəzi Bankı
1.4.
İR funksiyasının avtomatlaşdırılması
İR funksiyasının təkmilləşdirilməsi yollarından biri İR idarə edilməsi sisteminin
avtomatlaşdırılmasıdır. Avtomatlaşdırmanın müsbət cəhətləri əsasən aşağıdakılardır:
•
Daha effektiv və dəyər baxımından səmərəli xidmətlərin təmin edilməsi;
•
Bankın müxtəlif hissələrindən İR-na aid olan məlumatların toplanması ;
•
Strateji kadr siyasəti qərarları üçün məlumatlar üzərində İR-na xas olan təhlilin
aparılması;
•
İdarəetmə xərclərinin azaldılması və az əhəmiyyətli olan işlərin aradan
qaldırılması.
Ən çox avtomatlaşdırılan İR funksiyaları aşağıdakılardır:
•
İşçilərin şəxsi məlumatlarının saxlanılması;
•
Maaş cədvəlinin hesablanması;
•
Xəstəlik və analıq ödənişlərinin hesablanması;
•
İşə gəlməmə hallarının qeyd olunması və nəzarəti;
•
İntizam cəzalarının qeyd olunması;
•
Standart sənədlərin hazırlanması (məsələn əmək müqavilələri, icra qərarları);
•
İşçilərin qiymətləndirilməsi sistemi.
Yuxarıdakı bütün sahələr vahid proqram təminatı vasitəsi ilə avtomatlaşdırılır. İR
funksiyaları ayrı-ayrı proqramlar tərəfindən də həyata keçirilə bilər.
2.
Mənbələrin müəyyən olunması və seçmə
İşə götürmə insan resurslarının idarə edilməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Bankın işə
götürmə siyasəti onun biznes məqsədləri ilə uzlaşmalı və ƏM ilə uyğunluğu təmin
edilməlidir. Bank işə götürmə prosesinin səmərəliliyini artırmaq üçün öz tələbatını,
resurslarını və imkanlarını nəzərə almalıdır.
Seçmə prosesi aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
•
işin təhlili;
•
vəzifə təlimatları;
•
şəxsi meyarlar;
•
seçmə meyarlarının müəyyən olunması;
•
müsahibə;
•
iş təklifi/etiraz məktubu;
•
tövsiyələrin yoxlanılması;
•
namizədin qiymətləndirilməsi formasının yaradılması;
•
işə qəbul etmə/ müqavilə;
•
yeni işçi üçün tanışlıq/inteqrasiya və tanışlıq proqramı.
7