www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
72
72
Bir çox hallarda isə, götürülən mətnin məzmununa uyğun
şəkil çəkilirdi. Misalçün, əgər Şiri-Xuda ( allahın şiri)
ləqəbli həzrət Əlinin şücaətindən bəhs edən bir hədis,
yaxud kəlam götürüləndə, təbii ki, hərflərdən şir şəkli
çəkilirdi, yaxud Nuh peyğəmbərin gəmisi haqqında
Quran ayəsi yazılırdısa, təbii ki, hərflərin vasitəsiylə
gəmi təsviri yaradılırdı.
Bu cür təsvirlər həm kitab səhifələrini bəzəməkçün
istifadə olunurdu, həm də böyük ölçüdə çəkilib,
çərçivəyə çalınır, divarlardan asılırdı. İndinin özünə
qədər müsəlman dünyasında bu cür pannoları dini tədris
mərkəzlərində, mədəniyyət ocaqlarında, ən nəhayət isə
dindar insanların evlərinə görmək mümkündür.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
73
73
73
Epiloq
«Elm Çində də olsa, onu öyrənməyə gedin» - Məhəmməd
peyğəmbərin bu kəlamı ümumilikdə islam aləmində
tədrisə, elmə verilən yüksək qiymətin göstəricisidir. Elm,
təhsil isə ilk əvvəl yazıdan başlayır, belə demək olarsa
yazı elmin açarıdır.
«Alimin mürəkkəbi şəhidin qanı qədər qiymətlidir» -
yenə də yazı, yenə də mürəkkəb – adi mürəkkəb yox,
şəhid qanı qədər ali, uca tutulan mürəkkəb. Əgər şəhidlik
adi insanı yüksək şücaət mərtəbəsinə qaldırırsa,
mürəkkəbdən, kağızdan keçən elm, təhsil də mənəvi-
ruhani kamilik bəxş edir.
Əlbəttə ki, kiçik bir yazıda şərq xəttatlığı kimi böyük bir
inəsənət sahəsini tam əhatə etmək mümkün deyil. Lakin
hal hazırda haqsız olaraq kölgədə qalmış, bu sənət
haqqında oxucularda azacıq da olsa təəssürəat yaratmağa
çalışdıq. Hər halda yüzilliklər boyu əcdadlarımızın, ulu
babalarımızın zəhmətinin , istedadının, təxəyyülünün
məhsulu olan bir gözəl sənət sənət növünü unutmaq
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
74
74
haqsızlıq olardı. Tarix unudanları sevməz. Necə deyərlər,
unutma ki, unudulmayasan.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
75
75
75
III Bölüm
Bakı tarixindən
kollaj
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
76
76
Birinci kitab
Mən indi öz şəhərimi yalnız yuxularda görə bilirəm.
Bəxtimdən son vaxtlar əməlli yatmaq da olmur.
Yuxusuzluq axırıma çıxacaq.
Gecələr göydə səni çox gəzib axtardı yuxum
Zülmətin bağrını ağ eşqi ilə yardı yuxum.
Gəlməyirsən yuxuma xeyli zamandır, bəlkə
Hüsnünün hədsiz olan nuru üçün dardı yuxum?
Gah buludlu göy olur, gah dəli, tufanlı dəniz,
Gah da qəm ətri verən laləli gülzardı yuxum.
Ağlayıb yalvarıram hər gecə ki, rəhm eləyib
Səni bir anlığa bəlkə mənə qaytardı yuxum.
Gözümə xeyli zamandır ki, görünmür, utanır
Tapa bilmir səni, qarşımda günahkardı yuxum.
Sən ki, getdin, o zamandan da yuxum qeyb olmuş,
Ayrılıq sanki günəşdi, əriyən qardı yuxum.
Vardı günlər ki, görərdi yuxuda Fəhmi səni,
Necə xoşbəxt zamanlardı, hələ vardı yuxum.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
77
77
77
Oxunması vacib olmayan
müqəddimə
Ceyms Coys İtaliyada, Triyest şəhərində oturub
Dublin haqqında romanını yazırdı, qələminin belinə
minib İrlandiya paytaxtının köhnə kvartallarını,
küçələrini gəzirdi, hər məhəllənin keçmişinə, tarixinə
baş vururdu, hər tikilinin tarixçəsində eşələnirdi. Buna
baxmayaraq uzaqdaydı öz şəhərindən. Bəlkə ona görə
gəlib əsərini İtaliyada yazırdı ki, hər hansı bir predmet
içəridən bir cür, kənardan isə tamam başqa cür görünür
və Coys da öz Dublininə kənardan baxmaq istəyirdi.
Orxan
Pamuk
Amerikada
–
Nyu-Yorkun
«Kolumbiya universiteti»ndə oturub «Qara kitab»ı
yazırdı, yaratdığı obrazın cildinə girib İstanbulun köhnə
məhəllələrini, dükan bazarını gəzirdi, qayığa minib
Bosforda üzürdü, köhnə İstanbul əhlinin xarakterini
açırdı.
Qəribə də olsa, mənə elə gəlir ki, həm adıçəkilən
iki əsərin, həm də oxşar taleli, oxşar məzmunlu başqa
əsərlərin uğur qazanmasına səbəb istedad faktoru ilə
bərabər yazıçının öz şəhərinə bir qədər aralıdan baxa
bilməsi olub və bu uzaqlıq yazıçıya öz doğma şəhərinin
bir çox spesefik xüsusiyyətlərini açmaqda yardımçı
olub. Hər halda, mən belə düşünürəm.
Mən Bakının göbəyində, yəni Respublika
Sarayının arxasındakı evlərin birində rahatca oturub
Bakı tarixi haqqında nəsə yazmaq istəyirəm, amma
Dostları ilə paylaş: |