International refereed journal of design and architecture print issn

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:161 K:269
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
262
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
etkili  olmuştur.  2000’li  yıllarda  çok  sayıda 
özel üniversitenin Eskişehir yolu üzerindeki 
bölgelerde  kurulması  kentteki  genç  nüfusu 
artırmıştır.  Ayrıca;  değişen  yaşam  koşulla-
rına bağlı olarak evlilik yaşının yükselmesi, 
boşanma  oranlarındaki  artış,  ölümlülük  ve 
doğurganlık hızlarındaki azalma gibi etkenler 
kent içerisindeki tek kişilik hane halkı sayı-
sını da artırmıştır. Tüik verilerine göre; 2000 
yılında 55. 287 olan tek kişilik hane halkı sa-
yısı, 2015 yılında 227.029’a ulaşmıştır.
4
 Yani 
on  beş  yıl  içerisinde  tek  kişilik  hane  halkı 
sayısında yaklaşık olarak dört kat artış göz-
lenmiştir. Bu artış, kentte konut talebini artır-
makla birlikte, farklı kullanıcı gereksinimleri 
için  özelleşen  ve  farklılaşan  konut  gereksi-
nimi de yaratmıştır. Mevcut konut stoğu, tek 
kişi  için  hem  ihtiyaç  fazlası  alan  yaratması 
hem de kullanılmayan bu alanlar için de kira 
ödenmesinden dolayı kullanışlı olamamakta-
dır. Bu durum, yatırımcı açısından da bir fır-
sata dönüşmüş ve konutta daha küçük alanda 
fazla  sayıda  daire  üretilebilmesi,  bu  küçük 
konutları  çekici  hale  getirmiştir.  Özellikle 
kent  merkezine  ve  çalışma  alanlarına  yakın 
bölgelerdeki rezidanslar ve kapalı siteler çok 
yüksek  bedellerle  kiralanıp,  satılabildikleri 
için günümüzde bu binaların neredeyse tama-
mı küçük konutlardan oluşmaktadır. Ayrıca; 
sosyal  imkanları,  güvenlikli  oluşları,  depre-
me dayanıklı nitelikli malzemelerle inşa edil-
4  https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/
kentArastirmasiSorgula.do
meleri, teknolojik ve çevresel hizmetleri, ula-
şım açısından sağlamış olduğu avantajlar ile 
kullanıcılar için bir prestij ve statü sağlamala-
rı gibi diğer faktörler de günümüzde stüdyo, 
loft, ev ofis ve suitlerin tercih edilmelerinde 
etkili olmaktadır. 
Stüdyo Daireler
Küçük  konut  tipolojileri  içerisinde  yaygın 
olarak  üretilen  konut  birimlerinden  biridir. 
Yaşam alanı, uyuma ve yemek yeme alanla-
rının tek bir hacim içerisinde yer aldığı, wc 
ve banyo içinse ayrı hacimlerin düzenlendiği 
dairelerdir. Stüdyolar ve 1+0 olarak nitelen-
dirilen daireler tek bir mekandan oluştukları 
için  birbiri  yerine  kullanılabilmektedir.  Öte 
yandan,  stüdyo  daire  kavramının  kullanımı 
ile ilgili ülkemizde bir kavram kargaşası ya-
şanmaktadır. Salon dışında bir yatak odasına 
sahip olan daireler, yani bir oda ve bir salon 
olarak  adlandırılan  1+1  daireler,  uzunca  bir 
süre stüdyo olarak nitelendirilmiştir (Ergün, 
2010:  86).  Günümüzde  ise  stüdyo  daireler 
dünya genelinde kullanılan anlamıyla, tek bir 
mekandan oluşan daireler olarak üretilmekte-
dirler. Bu dairelerin kullanıcı profilini genel-
likle öğrenciler ve bekarlar oluşturmaktadır. 
Ünlü`ye göre stüdyo daireleri tercih edenler 
için üç tip kategoriden söz etmek mümkün-
dür (Ünlü, 2014: 120). Kiracı olarak stüdyo 
daire kullanıcıları, ev sahibi olarak stüdyo da-
ire kullanıcıları ve ev sahibi olup bu mekan-
da yaşamayı tercih etmeyenler. Her kullanıcı 

---

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:161 K:269
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
263
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
tipinin bu mekanları tercih etme gerekçeleri 
farklılaşmaktadır.  Kiracı  olarak  bu  daireleri 
kullananlar, geçici bir müddet için bu alanları 
kullanmayı tercih ederken, ev sahibi olanlar 
içinse  diğer  konut  tiplerine  göre  daha  eko-
nomik oldukları için tercih edilmektedir. Bu 
dairelerin konumlandıkları muhitler grafikte 
de  görülebileceği  gibi  kentin  sosyo-ekono-
mik  gelişmişliğinin  en  yüksek  olduğu  böl-
geler olmaları sebebiyle, maddi durumu çok 
iyi olmayan bireyler için ev sahibi olmalarını 
sağlayan, cazip bir seçenek haline gelmekte-
dir (grafik 1). Öte yandan hem kiracılar hem 
de ev sahibi olan  kullanıcılar için bu daireler 
geçici  yaşam  alanları  olarak  görülmektedir. 
Bu konutlar tek kişilik veya iki kişilik olacak 
şekilde  tasarlandıkları  için,  zamanla  konutu 
kullanan kişi sayısı arttıkça fiziksel açıdan bu 
konutlar yetersiz kalmaktadır. Ev sahibi olup 
bu mekanlarda yaşamayı tercih etmeyen kul-
lanıcılar ise, yatırım amaçlı bu daireleri satın 
almaktadırlar. Hızlı bir şekilde kiraya verile-
bilmeleri ve ucuz oluşları bu evleri yatırımcı 
açısından cazip hale getirmektedir. 
Ankara metropolü için, güncel bir web site-
sinde yayınlanan satılık ve kiralık tüm ı̇lanlar 
incelendiğinde,  stüdyo  dairelerin  1+0  ya  da 
1+1  tipinde  kategorilendirildikleri  görül-
müştür. İlanlarda 20 metrekareden 135 met-
rekareye  kadar  değişken  büyüklükte  stüdyo 
daireler mevcuttur. Kira bedelleri lüks semt-
lerde  oldukça  yüksek  tutardadır.  Çevre  ve 
Şehircilik Bakanlığı`nın 2013 yılında yürür-
lüğe giren yönetmeliğinde
5
 stüdyo dairelerin 
üretilmesinde yasal kısıtlamalar getirilmesine 
rağmen, Ankara`da halen çok sayıda stüdyo 
daire tipi konut üretimlerinin devam ettiği ve-
rilen ilanlardan anlaşılmaktadır. Grafik 1`de 
görülebileceği gibi, stüdyo daireler kent içe-
risinde heterojen bir dağılım sergilemektedir. 
Gölbaşı ve Keçiören gibi ilçelerde hiç stüd-
yo  daireye  rastlanmazken, Altındağ,  Sincan 
ve Yenimahalle`de 1`er daire, Mamak`ta ise 
iki stüdyo daire ilanı verilmiştir. Bu dairele-
rin  kent  içerisinde  yoğunlaştığı  bölgeler  ise 
asıl Çankaya ve Etimesgut ilçeleridir. Çanka-
ya  ilçesinde  kiralık  stüdyolar  ağırlıktayken, 
Etimesgut`ta  satılık  stüdyo  dairelerin  daha 
çok  sayıda  oldukları  görülmektedir.  Satılık 
daireler  Etimesgut`ta  Eryaman  ve  Bağlıca 
gibi yeni gelişmekte olan semtlerde yoğunla-
şırken, kiralık daireler ise Çankaya`nın Koru, 
Yaşamkent  ve  Konutkent  gibi  yeni  gelişen 
semtlerinde yoğunlaşmaktadır. Çankaya ilçe-
sinde kiralık konutların daha çok sayıda ol-
maları Başkent, Çankaya ve Hacettepe Üni-
versiteleri ile iş merkezlerinin yoğun olarak 
konumlandığı Eskişehir yoluna yakın olma-
larından kaynaklandığı söylenilebilir. Satılık 
stüdyo dairelerin ise Etimesgut ilçesinde daha 
çok üretilmesinin nedeni; Çankaya ilçesinde 
bu  konutların  belli  bir  doygunluğa  ulaşmış 
5   Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik 
Yapılmasına  Dair  Yönetmelik,  8  Eylül  2013 
tarihinde resmi gazetede yayınlanmıştır. 

---