İQTİsadiyyatin və İxracin diversiFİkasiyasinin
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DİVERSİFİKASİYA
- Cədvəl 18. 2000-2010-cu illərdə yaradılan yeni yüngül sənaye müəssisələri Müəssisənin açıldığı il Müəssisənin adı
- 4.5.4. Kimya sənayesi.
- DİVERSİFİKASİYA Cədvəl 19. Kimya sənayesinin əsas məhsullarının istehsalı
- 4.6. Kənd təsərrüfatı
61 İQTİSADİYYATIN VƏ İXRACIN DİVERSİFİKASİYA Pambıq mahlıcı istehsalı 2005-2010-cu illərdə 56 min tondan 11,4 min tona, hazır pambıq parçaların istehsalı 3,1 milyon kvadratmetrdən 1,1 milyon kvadratmetrə, pambıq yataq ağları 562 min ədəddən 125 min ədədə, xalça və xalça məmulatlarının istehsalı 630 min kvadratmetrdən 1,1 min kvadratmetrə, trikotaj corab məmulatları istehsalı isə 3 milyon ədəddən 2 milyon ədədə qədər azalmışdır.
2006
Tikiş fabriki Yünğül sənaye İldə 60 min ədəd Lənkəran 2008 Tikiş fabriki Yüngül sənaye İldə 80 min ədəd Ağstafa Pambıq emalı fabriki Yüngül sənaye İldə 7 min ton Bakı Yüngül sənayedəki göstəricilərin təhlili üzrə nəticələr: - 2005-2010-cu illərdə yüngül sənayedə (tikiş-toxuculuq və gön-dəri məhsulları birlikdə) yaranan əlavə dəyərin iqtisadiyyat üzrə ÜDM-də payı 0,19%-dən 0,05%-ə enib; - bu sahənin məhsulları üzrə ixracın ölkənin ümumi ixracında xüsusi çəkisi 2005-2010-cu illərdə 1,3%-dən 0,22%- ə düşüb. Sahənin aparıcı məhsullarının ixrac həcmi kəskin şəkildə azalıb. Məsələn, 2005-2010-cu illərdə pambıq lifinin ixracı 47,2 min tondan 3,3 min tonadək aşağı düşüb; - yüngül sənayesi məhsullarının idxalından asılılığı azaltmaq mümkün olmayıb. Məsələn, 2005-2010-cu illərdə ölkəyə idxal olunan pambıq parçaların həcmi 3,3 milyon kvadratmetrdən 5,7 milyon kvadratmetrə, toxunma xalçaların idxal olunan həcmi 267,2 min kvadratmetrdən 5,7 milyon kvadratmetrə, süni tikiş saplarının idxal həcmi isə 140 tondan 2,1 min tona qədər genişlənib. Bundan əlavə, xarici ticarət statistikasının təhlili göstərir ki, ötən dövrdə qadın, kişi və uşaq geyimləri ölkəyə idxal olunub, ixrac qabiliyyətli yüngül sənaye məhsullarının istehsalına nail olunması ilə bağlı rəsmi təşəbbüslər reallaşmayıb. 4.5.4. Kimya sənayesi. Kimya sənayesi (rezin və plastik məmulatlar da daxil olmaqla) hökumətin güzəştlərindən bəhrələnən əsas sənaye sahələrindən biridir. Bununla belə, 2000-ci illərin ortalarında bu məhsulların istehsalı üzrə artım olsa da, son illər ciddi azalmalar var. Cədvəl 19-dan göründüyü kimi, etilen spirtinin istehsalı 2006-cı ildə 72,6 min tona çatsa da, 2010-cu ildə 55,1 min tonadək azalıb. Bundan əlavə, propilen spirtinin istehsalı 37,6 min tondan 19,5 min tona, polimer örtüklərin buraxılışı 1,5 min tondan 0,5 min tona, xammal halında polietilen istehsalı 70,4 min tondan 52,8 min tona, polietilendən hazırlanan çanta və kisələrin buraxılışı 10,4 min tondan 6,4 min tonadək azalıb. Kimya sənayesində yuyucu vasitələr istehsal edən zavodun yaradılması müəssisənin yarandığı ilkin mərhələdə – 2003-2004-cü illərdə əlaqədar məhsulların istehsalının genişlənməsinə şərait yaratsa da, sonrakı illərdə həmin sahədə tənəzzül müşahidə olunub. Bakıda yaradılan bu zavodun istehsal gücü 12 min ton nəzərdə tutulurdu. Lakin zavod tam gücü ilə heç vaxt işləyə bilməyib. 2010-cu ildə əvvəlki illə müqayisədə sintetik yuyucu vasitələrin istehsalı 6 min tondan 1,1 min tona, texniki sabun istehsalı 1,3 min tondan 148 tona, paltar sabunu istehsalı 1,7 min tondan 1,2 min tona enib.
62 İQTİSADİYYATIN VƏ İXRACIN DİVERSİFİKASİYA Cədvəl 19. Kimya sənayesinin əsas məhsullarının istehsalı Sahələr üzrə əsas məhsullar 2000 2005
2006 2007
2008 2009
2010 Etilen, min ton 40,1 54,7
72.6 2.4
0 0 55.1 Propilen, min ton 18,5
29,2 37,6
26,3 34,9
22,2 19,5
Polimer örtüklər, min ton 0 1.5 0.9 0.8
0.3 0.3
0.5 Polietilen, min ton 0 53.0
70.4 47.2
65.1 41.8
52.8 Polietilendən kisə və çantalar, ton 304.3 1515.7
1366 10399.8
9760.7 10120.4
6433.8 Sintetik yuyucu vasitələr, ton 2409 5999.6
3592 5920.6
5158.8 6760.5
1087.5 Texniki sabun, ton 31.7 1317
308.1 143.4
73 104
147.7 Paltar sabunu, ton 353.7 395.9
1386.2 1219.7
780.9 1732.3
1206.3 Kimya sənayesinin göstəricilərinin təhlili üzrə nəticələr: - kimya sənayesində yaranan əlavə dəyərin ÜDM-də payı 2005-2010-cu illərdə 0,48%-dən 0,25%-ə, ixracda payı 4,6%-dən 0,62%-ə enib; - bir sıra kimya sənayesi məhsullarının ixracı tamamilə azalıb və ya sıradan çıxıb. Məsələn, 2005-ci ildə 3,2 min ton sulfat turşusu, 6,9 min ton kaustik soda ixrac olunduğu halda, 2010-cu ildə həmin məhsulların ixracı tamamilə dayanmış, maye soda ixracı 69,5 min tondan 9,2 min tona, polietilen ixracı 47,2 min tondan 46,1 min tona, polimerləşmə nəticəsində əldə olunan maddələrin ixracı 61,6 min tondan 23,4 min tonadək azalmışdır; - ölkənin kimya məhsullarının idxalından asılılığını aradan qaldırmaq mümkün olmayıb. Məsələn, 2005-2010-cu illərdə müxtəlif sabunların və səthi aktiv yuyucu-təmizləyici vasitələrin idxalı 20,8 min tondan 41,6 min tona, plastik kütlədən mətbəx qablarının idxalı 1,3 min tondan 2,8 min tona, plastik kütlədən inşaat materiallarının idxalı isə 800 tondan 3,2 min tonadək artmışdır. 4.6. Kənd təsərrüfatı Azərbaycan hökumətinin qeyri-neft sektorunun inkişafında başlıca prioritetlərindən biri kənd təsərrüfatının dəstəklənməsidir. Aqrar sektorun inkişafı aşağıdakı səbəblərdən vacib sayılır:
Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|