İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

 
91 
End Sub 
5. cmdDecOct_Click() hadisəvi proseduru aşağıdakı kimi yazmalı: 
Sub cmdDecOct_Click() 
 
txtOct.Text = Oct(Val(txtDec.Text)) 
End Sub 
6. Layihəni icraya buraxmalı. Soldakı mətn sahəsinə 10-luq ədəd daxil edib, 8-liyə və 
16-liğa çevirməli. 
 Layihəni \textbook\VB\prjVB4\ adı ilə saxlamalı. 
Asc  funksiyası.  Bu,  sətri  kodlaşdırma  cədvəlindəki  ədədi  koda  çevirir.  Yəni  həfin 
ədədi kodunu ekrana çıxarır. Asc(Sətir$) şəklində yazılır. 
Chr funksiyası. Bu, ədədi kodu simvola çevirir. Chr(Ədəd) kimi yazılır. 
İndi daxil edilən simvolu ədədi koda çevirən və simvolları ədədi kodlar üzrə çap edən 
layihə yaradaq. 
Bunun üçün: 
1. Yeni layihə yaratmalı. Forma üzərində txtS və txtN adlı 2 mətn sahəsi və cmdS və 
cmdT adlı iki əmr düyməsi yerləşdirməli. Asc() funksiyasından istifadə etməklə txtS mətn 
sahəsinə daxil ediləcək simvolun ədədi kodunu txtN mətn sahəsinə çap etməli. 
2. cmdS_Click() hadisəvi proseduru aşağıdakı kimi yazmalı: 
Sub cmdS_Click() 
txtN.Text = Asc(txtS.Text) 
End Sub  
 
Mənfi  bir  (-1)  addımla  işləyən  sayğac  düzəldib  simvol  kodlarını  böyükdən  (255) 
kiçiyə ardıcıl çap etməli. 
3. Bunun üçün cmdT_Click() hadisəvi prosedurunu aşağıdakı kimi yazmalı: 
Dim strA As String, N As İnteger 
Sub cmdT_Click() 
For N=255 To 33 Step -1 
strA = Chr(N) 
Print N; ― – ―; strA 
Next N 
End Sub 

---

 
92 
4. Layihəni icraya buraxmalı.  
Layihəni \textbook\VB\prjVB5\ adı ilə saxlamalı. 
Riyazi funksiyalar. 
Riyazi funksiyalarda həm arqumentlər, həm də funksiyanın özü ədədi qiymətlər alır. 
Visual Basic dilində 12 riyazi funksiya vardır. Buraya: Sin(), Cos(), Tan(), Atn(), Sqr()
108
, 
Log(), Exp()
109
, Rnd()
110
 və s. aiddir.  
Riyazi  funksiyalardan  istifadə  etməklə  yuxarıda  tərtib  etdiyimiz  ―Adi  kalkulyator‖ 
layihəsinin imkanlarını genişləndirib onu ―Mühəndis kalkulyatoru‖na çevirməyə çalışaq. 
Bunun üçün: 
1. ―Adi kalkulyator‖ layihəsini açmalı. Formaya cmdSin, cmdCos, cmdTan, cmdSqr, 
cmdSt
111
  və  cmdLog  düymələrini  əlavə  etməli.  Bu  düymələrin  hər  biri  üçün  hadisəvi 
proseduru aşağıdakı kimi yazmalı: 
2. Məsələn, qüvvətə yüksəltmə üçün cmdSt_Click() aşağıdakı kimi olacaqdır: 
Sub cmdSt_Click() 
txt3Dec.Text=Val(txt1Dec.Text)^Val(txt2Dec/Text) 
End Sub 
3.  Qalan  funksiyaları  Visual  Basic  dilinin  qurulmuş  funksiyaları  kimi,  yəni  Sin(), 
Cos(), Tan(), Sqr() və Log() şəklində daxil etməli. 
4. Layihəni icraya buraxmalı. 
32
2
ədədini hesablamalı. Bunun üçün 2 və 32 ədədlərini 
daxil edib, X^Y düyməsini basmaq lazımdır.  
Bu layihəni \textbook\VB\prjVB6\ adı ilə saxlamalı. 
Sətri funksiyalar. 
Sətri funksiyalarda ya arqumentlər, ya da funksiyanın özü sətri qiymət alır. 
Sətrin uzunluğunu təyin edən funksiya. Bu, Len(Sətir$) kimi yazılır və sətri ədədə 
çevirir. Yəni sətrdəki simvolların sayını çap edir.  
Fərz edək ki, Len funksiyasının arqumenti ―informatika‖ sətridir. Bu halda tam ədədli 
sətri dəyişən olan intDlinaStroki = Len(―informatika‖) = 11 olacaqdır. 
Sətri  bölmə  funksiyaları.  Bunlar  sətrin  solundan,  sağından  və  ortasından  müəyyən 
uzunluqda  hissə,  məsələn,  Left$(Stroka$,  Dlina$)  funksiyası  Stroka$  sətrinin  birinci 
                                                 
108
 kvadrat kökalma 
109
 Üstlü funksiya 
110
 Təsadüfi kəmiyyətlər generatoru 
111
 Bu düymənin üstündə  (X^Y) göstərməli. 

---

 
93 
simvolundan  başlayaraq  Dlina$  parametri  qədər,  Right$(Stroka$,  Dlina$)  funksiyası 
Stroka$  sətrinin  son  simvoldan  başlayaraq  Dlina$  parametri  qədər,  Mid$(Stroka$, 
Pozisiya$,  Dlina$)  isə  Stroka$  sətrinin  Pozisiya$  parametrində  göstərilən  simvolundan 
başlayaraq Dlina$ parametri qədər hissə ayırıb çap edir. 
Fərz  edək  ki,  Stroka$  =‖informatika‖,  bu  halda,    Left$  (―informatika‖,  2)  =  ‖in‖, 
Right$ (―informatika‖, 4) = ‖tika‖, Mid$(―informatika‖, 3, 5) = ―forma‖ olacaqdır. 
İndi ―sətri kalkulyator‖ yaradaq. Bunun üçün: 
1.  Forma  üzərində  sətr  daxil  etmək  üçün  txt1  və  txt2,  nəticəni  çap  etmək  üçün  txt3 
mətn  sahələri  və  konketenasiya  (birləşdirmə)  əməlini  reallaşdıran  cmdCon  əmr  düyməsi 
yerləşdirməli.  
2. cmdCon_Click() hadisəvi proseduru aşağıdakı kimi yazmalı: 
Sub cmdCon_Click() 
txt3.Text = txt1.Text + txt2.Text 
End Sub 
3.  Layihəni  icraya  buraxmalı.  txt1  və  txt2  mətn  sahələrinə  sətr  daxil  edib,  əmr 
düyməsini sıxmalı. Nəticə txt3 mətn sahəsində görünəcəkdir.  
İndi  Mid$(stroka$,  bytM,bytN)  funksiyasından  istifadə  etməklə  sətrin  dəyişdirilmə-
sinə baxaq.  
Bunun üçün: 
4.  Forma  üzərində  txt1Mid,  txt2Mid,  bytM,  bytN  mətn  sahələri  və  cmdMid  əmr 
düyməsi yerləşdirməli. 
5. cmdMid_Click() hadisəvi proseduru aşağıdakı kimi yazmalı: 
Sub cmdMid_Click() 
txt3.Text = Mid$(txt1.Text, Val(txt1Mid.Text), Val(txt2Mid.Text)) 
End Sub 
6. Layihəni icraya buraxmalı.  
7.  İndi  sətrin  uzunluğunu  göstərən  əməli  icra  etmək  üçün  forma  üzərində  cmdLen 
düyməsi yerləşdirməli və cmdLen_Click() prosedurunu aşağıdakı kimi yazmalı: 
Sub cmdLen_Click() 
txt3.Text = Len(txt1.Text) 
End Sub 
8. Layihəni icraya buraxmalı. 

---