göründülər. Hamı: bəri üzdə keşik çəkən atlı milislər də, faytondakılar da
nəfəslərini dərdilər. Yol salamatlıq idi. Əgər qaçaq-quldur olsaydı, çoxdan
meydana çıxmışdılar.
Faytonu əhatəyə aldılar. İki milis qabaqda, iki milis arxada, ikisi də yanda dərəyə
endilər. Kələ- kötür yolda silkələnə-silkələnə, hər şıqqıltıdan diksinə-diksinə çayı
keçdilər. Dikdirə qalxdılar və tezcə də sağa burulub xır yoluna çıxdılar.
Faytonun küncünə çəkilən yoldaş Fətullayev kəndə yaxınlaşanda onaçılanı taxta
qoburuna qoydu. Faytonun irəli çəkilmiş günlüyünü geri qatladı. Küncdən çıxıb
qabağa gəldi və yan tərəfə dirsəkləndi.
Çöllər cücərmək istəyirdi. Torpaq şirələşmişdi, quzeylərdə ala-tala qar ağarırdı.
Kənd evlərinin bacalarından burula-burula qalxan tüstülər azalmışdı. Fayton kəndə
yaxınlaşdı və ikimərtəbəli evin qarşısında dayandı, milislər atdan düşdülər. Yoldaş
Fətullayev ayağa qalxdı.
Elə faytonun içindəcə uzun şinelinin üstündən bağladığı onaçılanı yana çəkdi.
Aşırmasını düzəltdi. Ulduzlu papağını qaşının üstünə endirdi. Elə bil kəndə
gəlməyini hamıya
bildirmək, boy-buxununu göstərmək istəyirdi.
Əyninə rəngi solmuş, qara rəngli nimdaş dəri pencək, dabanı və burnu didilmiş
çəkmə geyinən və özü-özünə müraciət edəndə belə, "yoldaş Fətullayev" deyən bu
adam qəza mərkəzində, idarələrdə özünü yoxsul, işgüzar və inqilabçı komissar
halına salırdı. Kəndlərə çıxanda isə
49
görkəmini tamamilə dəyişir və istəyirdi ki, camaatı vahimələndirsin.
Onu kənd şura sədri pilləkənin başında qarşıladı. İki əli ilə görüşdü, yol verdi.
Əvvəlcə yoldaş Fətullayev, sonra şura sədri idarəyə keçdilər. İçəri ala-toran idi. Üç
pəncərəli bu evin iki pəncərəsinin dal taxtaları qapalı idi. Şura sədri öz yazı
masasını küncə qoymuşdu. Elə eləmişdi ki, bayırdan içəri girəndə onun harada
oturduğunu görmək mümkün olmasın.
Yoldaş Fətullayev keçib sədrin yerində oturdu. Gözü qaranlığa alışana qədər
susdu. Sonra qırıq divana, bir də divar boyu düzülmüş sınıq-salxaq oturacaqlara
downloaded from KitabYurdu.org
Qarnet ağa diksindi. Əlini köynəyinin cibinə salıb, qatlanmış bir kağız çıxartdı.
-
Mən qaçmamışam, məni buraxıblar.
-
Kim?
-
Kəsəmənli. Bu da mənim azadlıq kağızımdı.
Yoldaş Fətullayev aşığın əlindəki kağızı götürdü, diqqətlə o üzünə, bu üzünə baxdı
və sonra çantasına qoydu.
-
Yoxlayarıq. Öyrənərik. Sonra sənə cavab verərik.
Yoldaş Fətullayev aşığın keçirdiyi həyacanlardan, onun təzədən qalaya düşməkdən
qorxduğundan elə bil zövq alırdı. Gah gülümsünür, gah da
ovçu hərisliyi ilə kişinin
üst-başını, boyun-buxununu gözdən keçirirdi.
- Deyəsən, evdə sənə yaxşı baxırlar. Göbək-zad bağlamısan.
Aşıq ilan çalmış kimi dik atıldı, başı toppuza oxşar yumru ağacını havada oynatdı.
-
Kimliyinə baxmaram, başını əzərəm. Mənim göbəyimdə sənin nə işin var?
Oğraş!!!
Fətullayev kağız kimi ağardı və əlini onaçılanın qoburuna uzatdı. Onun heybətli və
vahiməli səsi divarda cingildədi.
-
Aparın, Acı Dərəyə qədər. Onda ağlı başına gələr.
Yoldaş Fətullayevin əlləri əsdi. Ayağa durub pəncərənin önündə dayandı. Xondulu
aşığı aparandan sonra da xeyli özünə gələ bilmədi. O bu tərəfin camaatının sərt və
köntöylüyünü bilirdi. Bilirdi ki, bunlar yeri gələndə sözlərindən dönmür, ölümdən
belə çəkinmirlər.
50
Keçən il bu kəndə gələndə Ömər Koxanı yanına - idarəyə çağırtdırmışdı.
Xondulunu onun dalınca göndərmişdi. Ömər Koxa demişdi ki, böyük kiçiyin
ayağına getməz, kiçik böyüyün ayağına gedər. Nə olar mərkəzdən gələndə. Yoldaş
Fətullayev məcbur olub qocanın ayağına getmişdi.
Ömər Koxa eyvanda taxtın üstündə oturub çay içirdi. Fətullayev içəri girəndə
yerindən tərpənmədi. Taxtın aşağı tərəfində ona yer göstərdi. Yoldaş Fətullayev
birbaşa mətləbə keçdi.
downloaded from KitabYurdu.org