Izlanishlar, yechimlar muammolar
Yüklə 464,08 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- V BOB. MAKTABLARNING QAYTA OCHILISHI
| 41
XALQ TA’LIMI: MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR Aksariyat mamlakatlarda o‘qituvchilar 2019-2020-o‘quv yilida maktablar yopilganda xavfsiz ta’lim olishni ta’minlashda masofaviy/onlayn ta’limga o‘tish hamda turli usullar yordamida o‘quvchilar va oilalar bilan muloqot qilgan. Hukumat xavfsiz maktablarni ochish bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bajarishda o‘qituvchilarni emlashga ustuvor ahamiyat berishni davom ettirishi kerakligi ta’kidlangan. O‘zbekiston: Karantin davrida o‘qituvchilar o‘z ish faoliyatlarini masofaviy tarzda (ish haqi to‘liq saqlangan holda) davom ettirishgan. Navbatdan tashqari mehnat ta’tilida bo‘lgan xodimlarning ta’til muddati yillik asosiy mehnat ta’tili hisobidan uzaytirilgan. Qolgan xodimlarga zaruratga ko‘ra yillik ta’tildan foydalanish grafigidan qat’i nazar, asosiy mehnat ta’tili hisobidan haq to‘lanadigan yillik mehnat ta’tili taqdim etilgan. Koronavirus infeksiyasi bilan zararlanishi yoki zararlangan deb gumon qilinishi munosabati bilan karantinga joylashtirilgan o‘qituvchilar, shuningdek, ularning 14 yoshgacha bo‘lgan bolalarini parvarish qilayotgan xodimlarga o‘rtacha oylik ish haqining 100 %i miqdorida vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi to‘langan. Koronavirus infeksiyasi bilan zararlanib, karantinga joylashtirilgan 14 yoshga to‘lmagan bolaning ota-onasi bo‘lgan pedagog xodimlar bilan mehnat shartnomalarini ish beruvchining tashabbusi bilan bekor qilish taqiqlangan. V BOB. MAKTABLARNING QAYTA OCHILISHI Ushbu bobda mamlakatlarning maktablarning xavfsiz holda qayta ochilishini ta’minlash va bolalarning maktabga qaytishini nazorat qilish va qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha choralar to‘g‘risida xulosalar keltirilgan. O‘quvchilar, ayniqsa, kam ta’minlanganlar, yo‘qotilgan ta’limni qayta tiklashga va o‘rganishga yordam berishlari uchun maxsus va doimiy yordamga muhtoj bo‘lishadi. Maktablarda kasallik yuqtirishni minimallashtirish maqsadida, maktablar uchun mavjud infratuzilma va cheklangan qo‘shimcha sarmoyalar (masalan, qo‘llar gigiyenasi yoki havoni ventilyatsiya qilish) bilan amalga oshirishi mumkin bo‘lgan chora-tadbirlarni, shuningdek, ko‘proq sarmoyalarni talab qilishi mumkin bo‘lgan tadbirlarni, ta’lim sohasi va boshqa sohalar o‘rtasida muvofiqlashtirish (sog‘liqni saqlash yoki transport kabi) ishlarni amalga oshirishi zarur. So‘rovnomada qatnashgan davlatlarning deyarli 99%i o‘zlarining Ta’lim vazirliklari sog‘liqni saqlash va gigiyena bo‘yicha, maktablar uchun ko‘rsatmalar 42 A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI va tadbirlarni ma’qullaganini tasdiqlagan. Mamlakatlar pandemiyaga deyarli universal tarzda javob berib, maktablarda kasallik yuqtirishni kamaytiradigan, xususan tashqi olamdan jismonan chetlashish, qo‘l va nafas olish gigiyenasi bilan bog‘liq amaliyotlarni targ‘ib qilishgan (5-1-rasm). Daromadi past bo‘lgan mamlakatlarning 57%i kasallangan o‘quvchilari yoki xodimlarini kuzatib borishini ta’kidlaganlar. Garchi gigiyenani targ‘ib qilish mamlakatlar bo‘ylab keng tarqalgan bo‘lsa-da, daromadi past bo‘lgan 11 mamlakatdan faqat 1 tasi barcha o‘quvchilar va xodimlarning xavfsizligini ta’minlash uchun yetarli miqdorda gigiyenik vositalar (masalan, sovun, toza suv, UASh moslamalari va maskalari) mavjudligini ma’lum qilgan. Dunyo miqyosida mamlakatlarning 55%i sog‘liqni saqlash va xavfsizlik bo‘yicha ko‘rsatmalarga barcha maktablarida amal qilinayotganligini ko‘rsatishgan. (5-2-rasm). Maktablar ochilgandan keyin ham, ba’zi o‘quvchilar maktabga qaytmasliklari mumkin edi. Maktablar yopilishining global eng yuqori cho‘qqisidan bir oy o‘tgach, UNISEF tomonidan kuzatish olib borilgan. Unga ko‘ra mamlakatlarning 1/3 |