Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 bron
Yüklə 3,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865
124 mate beproefd werd, en onder zijne beproevingen in het geloof aan Gods vaderlijke, altijd wijze en liefderijke beschikkingen, al waren die menigmaal met wolken bedekt, zijne sterkte vond, was hij er steeds op uit om dat geloof ook in het gemoed van treurenden en rampspoedigen te planten en te versterken. Zelf bezield met een heiligen ernst, zocht hij dien bij anderen te kweeken. Gelijk zijne uitgegeven leerredenen dit getuigen, zoo blijkt dat in het bijzonder uit eene leerrede, door hem gehouden ter bevestiging van nieuwe leden, die opgenomen is in den bundel van Leerredenen tot bevordering van Evangelische kennis en Christelijk leven, uitgegeven bij van der Wiel te Arnhem, jaargang 1858, bl. 61 v.v., en die tot model kan dienen, om te leeren, hoe men het gewigt van die plegtige handeling verhoogen en den indruk daarvan versterken kan. Verschillende stukjes in het Christelijk Album en in het Maandschrift voor Christenen leveren het bewijs, zoowel van zijne gematigde en Evangelische denkwijze, als van zijne zucht, om algemeen nuttig te zijn. Zelfs gaf een verschrikkelijke moord, in 1840 te Hoedekenskerke gepleegd, hem aanleiding tot het uitgeven van eene Leerrijke beschouwing van de merkwaardige bijzonderheden, die daarop betrekking hadden. Gaarne werkte hij mede aan alles, wat de zaak des Christendoms bevorderen kon. Gelijk hij aan het bestuur van het Nederlandsche Zendelinggenootschap deelnam, zoo getuigt zijne Redevoering bij de godsdienstige viering van het vijfentwintig-jarig bestaan van het Nederlandsch Bijbelgenootschap van zijne ingenomenheid met die instelling. En toen, als eene vrucht van dat genootschap, te Goes eene zondagsschool werd opgerigt, vervaardigde hij een Leesboek over eenige voorname gedeelten van
1838 in het licht verschenen, later in 1846 in twee stukjes uitgegeven is, en geheel beantwoordt aan het doel, om het godsdienst-onderwijs te bevorderen en tot het regt gebruik
Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1865 125 van den Bijbel op te leiden. Toen men in Amsterdam het plan beraamde ter stichting van een zeemanshuis, nam hij een werkzaam deel aan hetgeen dat plan kon doen gelukken en de uitvoering bevorderen. Behalve door ijverige persoonlijke bemoeijingen, poogde hij ook anderen voor die zaak te winnen door eerst in het
in Hongarijë nam hij zeer ter harte. Een voorgenomen bezoek bij die geloofsgenooten heeft hij echter niet kunnen volbrengen. Ook ter ondersteuning van de protestantsche gemeente te Lise-Seraing in België gaf hij in 1853 eene leerrede uit. Alzoo vooral op het praktische gebied werkzaam, toonde hij echter ook geen vreemdeling te zijn op het uitlegkundig gebied, zooals bleek uit een drietal opstellen van zijne hand, voorkomende in de Uitlegkundige Bijdragen van VAN WILLES . Maar vooral trok hem de kerkelijke geschiedenis aan. Dat hij daarin geheel te huis was bewijzen de verhandelingen door hem geplaatst in het Kerkelijk Archief van K IST
en R OIJAARDS
, van welke zelfs die over Nicolaas van Cusa door Prof. S CHARPFF
te Rottweil in Wurtemberg, in het Hoogduitsch vertaald is. Met de Hoogleeraren T ER HAAR en M OLL
nam hij de redactie op zich van de Geschiedenis der Christelijke kerk in Nederland in tafereelen, waarvan het eerste deel in 1864 voltooid is. Zelf daaraan met grooten lust medegearbeid hebbende, was het in de laatste weken van zijn leven hem een bijzonder genoegen, dat men tot de voortzetting van dit werk besloten had, en was hij reeds bezig met het verzamelen van hetgeen hem noodig was ter zamenstelling van de tafereelen, die hem door onderlinge schikking waren opgedragen. Menige monographie, in het Maandschrift voor Christenen door hem geleverd, bewees ook zijne veelvuldige bekendheid met anders min bekende personen.
126 Ook de vaderlandsche geschiedenis vond in S WALUE een ijverigen beoefenaar. Dit blijkt uit vele opstellen, die hij plaatste in den Zeeuwschen en den Christelijken volks-almanak, en in het Jaarboekje voor Zeeuwsche geschiedenis en letterkunde, onder den titel: Nehalennia uitgegeven; ook uit zijn ten jare 1858 van de pers verschenen geschrift: Justinus van Nassau, meest naar onuitgegeven stukken; doch vooral uit zijn uitvoerig werk, dat in 1846 te Amsterdam bij P.N. van Kampen het licht zag, onder den titel: de daden der Zeeuwen gedurende den opstand tegen Spanje. Het had zijnen oorsprong te danken aan eene prijsvraag door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg in 1837 uitgeschreven, waarbij verlangd werd een beknopt verhaal van de daden door de Zeeuwen van het begin des opstands tegen Spanje tot aan den Munsterschen vrede, zoowel binnen als buiten Europa verrigt, met aanwijzing van den invloed dier daden op den staatkundigen toestand van het vaderland en op de welvaart van deszelfs ingezetenen. Zoo belangrijk deze vraag was, zoo wijd was zij tevens van omvang. Hare beantwoording vorderde eene grondige kennis van tijden, personen, omstandigheden en gebeurtenissen, en tevens een uitgebreid en oordeelkundig onderzoek en gebruik van de bronnen, die geraadpleegd moesten worden. Daarenboven verlangde het Genootschap, dat men zich uitsluitend bij de hoofdzaken zou bepalen, met vermijding van alle bijzonderheden, en dat de gebeurtenissen in groote trekken voorgedragen zouden worden, vooral in een krachtigen, schoonen historischen stijl. Behalve S WALUE beproefde niemand de beantwoording; hij mogt echter het genoegen niet smaken, dat zijn ingezonden stuk bekroond werd. In de eerst in 1842 openbaar gemaakte uitspraak werd wel veel lof gegeven aan de vlijt, die besteed was aan het opsporen en gebruiken der bronnen, maar tevens geoordeeld, dat de stijl niet beantwoordde aan het uitgedrukt verlangen des Genootschaps. Hoewel deze uitspraak hem te leur stelde, de
Yüklə 3,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|