Kandavlizm Şahin Böyükağa oğlu Əlibəyli Candaulism

189 
 
 
Şəkil 115. Şarl Lui Monteskyö (Charles-Louis de Montesquieu; 1689–1755)  
 
106
Ordinar  –  1)  coğrafiyada:  çayda,  körfəzdə  və  digər  təbii  su  hövzəsində 
(hovuzunda) suyun bir neçə il ərzindəki orta səviyyəsi; 2) adi. Ordinar hadisə dedikdə adi 
hadisə  nəzərdə  tutulur.  Buna  müvafiq  olaraq  qeyri-ordinar  hadisə  adi  olmayan  bir 
hadisədir, qeyri-adi haldır. 
107
«Faktlar  və  şərhlər»  (rusca  «Факты  и  комментарии»)  –  rus  dilində  çıxan 
ümumukrayna  gündəlik  qəzetidir.  1997-ci  ilin  avqustundan  dərc  edilir.  Çox  vaxt  sadəcə 
«Faktlar» adlandırılır. «Faktlar» qəzeti bazar günü və bazar ertəsindən başqa həftədə beş 
dəfə çıxır.  
108
Qoroxovski  Aleksandr  Mixayloviç  (rusca    Александр  Михайлович 
Гороховский)  –  Ukraynanın  tanınmış  jurnalisti.  1973-cü  ilin  28  iyulunda  Ukraynanın 
paytaxtı Kiyev şəhərində anadan olmuşdur. 
 
 
Şəkil 116. Ukrayna jurnalisti Aleksandr Mixayloviç Qoroxovski 
 
109
Fraqmentar – bəzi mənbələrdə «fraqmental» kimi yazılır. Lakin müəlliflərin 
böyük  əksəriyyəti  həmin  sözün  «fraqmentar»  kimi  yazılmasının  daha  doğru  olduğunu 
qeyd edirlər. 
110
Apogey  (rusca  апогей)  –  1)  astronomiyada  Ay  orbitinin  yerdən  ən  uzaq 
nöqtəsi; 2) ən yüksək dərəcə, ən yüksək nöqtə, ən yüksək zirvə. 

---

190 
 
111
Karyera (rus. карьера) – 1) köhnəlmiş söz: peşə, sənət; 2) mənsəb – hər hansı 
bir  sahədəki  fəaliyyətə  görə  cəmiyyətdə  tutulan  mövqe.  Karyera  etmək  (rus.  сделать 
карьеру) – artmaq, böyümək, müvəffəqiyyət əldə etmək, mənsəbə çatmaq. 
112
Özünütəsdiq  (rusca  самоутверждение)  –  subyektin  öz  şəxsiyyətini,  onun 
dəyərini,  yaradıcılıq  fəaliyyətini  və  şüurunu  təsdiq  etməsidir.  Ona  başqa  sözlə 
autoaffirmasiya,  yaxud  avtoaffirmasiya  deyilir.  İngilis  dilində  olan  mənbələrdə  «self-
affirmation» termini işlənir.  
113
Zadger  İsidor  Ayzek  (ingiliscə  Isidor  Isaak  Sadger;  rusca  Исидор  Айзек 
Задгер;  1867–1942)  –  məşhur  avstriyalı  həkim  və  psixoanalitik,  məhkəmə  təbabəti 
eksperti,  seksual  deviasiyalar  tədqiqatçısı,  nəhəng  nəzəriyyəçi  və  klinisistlərdən  biri, 
həmçinin dahi Ziqmund Freydin ardıcılı. 
 
 
Şəkil 117. İsidor Ayzek Zadger (Isidor Isaak Sadger; 1867–1942) 
 
114
Bornemann Ernst Vilhelm Yulius (Ernst Wilhelm Julius Bornemann; Эрнст 
Вильгельм  Юлиус  Борнеманн;  1915–1995)  –  alman  antropoloqu,  etnomusiqişünası, 
psixoanalitik və seksoloqu. 
 
 
Şəkil 118. Ernst Vilhelm Yulius Bornemann (Ernst Wilhelm Julius Bornemann; 
1915–1995) 
 

---

191 
 
115
«Portret  (fransızca  portrait;  rusca  портрет)  –  hər  hansı  bir  şəxsin,  yaxud 
adamlar qrupunun təsviridir. Avropa mədəniyyətində «portrait» sözü ilk vaxtlar istənilən 
obyektin  «təsvirinin  yenidən  hasil  edilməsini»  bildirmişdir.  Köhnə  fransız  sözü  olan 
«portraire»  hərfi  mənada  «hər  hansı  bir  əlaməti  cizgilərdə  yenidən  yaratmaq»,  «təsvir 
etmək» deməkdir. Onun köhnə «parsuna» kəlməsindən, sonuncunun isə latınca «adam», 
«şəxs», 
«şəxsiyyət» 
kimi 
anlaşılan 
«persona» 
sözündən 
götürüldüyü 
müəyyənləşdirilmişdir.  
Portret  boyakarlıq,  heykəltəraşlıq  və  qrafikanın,  eləcə  də  foto  sənətinin  əsas 
janrlarından  biridir.  Portreti  çəkilən  şəxslə  təsvir  arasındakı  oxşayış  portretin  əsas 
meyarıdır. 
116
Fotoqrafiya  (fransızca  photographie;  latınca  photographia;    rusca 
фотография)  –  1)  foto  ilə  şəkil  çəkmə;  2)  foto  ilə  çəkilmiş  şəkil;  3)  fotoqrafxana 
(əksxana0. 
İşıqla  çəkmə  texnikası  fotoqrafiya  adlanır.  Çox  vaxt  ona  başqa  sözlə  işıqla 
çəkmə  deyilir.  Yunanca  photos  –  işıq  və  grapho  –  yazıram,  çəkirəm,  təsvir  edirəm 
deməkdir.  
117
Pikant  (rusca  пикантный)  –  1)  kəskin,  tünd;  2)  məcazi  mənada:  maraq 
doğuran, maraq oyadan, maraqlı; 3) çox cazibəli, incə, zərif. 
Pikantlıq  (rusca  пикантность)  –  1)  kəskinlik,  tündlük;  2)  məcazi  mənada: 
maraqlılıq; 3) cazibəlilik, incəlik, zəriflik. 
118
Video  (rusca  видео)  –  mütəhərrik  təsvirin  formalaşması,  yazılması,  emal 
edilməsi,  ötürülməsi,  saxlanması  və  yenidən  canlandırılmasını  həyata  keçirən,  televiziya 
prinsiplərinə, həmçinin  audiovizual  törətmə  məhsullarından istifadəyə  əsaslanan  elektron 
texnologiyadır.  Bəzən  informasiya  fiziki  daşıyıcıda  yazılır.  Videodisk,  videokasset  və 
başqaları belə daşıyıcılardandır. 
119
Toples (ingiliscə topless; rusca топлесс) – ictimai yerdə, çox vaxt çimərlikdə 
bədənin  yuxarı  hissəsinin  paltarsız  olması,  örtülməməsi  halını  bildirmək  üçün  istifadə 
edilən termindir. İngiliscə topless üstü götürülmüş, üstü olmayan, yuxarı hissədən məhrum 
olan, yuxarısız deməkdir. Toples qurşağa qədər açıq, çılpaq qalmaqdır. Halbuki kişilərə 
münasibətdə  də  toples  mümkündür.  Sadəcə  olaraq  kişi  döşlərinin  açıq  qalması  elə  bir 
erotik-seksual  hiss  doğurmur.  Çimərlik  paltarı  olmaqla  toples  dedikdə  yuxarı  hissəsi 
(büsthalteri)  olmayan  çimərlik  kostyumunun  geyinilməsi  başa  düşülür.  Qadın  üçün 
nəzərdə  tutulan,  lakin  onun  döşlərini  örtməyən  çimərlik  paltarından  istifadə  edildiyi 
hallarda  bunu  müşahidə  etmək  olar.  Çox  vaxt  toples  dedikdə  qadının  döşlərinin  açıq 
vəziyyətdə olması başa düşülür.  
Dünyanın bəzi ölkələrində qanunla qadağan edilir və yaxud məsləhət görülmür. 
Buna  görə  toples  halında  olan  insandan  paltar  geyinməsinin  tələb  edilməsi  onun 
azadlığının əlindən alınmasına bərabər tutulmur.  
120
Nyu (fransızca nu; rusca ню) – heykəltəraşlıqda, naqqaşlıqda, fotoqrafiya və 
kinematoqrafiyada  bədii  janr  olub,  çılpaq  insan  bədəninin  gözəllik  və  estetikasını  əks 
etdirir. Nyu» istilahı fransızca «çılpaqlıq», «lütlük», «lüt-üryanlıq» anlamını özündə ehtiva 
edən «nudite» sözünün qısaldılmış şəklidir. 

---