Karimova shoira mikrobiologiya va immunologiya, virusologiya

Mikroorganizmlar fiziologiyasi deganda ularning:
1. Oziqlanishi 2. Nafas olishi 3. O‘sishi 4. Ko‘payishini o‘rganamiz. Mikroorganizmlarda moddalar almashinuvi jarayoni ya’ni metabolizm protsessi 2 ta bir-biriga qarama - qarshi bog‘langan ko‘rinishda o‘tadi:
1. Assimilyasiya (anabolizm) 2. Dissimilyasiya (katabolizm)
Assimilyasiya - protsessida moddalar parchalanishi natijasida xosil bo‘lgan energiya bakteriyani hayot faoliyati uchun zarur bo‘lgan metobolit va strukturalarni sinteziga sarflanadi.
Dissimilyasiya-protsessida esa oziq moddalar parchalanadi, oksidlanadi va hujayraning hayoti uchun kerak bo‘lgan energiya ajratib chikaradi.
Bakteriya hujayrasi o‘zlashtiradigan (hazm kiladigan) asosiy birikmalarga: uglevodlar, aminokislotalar, yog kislotalari, mineral tuzlar, vitaminlar va boshka kiradi. Bakteriyalar xayotida kerakli bo‘lgan elementlarga kiradi: S, N, 0,N,P, S, K, Ca,Mg,Fe. Mikroelementlardan: Mn, Mo, Zn, Si, So, Ni, Va, V, Cl, Na, Se Si, Wo va boshqalar-bu mikroelementlar kofermentlar sintezi uchun bakteriyalarga kerak.
Oziqlanish tiplari: Bakteriyalarning oziqlanish tiplari uglerod bilan azotni
hazm kilish xarakteriga qarab belgilanadi. Uglerodni hazm qilinishiga karab:

1. 
   Autotroflar - (grekcha autos-o‘zim, trophe-oziqlanish). Avtotrof bakteriyalar uglerod manbai qilib noorganik - SO₂ dan foydalaniladi va ular oddiy moddalardan murakkab birikmalarni sintezlab oladi. Ular o‘zlarining o‘sishi uchun NaCl, K₂HPO₄, FeCl₂, MgSO₄, (NH₄)₂ SO₄ larni oziq muhitga kiritish kerak.
   
2. 
   Geterotroflar - (grekcha heteros - boshqa, trophe-oziqlanish). Uglerod manbai bo‘lib xar xil (organik birikmalardagi), uglerod tutuvchi birikmalar - geksozalar (glyukoza) ko‘p atomli spirtlar, aminokislotalar, organik kislotalar hisoblanadi.
   
3. 
   Gipotrof - bular o‘zlarining metabolitik aktivligini yo‘qotgan mikroorganizmlar bo‘lib, bu bakteriyalar o‘zlarining xayot faoliyatlarini xujayra tuzilishini yoki xujayra metabolitlarini qayta tiklash bilan ta’minlaydi.
   

Geterotoflar 2 gruppaga bo‘linadi: 1. Saprofitlar, 2. Parazitlar.