Çox vacib olsa da, ailə bağları mütləq deyil, çünki
məsihçinin ilk çağırışı Məsihi sevmək və Onun ardınca
getməkdir; “Atasını ya anasını Məndən artıq sevən kəs
Mənə layiq deyil” (Mat 10:37). Uşaqların Məsihin ardınca
getmələrini, hətta onların rahiblik həyatını yaxud keşişlik
xidmətinə həsr olunmalarını belə, valideynlər sevinclə
qəbul etməlidirlər.
463. Vətəndaş cəmiyyətinin müxtəlif sahələrində
səlahiyyət necə həyata keçirilir?
2234-2237
2254
Həmişə fundamental insan hüquqlarına, qanunlara,
dəyərlərin ədalətli iyerarxiyasına, rifahların ədalətli
bölünməsinə və köməkçi prinsipinə hörmətdə xidmət
kimi həyata keçirilir. Səlahiyyətli şəxslər ilk növbədə
şəxsi deyil, ictimai maraqları güdməlidirlər, onların
qərarları Allah, insan, sülh haqqında həqiqət tərəfindən
ilhamlanmalıdır.
464. Vətəndaş hökumətinə qarşı vətəndaşların
məsuliyyətləri nədən ibarətdir?
2238-2241
2255
Hökumətə tabe olanlanr öz rəislərini Allah təmsilçisi kimi
qəbul etməli, ictimai və sosial həyatın yaxşılaşması üçün
onlarla sədaqətlə əməkdaşlıq etməlidirlər. Bu, vətənə
məhəbbət və xidmətdir, seçmək və seçilmək hüququ və
borcu, vergilərin ödənilməsi, sülhün müdafiəsi, əməli
tənqiddir.
465. Vətəndaş hökumətinə qarşı vətəndaş nə
zaman tabe olmamalıdır?
2242-2243
2256
Vətəndaş hökumətinin tələbləri mənəvi nizama zidd
olanda vətəndaş öz vicdanına görə onlara tabe
198
olmamalıdır: “İnsana deyil, Allaha itaət etmək daha
vacibdir” (Həv 5:29).
BEŞİNCİ ƏMR:
«QƏTL ETMƏ»
466. İnsan həyatına nə üçün hörmət etmək
gərəkdir?
2258-2262
2318-2320
Çünki o, müqəddəsdir. Ən əvvəldən Allahın yaradıcı
hərəkətini daşıyır və həmişə yeganə məqsədi
olanYaradanla xüsusi münasibətdə olur. Heç kimə
günahsız insanı məhv etməyə icazə verilmir, çünki bu,
Yaradanın şəxsiyyətinin ləyaqətinə və müqəddəsliyinə
ziddir. “Günahsıza və salehə ölüm hökmü vermə” (Çıx
23:7).
467. Nə üçün şəxsiyyətin və cəmiyyətin qanuni
müdafiəsi bu qaydaya zidd deyil?
2263-2265
Çünki qanuni müdafiə insanın qətlini deyil, şəxsi
yaşamaq hüququnu və digər insanların yaşamaq
hüququnu müdafiə etməyi qərara alır. Digərlərinin
həyatlarının müdafiəsinə görə məsuliyyət daşıyan şəxsin
qanuni özünü müdafiə etməsi ciddi borc da ola bilər.
Lakin lazımdan çox zorakılığa gətirib çıxarmamalıdır.
468. Cəza nəyə gərəkdir?
2266
İctimai səlahiyyətlər tərəfindən qoyulan cəzanın məqsədi
cinayət nəticəsində yaranan nizamsızlığı düzəltmək,
ictimai nizamı və insanların təhlükəsizliyini qorumaq,
təqsirkarın düzəlməsinə yardım etməkdir.
469. İnsana hansı cəzanı vermək olar?
199
2267
Cəza təqsirin ağırlığına uyğun olmalıdır. Bu gün
cinayətkarı zərərsizləşdirmək üçün dövlətin bir çox
vasitəsi var və cinayətkarın məhv edilməsi zəruri deyil,
bu, “çox nadir halda baş verir yaxud heç baş vermir”
(Evangelium vitae). Ölümlə nəticələnməyən vasitələr
kifayətdirsə, hakimiyyət yalnız bu cəzalardan istifadə
etməlidir, çünki onlar ümumi rifahın konkret şərtlərinə
cavab verir, şəxsiyyətin ləyaqətinə daha uyğundur və
təqsirkarı düzəlmə imkanından məhrum etmir.
470. Beşinci əmr məhz nəyi qadağan edir?
2268-2283
2321-2326
Beşinci əmr əxlaq qanununa birbaşa zidd olan şeylər
kimi bunları qadağan edir:
Birbaşa və qəsdən adam öldürmək və buna yardım
etmək;
Hamiləliyin şüurlu şəkildə dayandırılması (abort),
həmçinin bunda iştirak etmək; abort Birləşmədən
uzaqlaşdırma ilə cəzalandırılır, çünki mayalanma anından
başlayaraq, insana ehtiram göstərmək, onun
bütövlüyünü isə ciddi şəkildə müdafiə etmək lazımdır;
Şüurlu şəkildə icra edilən evtanaziya, yəni fəaliyyətlə
yaxud fəaliyyətsizliklə əlilin, xəstənin yaxud ölməkdə
olan insanın həyatına son qoymaq;
İntihar və bunda könüllü iştirak etmək, çünki bu, Allaha,
öz-özünə, yaxınına olan saleh məhəbbəti dərindən təhqir
edir; bu əməl üçün məsuliyyətə gəlincə, insanın tovlama
məqsədi ilə özünü öldürdüyü halda təqsir daha da
dərinləşir, əksinə, ağır ruhi xəstəlik yaxud da dözülməz
qorxu nəticəsində insan özünə qəsd edərsə, təqsir azalır.
471. Ölümün qaçılmaz olduğu təsdiq olunan halda
hansı tibbi proseduralara icazə verilir?
2278-2279
200
Xəstəyə lazım olan müalicənin dayandırılması
qeyri-qanunidir. Lakin bunlar qanunidir: ölümün vasitə
kimi istənilmədiyi halda ağrıkəsici vasitələrdən istifadə
və «terapevt cidd-cəhdindən», yəni müsbət nəticəyə
sağlam ümid qalmadıqda tibbi texnologiyaların
həddindən artıq istifadə edilməsindən imtina.
472. Nə üçün cəmiyyət rüşeymin müdafiəsində
durmalıdır?
2273-2274
Hər bir insanın mayalanma anından yaşamaq üçün
ayrılmaz hüququ vətəndaş cəmiyyətinin və onun
qanunvericiliyinin tərkib ünsürdür. Dövlət öz gücünü
bütün vətəndaşlara və xüsusilə də ən zəiflərə xidmət
işinə həsr etmirsə, bu, hüquqi dövlətin əsaslarının özünü
təhlükə altına qoyur.
473. Tovlamadan necə qaçmaq olar?
2284-2287
Başqalarını şər iş görməyə sövq etmək günahından
şəxsiyyətin canına və bədəninə ehtiram qoymaqla
çəkinmək olar. Bilərəkdən başqalarını ağır günaha sövq
edən kəs ciddi cinayət törədir.
474. Bədənə münasibətdə bizim vəzifəmiz nədən
ibarətdir?
2288-2291
Biz düşüncəli şəkildə həm öz, həm də başqalarının fiziki
sağlamlığının qayğısına qalmalıyıq, bununla yanaşı
bədən kultundan və hər cür ifratdan çəkilmək lazımdır.
Bundan başqa, sağlamlığa və insan həyatına böyük ziyan
vuran narkotikdən istifadə etməkdən, yeməkdən, spirtli
içkilərdən, tütündən və dərman preparatlarından
həddindən artıq istifadə etməkdən çəkinmək lazımdır.
201
Dostları ilə paylaş: | 
