Åkcp{ig-fcghycß

 
66 
Haradadırlar Əmmar və  ibni Yə than və  Zuş -ş ə hadə tə yn və  bunlara bə nzə rlə r ki, canlarını fə da etmə k üçün ə hd-peyman 
bağ ladılar.? Baş ları zalımlara ə rmə ğ an getmiş lə r hanı?. 
Sonra ə lini ş ə rif saqqalına çə kə rə k uzun müddə t göz yaş ı töküb buyurdu: 
Onlar hə miş ə  Quran oxuyub onun buyurduqlarına ə mə l edə rə k Quranı ayağ a qaldırırdılar. Bu ş ə xslə r sünnə tlə ri canlandırıb 
bid”ə tlə ri  mə hv  etdilə r.  Bununla  yanaş ı  cihada  olan  də və tdə n  qaçmır,  öz  rə hbə rlə rinə   inanıb  onun  xə ttində   möhkə m 
durmuş dular. Sonra hündür sə slə  belə  fə ryad etdi: 
“Əmmar, mə hş ur sə habə  Əmmar Yasirdir ki, öz saqqalını İ slama xidmə t etmə klə  ağ artmış  hə miş ə  də  Peyğ ə mbə r 
və  Əli (ə leyhissalam) ilə  çiyin-çiyinə  irə lilə miş  nə hayə t Siffeyn müharibə sində  94 yaş ında ş ə hadə tə  yetiş miş di. ibni 
Yə thanda hə min Əbul Meysə m Malik ibni Yə thandır ki, Bə dr və  Ühüd müharibə lə rində   İ slam ordusunun, elə cə  də  digə r 
İ slam  müharibə lə ri  ordusunun  baş çılarından  sayılırdı.”  O  da  Siffeyn  müharibə sində   Əli  (ə leyhissalam)-ın  hüzurunda  ş ə hadə tə  
yetiş di. Zuş  ş ə hadə tə yn–Xüzeymə t ibni Sabitdir ki, Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə min zamanında İ slam 
sə rdarlarından  idi.  Peyğ ə mbə r  sə llə llahu  ə leyhi  və   alihi  və   sə llə m  onun  ş ahidliyini  iki  nə fə rin  yerinə   bir  mə sə lə də  
qə bul  etdiyinə   görə   onu  Zuş -ş ə hadə tə yn  (iki  ş ahid  sahibi)  çağ ırırdılar.  O,  da  Siffeyn  müharibə sində ,  Əmmar  ş ə hadə tə  
yetdikdə n sonra meydana atılaraq düş mə nlə  vuruş du və  ş ə hadə tə  yetiş di. 
“Ey Allahın bə ndə lə ri! cihad! cihad!...” Bilin ki, mə n bu gün ordunu cə bhə yə  sarı çağ ırıram. Allahla görüş mə k arzusunda olanlar 
evdə n çıxıb bizimlə  birgə  irə lilə sinlə r. 
Novf  deyir:  Hə zrə t  Əli  (ə leyhissalam)  oğ lu  Hüseyni  on  min  nə fə rə ,  Qeys  ibni  Sə di  baş qa  on  min  nə fə rə   Əbu  Əyyub 
Ənsarini isə  daha baş qa bir on min nə fə rə , baş çı tə yin etdi. 
Hə zrə tin bu döyüş çülə rlə  birgə  Müaviyə  ordusuna qarş ı Siffeyn müharibə sinə  qayıtmaq fikri vardı. Cümə  ötmə miş  İ bni 
Mülcə min baş çılıq etdiyi qoş un Hə zrə tin qoş ununa zə rbə  vurdu. Ordu qayıtdı. 
“Biz canavarların hə r tə rə fdə n hücum edə cə yi çobansız sürü kimi dağ ınıq düş üb qə lbi yanıq olmuş duq.” 
 
ALTMIŞ  İ Kİ NCİ  HEKAYƏT 
 
MUSA VƏ QARDAŞ ININ TƏVAZÖKARLIĞI 
Hə zrə t Musa (ə leyhissalam) Ülul-Əzm Peyğ ə mbə rlə rdə n biridir. Qardaş ı Harun isə  Musanın sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  
sə llə m risalə tini yerinə  yetirə n Peyğ ə mbə rlə rdə n sayılırdı. Onların vaxtında Misir torpaqlarında Firon hökumə tlik edə rə k camaatı 
bütpə rə stlik və  ş irkə  də və t edirdi. İ mam Əli (ə leyhissalam) buyurdu: 

---

 
67 
Musa ibni İ mran qardaş ı ilə  birlikdə  (Fironu tövhidə  də və t etmə k üçün) Fironun yanına gə ldilə r. Onların ə ynində  yun paltar 
ə
llə rində  isə  bir ə sa var idi. 
Fironla danış dıqda ona belə  bir söz verdilə r ki, ə gə r Firon Allah fə rmanına tə slim olub haqqın ayinini qə bul etsə , hökumə t, izzə t 
və  ş övkə ti davam edib daim qalacaq. 
Amma Firon (qürur tə kə bbür və  dünyanın zə rq və  bə rqinə  qə rq olduğ nundan onları kiçik hesab etdi) dedi: “Görə sə n bu iki 
nə fə rə  tə ə ccüblə nmirsiniz ki, mə nim sə ltə nə timin ə bə di qalması və  davamı bunların istə yini qə bul etmə yimlə  bağ lıdır?! 
Bir haldaki, yoxsulluq bunların qiyafə sində n bə llidir (ə gə r düz deyirlə rsə ) niyə  onlara var-dövlə t və  qızıl qolbaqlar verilmə miş dir?” 
Firon qızıl və  var-dövlə t yığ mağ ı sə adə t və  böyüklük niş anə si hesab etdiyində n sadə , kobud və  yun paltar geymə yi kiçik sanırdı. 
Əgə r Allah istə sə ydi hə r cür imkanı öz Peyğ ə mbə rlə rinin ixtiyarında qoyardı, lakin o zaman imtahan sınaq imkanat və  cə za aradan 
gedirdi. 
Hə min mə tlə b Quranda baş qa tə birlə  (“Zuxruf” surə si, ayə : 50-54) gə libdir ki, belə  oxuyuruq: “Firon öz camaatını kiçik sanıb 
tə hqir etdi.” 
Bə zi tarixçilə r yazıblar: Fironun tə ş kilatı o də rə cə də  geniş  və  ə hatə li idi ki, Musa və  Harun (ə leyhissalam) iki ilə  onun 
qə srinə  get-gə l etmiş sə lə r də  qapıçılar onlara ə sla etina göstə rmir, tə ə ccüb edirdilə r ki, bu iki nə fə r bu sadə  və ziyyə tlə  
necə  istə yirlə r Fironun xidmə tinə  yetiş sinlə r?!” 
Heç  kə sin  də   cür”ə ti  yox  idi  ki,  bu  iki  nə fə rin  və ziyyə tini  Firona  bildirsin.  Tə sadüfə n  bir  gün  bir  tə lxə k  xoş mə zə lik 
xatirinə   Fironun  yanına  gə lə ndə   gözlə nilmə də n  Musa  (ə leyhissalam)-ı  gördü.  O  Musadan  eş itdiyi  sözü  Firon  güldürmə k  üçün 
söylə di. Bir kiş i qə srin qapısının kə narına gə libdir ki, böyük qə ribə  sözlə r söylə yir. O buna mötə qiddir ki, sə ndə n baş qa mə bud 
yoxdur. 
Firon fə rman verdi ki, Musanın içə ri daxil olmasına icazə  versinlə r. İ cazə  alan Musa (ə leyhissalam) qardaş ı Harunla Fironun yanına 
gə ldi Fironu Musaya baxıb dedi: “Sə n kimsə n?” 
Musa buyurdu: “Mə n dünyanı Yaradanın elçisiyə m.” 
Firon Musaya heyrə tlə  baxdıqda onu tanıyıb dedi: Sə n müddə tlə r bizim yanımızda idin sə n bizim dinimizdə  kafir oldun. Sə n xə takar 
və  yolunu azmış lardansan. Bu mə tlə b “Ş üə ra” surə sinin 16-22-ci ayə lə rində  gə libdir. 
ALTMIŞ  ÜÇÜNCÜ HEKAYƏT 
 

---

 
68 
XƏVARİ CLƏRİ N BAŞ ÇISININ ÖLDÜRÜLMƏSİ  
Zussə dyə   (iki  döş lü)  adı  ilə   mə ş hur  olan  iki  ə mcə kli  Hə rqus  ibni  Zühə yr  Xə varic  firqə sinin  ə sasını  qoymuş du.  Onu 
Muxdə c də  adlandırırdılar. 
Onun keçmiş i barə də  belə  deyirlə r ki, Hunə yn müharibə sində  (hicrə tin sə kkizinci ilində  İ slam ordusu ilə  küfr ordusu arasında 
Taifdə   baş   verdi)  müsə lmanlar  qalib  gə ldikdə n  sonra  bitib-tükə nmə z  qə nimə tlə r  ə lə   keçirdilə r.  Peyğ ə mbə r  sə llə llahu 
ə
leyhi və  alihi və  sə llə m müsə lmanlar arasında qə nimə tlə ri bölüş dürmə klə  mə ş ğ ul olduğ u halda birdə n hə min Hə rqus 
(bə ni-Tə mim  qə bilə sində n  idi  və   onu  Zul-Xuvə ysə rə də   adlandırırdılar)  Peyğ ə mbə r  sə llə llahu  ə leyhi  və   alihi  və  
sə llə min yanına gə lə rə k tam alçaqlıqla ona belə  dedi: “Ya Rə sulullah, ə dalə tə  riayə t et.” 
Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m buyurdu: 
“Vay sə nə , ə gə r mə n ə dalə tə  riayə t etmə sə m onda bə s kim ona riayə t edə cə k!?” Ömə r ibni Xə ttab Peyğ ə mbə r 
sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə mdə n onu öldürmə k üçün icazə  istə dikdə  Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  
sə llə m buyurdu: Onu öz halına buraxın onun sə habə lə ri vardır ki, ə gə r onların oruc və  namazını görsə niz öz oruc və  namazınızı kiçik 
sanarsınız. 
Onların hə miş ə  Quran oxumasına baxmayaraq Quran boğ azlarının sə rhə ddində n çölə  çıxmır. Onlar oxun kamandan çıxdığ ı kimi 
İ slamdan  çıxacaqlar,  onların  puç  ə qidə lə ri  vardır.  (Onların  baş çıları)  qara  sifə tli  bir  nə fə rdir  ki,  bilə klə rində   qadın  döş ünə  
oxş ayan ə t parçası vardır. Əgə r onu tə rpə tsə n, irə li-geri hə rə kə t edə r. O, öz sə habə lə rinə  tə rə f gə lib onları da İ slamdan 
döndə rə cə kdir. 
İ mam Əli (ə leyhissalam) bu ş ə xsi Nə hrə van müharibə sində  qə tlə  yetirib. O, Qasiə  xütbə sinin birində  buyurur: 
Burada  “Ş eytan  rə dhə h”  kə lmə si  su  yığ ılan  qala  mə nasındadır.  Belə   ki,  o  Nə hrə van  davasında  bir  çalaya  düş üb  ölmüş dü 
“Sə qə h”də n mə qsə d saiqə  yə ni ilğ ım, hündür sə s və  pə lə ng nə rə si idi ki, Əli (ə leyhissalam) çə kmiş di. Bu nə ”rə  Zus-
sə dyə ni elə  qorxu və  və hş ə tə  salmış dı ki, tə lə sik olaraq qaçmış  ona heç bir silah toxunmamış  çalaya düş üb ölmüş dü. 
Onun  haqqında  belə   deyilib:  Əli  (ə leyhissalam)-ın  ordusu  Nə hrə van  Xə varicinin  müharibə sinə   çatıb  onlarla  vuruş duqda  9 
nə fə rdə n baş qa hamısı öldürüldülə r. Müharibə də n sonra Əli (ə leyhissalam) belə  buyurdu: 
Xə varic meyidlə rinin arasını gə zin, görün ki, Muxdə c Zus-sə dyə  öldürülüb ya yox? Bir də stə  ölə nlə rin arasında nə  qə də r 
axtarış   apardısa  da  onu  tapmadı.  Hadisə ni  Əli  (ə leyhissalam)-a  çatdırdıqda  Hə zrə tin  özü  öldürülə nlə rin  arasına  gə ldi.  Onların 
cə sə dlə ri üst-üstə  tökülmüş dü. Hə zrə t meyyitlə ri kə nara yığ dıqda onların içində n Zus-sə dyə nin napak cə sə dini tapıb buyurdu: 
“Allahu Əkbə r! Mə n heç vaxt Mə hə mmə d sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə mə  yalan nisbə ti vermə miş ə m”. Çünki, 
Əli  (ə leyhissalam)ın  Zus-sə dyə ni  öldürə cə yini  Peyğ ə mbə r  hə lə   qabaqcadan  xə bə r  vermiş di.  Əli  (ə leyhissalam)  kə nara 
çə kilib ş ükr sə cdə si yerinə  yetirdi. Daha sonra atına minə rə k düş mə n ölülə rinin arasından keçdiyi zaman buyurdu: “Sizi mə ğ rur 
edə n belə cə  hə lakə t torpağ ına atdı.” Hə zrə tdə n sual etdilə r. “Ya Əli (ə leyhissalam) onları kim mə ğ rur etdi?” 

---