Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

ü m id  edir,  on u n   q ə z ə b lə n m ə y ib   sö zlərim i  tə m k in lə   d in lə y ə c ə y in ə   bel 
bağlayırdım .  Ş ah  dedi:  -   S ə n in   sö y lə d ik lə rin in   h am ısı  doğru,  a ğ la b a - 
tandır.  B ircə  s ö z d ə n   b a şq a,  h ə r  şey  s ə n in   d ed iy in   kim idir.  O   d a   s ə n in  
az  m ə lu m atlı  o ld u ğ u n u   id d ia   e tm əy in d ir.  Ə q id ə m c ə ,  sən  n ə in k i  az 
m əlu m atlı,  h ə tta   ço x   b ilikli  v ə   m ən im   g ö z ü m d ə   başq aların d an   q a t- q a t 
ü stünsən.
V ə z ir şahdan b e lə   sö z lə r eşitd ik d ə  dedi:  -  Y ə q in  ki,  şah özü  d ə   ö zü 
d e d iy ın ə   inanm ır,  çü n k i  şa h ın   öz  qulu  h aq q ın d a   söylədiyi  b u   s ö z lə r 
m ə rh ə m ə t v ə   k ə ra m ə td ə n   doğur.
S o n ra  şah  üç  v ə z iri  ilə  ə k s  istiq a m ə td ə ,  y ə n i,  k içik d ən ,  b ö y ü y ə  
doğru  m ə s lə h ə tlə ş m ə y ə   b aşlad ı.  O,  ə n   k içik   v ə z irə   m ü raciət  e d ə rə k  
dedi:  -   S ən  bu  b a rə d ə   n ə   d ü şü n ü rsən ?  B iz  n ə   etm əliy ik ?
K içik  v ə z ir dedi: -  M ə n c ə   sən  çoxlu zın q ıro v  h azırlad ıb  h ə r p işiy in  
b o ğ azın a birini  k e ç irm ə lis ə n   ki,  pişik  g ə ld ik d ə   biz  eşidib  öz  y u v a m ız a  
g irə k  v ə   b e lə lik lə ,  c a n ım ız ı  x ilas  edək.
Ş ah  ortancıl  v ə z ir ə   dedi:  -   S ən  ö z  y o ld aşın m   p lan ı  h a q q m d a   n ə  
d ey ə  b ilərsən ?
O rtancıl  v ə z ir d ed i:  -  M ə n   onunla razı  dey iləm .  F ə rz  e d ə k  k i,  z ın - 
qırovu  h azırlad ıq ,  o n u   kim   ap arıb   ən   k iç ik   b ir  p işiy in   b o ğ azın d an   asa 
b ilər?  H ə lə   m ə n   q ə d d a r,  q an içicilərin i  d em irəm .  M ənim   fik rim c ə , 
planı  b e lə   d ü z ə ltsə k ,  d ah a  yaxşı  olar:  b iz   h a m ım ız  şə h ə rd ə n   k ö çü b  
sə h ra y a  getm əli  v ə   b ir  il  o ra d a  y aşam alıy ıq .  E lə   ki,  ad am lar b iz im  b u -  
rada o lm ad ığ ım ızı  g ö rd ü lə r v ə   p işik lərin  y a ln ız  o n ların   ə rzaq larm ı  y e - 
m ə k lə   d o landığını  m ü şa h id ə   etd ilər,  d ə rh al  p işik ləri  e v lə rd ə n   q o v u b  
b ay ıra atar,  ö ld ü rü b   m ə h v  e d ə rlə r.  C anlarını  salam at qurtarm ış p iş ik lə r 
isə  d ağılıb  d ü n y ay a  y ay ılar,  q ırılanları  q ırılar,  qırılm ayanları  ç ö llə rə  
d üşüb  v ə h şilə şə r,  artıq   ş ə h ə rə   d ö n m ə z lə r.  S onra  biz  yen ə  ş ə h ə rə  
q ay ıd ıb   p işik lə rin   h ü c u m u n d a n   b ir dah a  n arah at  olm arıq.
Ş ah  böyük  v ə z ird ə n   soruşdu:  -  Ö z  y o ld aşın ın   sö zləri  haq q m d a  n ə  
d ey ə  b ilərsən ?
B ö y ü k   v ə z ir  d ed i:  -   M ə n im   fik rim cə,  bu  plan  q ə b u l  edilə  b ilm əz. 
Biz  b uradan  gedib  sə h ra d a   y aşasaq   da,  in an m ıram   ki,  bir  ilə  bütün  p i- 
şik ləri  b aşqa y e rə   k ö ç ü rə  b ilsin lə r.  B undan  ə la v ə ,  sə h rad a bizim   b ir il- 
də  b a şım ız a   e lə   ə z a b   v ə   ə z iy y ə tlə r  g ə lə r   ki,  p işik lərin   zülm ü  onun, 
y a m n d a toy, b ay ram  olar.  Ç ü n k i  orada p iş ik d ə n  dah a qorxulu olan  ilan, 
ə rəb d o v şan ı  v ə   q u z ğ u n la r v ar.
Ş ah  dedi:  -   S ən   h aq lısan ,  indi  öz  p la n ın ı  de.
Böyük v əzir dedi:  -   M ən   b ircə  tə d b ird ə n   b aşq a  heç  b ir ç a rə   b ilm i- 
rəm .  O da  budur:  “Q oy  şah   ə m r etsin,  bütün siçan lar,  sarayda y a şa y a n - 
lar,  şəh ərd ə  yurd  salm ışlar,  ətrafa  y ay ılm ışlar,  ham ısı  bu ra  toplansın. 
S onra  qoy  şah  b u y u rsu n   ki,  h ə r  siçan  öz  y aşad ığ ı  ev d ə  b ü tü n   siçanları 
tu ta   b iləcək   b ö yük  bir  y u v a  tiksin,  o ra  o n g ü n lü k   azu q ə  yığsın.  Bu y u - 
vam n  çölə  çıxan  yeddi,  x alça və  parça  anb arın a  g e d ə n   üç  y o lu   o lm alı- 
dır.  E lə  ki  bu  ə m r y e rin ə   yetirildi,  biz  h am ım ız  y ığ ışıb   y aln ız b ir pişiyi 
o la n  hansı  bir d ö v lə tlin in sə   evinə  g edərik.  A n b a ra   g ed ən  y o lla ra  d o lu - 
şu b   onun  xalça  v ə   p a rçalarım   çey n əy ib   d id m ə y ə   başlarıq,  lakin  taxıl, 
ə rz a q   və  başqa  y em əli  şe y lə rə   dəym ərik.
X alça  və  p arçalarm   korlanıb  payim al  o ld u ğ u n u   g ö rən   m al  sahibi 
ö z -ö z ü n ə   fikirləşər:  “ Y ə q in   bir pişik bunların  ö h d ə sin d ə n   g ə lo   bilm ir, 
ikincisini  tapm aq  la z ım d ır” .  İkinci  pişiyi g ə tird ik d ə n  sonra biz  işə daha 
cid d i  girişib  dah a  çox  ziy a n   vurarıq.  Ev  sahibi  ü çü n cü   pişiyi  g ə tirm əy i 
q ə ra ra   alar.  Biz  daha  ço x   səy   göstərib,  indi  y aln ız  to xunm a  v ə   tikilm o 
m alları  deyil,  orzaq  m allarım ,  azuqə  v ə   zum arları  da  d arm adağın  e t- 
m o y ə   başlarıq.  Ev  sahibi  pişiklori  artırdıqca  b iz  d ə   vurulan  zo ro rlərin  
m iq d arın ı  a rtıra n q .  B unu  g ö rən   ev  sahibi  bir p işik  o lark ən   x arab   cdilən 
ş e y lə rlo   üç  pişik  o lark o n   payim al  edilon  şeyləri  m üqayiso  etdikdo  p i- 
ş ik lə rin   artm asilo  vurulan  zo rərin   d ə  artm asını  m ü şah id ə cdor;  b ilo r ki, 
m ə s ə lo   no  yerdodir.  Z o ru riy y ə t  onu  belə  d ü şü n m o y o   m o cb u r  edor: 
“ M o n   pişiklorin  sayını  artırdıqca,  siçan lar  da  m alı  çox  korlayır.  İndi 
q o y   pişiyin  birini  azald ım ,  göriim   n ə la r” .  O,  p işiy in   birini  qovduqda 
b iz  do  m alın  k o rlan ın asın ı  b irq o d o ra z a ld a rıq .  O ,  bıınu gördiikdo  noyin 
x e y irli,  noyin  zororli  o ld u ğ u n u   tez dork  edor,  ikincisini  qovar,  biz oııun 
av ad an lığ ım   didib  d ağ ıtın aq d an   ol  çokorik.  B unu  m iişahido  etdikdo 
ü çü n cü sü n ü   qov m ağ a  m o c b u r olar.  Biz  onun  evini  tam am ilo  tork  c d o - 
rik .  Ev  sahibi  ona  doyon  zororin  sobobinin  p işik lo r  olduğunu,  onların 
b iz o   boslodiyi  d ü şm o n ç iliy o  qarşı  qisas  ald ığ ım ızı  anlayıb  pişiklori  e v - 
d o n   q ovm ağa, onları  ş il-k ü t  etm ə y ə ,  döy ü b  ö ldiirm oyo  başlar.  P işiklo- 
ro   clo   bir divan  tu tar ki,  o n la r bir do  cosarot  cdib  o  cv ə   d ö nm ozlor.  Biz 
iso   ö z  işim izi  davam   e td irib   bu  evd ən   b aşqasına  köçor,  elo  edorik  ki, 
a x ırd a   adam lar  p işik lo rin   vurd u ğ u   ağ ır  z ə rə ri  ta m a m ilə   başa  düşorlər. 
B u n a   əm in  o lduqdan  so n ra  o n lar  y aln ız  əhli  pişik lo ri  deyil,  vohşi  p i- 
şik lo ri  do  qırıb  k ö k lərin i  k o sorlor,  onların  b aşın a  m in  b ir  m ü sib o t  g o - 
tiro rlə r,  harada rast g ə ld ilə r,  tutub bo ğ azların a k ə n d ir keçirərlo r.  B elo - 
lik lə ,  biz  p işik lərin   b ə la sın d a n   xilas  olarıq.

---