Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

T ü lk ü   isə  q o n aq ları  q a rşıla m a q   ü ç ü n   h azırlaşırd ı.
O ,  eh tiy at ü çü n  y u v a sın ın  a ğ z m d a  b ö y ü k  b ir ç a la  qazdırm ış,  üstünü 
ot  v ə   ə lə flə   b a s d ın n ış ,  b u ra   g iz li  y o lla r  ç ə k d irm işd i.
T ü lk ü  ü stü  ö rtü lm ü ş h ə m ə n  ç a la n m  q a rşısm d a  d ayandı v ə   qışqırdı:
-  
E y  m ən im   ə z iz  q o n a q la rım , b u y u ru n ,  içəri  g ə lin ,  öz m ü b a rə k  q ə - 
d ə m lə rin iz lə   bu  q a ran lıq   ev i  işıq lan d ırın .
S o n ra  çalan m   y o lu n u   aç d ı,  ö zü  isə   g izli  y o lların   b irilə   çıxıb  qaçdı. 
D o v şan  n a z la n a -n az la n a ,  c a n a v a r isə   q a z la n a -q a z la n a  tülk ü n ü n  q aran - 
lıq  y u v a sın a   g ird ilə r.  L a k in   ay aq ların ı  iç ə ri  q o y m a q la   çalaya  d ü şm ə - 
ləri  b ir  oldu.  C a n a v a r  q ə z ə b lə n ib   d o v şam   p a rç a -p a rç a   etdi.  D ü şm ə n - 
lə rd ə n  xilas  o lm u ş  tü lk ü  isə   q u y ru ğ u n u   d a lın a   ş ə lə lə y ib  m e ş ə y ə   getdi. 
B u  m ə s ə li  o na g ö rə   d ed im   b ilə s ə n   ki,  ağ ıllı  adam   d ü şm ə n d ə n   ehtiyath 
olub  say ıq lığ ı  ə ld ə n   v e rm ə s ə ,  h eç  k ə s  o n a  q alib   g ə lə   b ilm əz.
OYÇU VƏ TÜLKÜ
Rəvayət. 
D im n ə   dedi:  -   B ir  gün  b ir  o vçu  sə h rad a  g ə z ə rk ə n   cəld, 
ayıq,  çevik  və  q ıv raq   bir  tü lk ü   gördü  v ə   o  saat  d ərisin ə  vuruldu, 
quyru ğ u n a  aşiq  oldu,  tam ahı  cu şa  g əld i,  tü lk ü n ü   tu tm aq   h ə v ə silə   onun 
ardınca  düşdü,  y uvasını  b ə lə d lə d i.  S o n ra  yu v asın m   ağzm da  b ir  quyu 
qazıb  üstünü ç ö r-ç ö p lə , o t- ə lə f lə  örtdü, ü z ə rin ə  bir p a rç a  leş qoydu, özü 
isə  b ir pusquda  otu ru b   tülkünün  tə lə y ə   d ü şm əsin i  g ö z lə m ə y ə   başladı.
T ü lk ü   y u v ad an   çıx ıb   leşi,  ot  v ə   ə lə fı  g ö rd ü k d ə   ö z -ö z ü n ə   dedi:  -  
O la  b ilə r  bu  ə lə fin   için d ə  b ir  can a v a r  v ə   ya  a ltın d a  b ir  adam   yatm ış 
olsun.  E htiyatlı  o lm aq   lazım d ır.  Y o x sa  bu  leş  ö z b a şın a   harad an   gəlib 
b u ra  ç ıx a  bilər?!
T ü lk ü   belə  fık irlə şd ik d ə n   so n ra  le şə   y ax ın la şm a q d a n   vaz  keçdi, 
baş  alıb   k ən d ə   y o llan d ı,  m e ş ə y ə   getdi.  N ə fsin i  sa x lad ı,  ö zü n ü   bəla 
g ird ab ın d an   xilas  etdi.  T ə s a d ü fə n ,  bu  z am an   c o n g ə llik d ə n   yeni  çıxm ış 
b ir  p ə lə n g   leş  iyi  duy araq   o v ç u n u n   q a zd ığ ı  q u y u y a  t ə r ə f  gəldi.  O vçu 
tap p ıltı  eşidib  tü lk ü n ü n   tə lə y ə   d ü şd ü y ü n ü   z ə n n   e d ə rə k   özünü  quyuya 
atdı,  p ə lə n g   ov cu n u   tu taraq   p a rçalad ı.  B u   m ə sə li  ded im   b ilə sə n   ki, 
b a şq a sın a  quyu  q a z a n   ö zü  d ü şə r.
KOR VƏ GÖZLÜ
Rəvayət. 
D im n ə  d ed ı:  -   R ə v ay ət  e d irlə r  ki,  bir  zahid  v ar  idi.  O, 
inzivaya  çək ilib   g e c ə -g ü n d ü z   dua  oxum aq,  ib a d ə t  e tm ə k lə   m əşğul 
olardı.  O nun m ö m in lik   şö h rəti  d illə rə  düşm iiş,  abidlik avazəsi  dünyaya 
səs  salm ışdı.
0   vilayətin  d in d ar  b ir  padşahı  v ar  idi.  G u şə n işin   olm uş  q o ca  z a h i- 
din  əhvalından  x ə b ə r  tu tcaq   tez  atlanıb  z iy a rə tin ə   gəldi,  onun  acın a- 
caqlı  v əz iy y ə tin i  g ö rd ü k d ə   z a r-z a r  ağladı.  S o n ra  zah id d ən   x e y ir-d u a  
verm əsini  xahiş  etdi  və  b ir n eçə  gün  orda q alm asın a icazə  istədi.  Z ahid 
x e y ir-d u a  verib  d ü n y a  v ə   ax irətd ən   sö h b ət  açdı,  şah  qarşısın d a  yoxsul 
b ir  süfrə  açdı,  v ə z iy y ə td ə n   şikayot  etdi.  Ş ahın  ona  rəh m i  g əld i,  bir 
n e ç ə  gün d ən  so n ra ş ə h ə rə  qayıdarkən zahidi  d ə  böy ü k  n a z -n iy a z la  özü 
ilə  saraya  g ətirdi.
Bir  az  k eçm əd i  ki,  zah id   h ər  m ə sə lə d ə   şah ın   ən  yaxın,  m ohrəm  
m ə sləh ətçisi  oldu.  O n u n  razıhğı  olm adan heç b ir ciddi  təd b ir görülıuür, 
heç bir fərm an verilm ir,  heç  b ire d a m  edilm irdi.  V a r-d ö v lət,  şan -şö v k o t 
zahidin  təb iətin i  doyişdirdi.  O,  ibadətdən  əl  çək ıb   x əy an o tə  ol  atdı,  h a - 
kim iyyəti  olo  keçirm ok  x əy alın a  düşdü.
Padşah  gördü  ki,  zah id in   başında  özg ə  sevda  vardır;  ölkoyo  sahib 
olm aq  xoyalındadır.  Ə v v ə llo r bir  tikə  çö rək   əlo   g ətirm ək   haqqında  fı- 
kirləşirdiso,  indi  böyük  b ir  m om ləkəti  olo  k eçirm o k  haqqında  düşünür.
T osadüfon  bu  zam an   zahidin  k öhnə  tanışlarından  bir  do rv iş  o na 
q o n aq   golm işdi.  Z ah id in   ovvolkino  oxşam ayıb,  tam am ilo  doyişdiyini 
g ö rdükdo  to o ccü b   ctdi.
Z ahid  dərv işi  görüb  özünü  tanım azlığa  v u rd u   və  ona  o h əm iy y o t 
vcrm odi.  D orviş  dcdi:  -   E y  zahid,  bu  nə  işdir  ki,  tutm uşsan?  Sonin 
ö zü n d o n   x ə b o rin   y o x d u r,  to kobbür  v ə  q ü ru r şərab ı  soni  m ost  ctm işdir. 
S onin  m o səlin   ham an  k o r  m osolidir  ki,  var.
Z ahid  dedi:  -   K ora  no  olm uşdu  ki?
Q onaq  dcdi:  -   B ir  k o r  ilo  bir  gözlü  yoldaş  olub,  bir  yerdo  soforo 
çıxdılar.  K orun  o lin d ə   b ir  qam çı  var  idi.  M indiyi  atı  həm in  qam çı  ilo 
vurardı.  Birdon  qam çı  k o ru n   olindon yero düşdü,  k o r atından  aşağı  enib 
q am çını  ax tarm ağ a  b aşlad ı.  B ir  z ə h ə rli  ilan  şax tan ın   təsirin d ən   M u- 
san ın   osası  kiırıi  y e rə   u zan m ışd ı.  K or  kişi  onu  öz  qam çısı  təso v v ü r 
e d o rək   o lin ə  g ö tü rü b   a tın a   m indi.  G özlü  k o ru n   o lindəki  ofı  ilam 
g ö rd ü k d ə  qışqırdı:

---