Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

M ey m u n ların   p ad şah ı  b u   sö z lə ri  e şitd ik d ə   b ir  az  tə s ə lli  tapıb 
so ru şd u :  -   B u  işə  ç a rə   n ə d ir?   M e y m u n   x ə lv ə t  tə lə b   etdi.  S o n ra  dedi, 
şah ım !  M ə n im   ə h li- ə y a lım ,  q o h u m -q a rd a ş ım ,  d o st-a şn a m   a y ılar 
tə rə fın d ə n   ö ld ü rü lm ü ş  v ə   ə s ir   alın m ışlar.  A y ıla r  b iz im   ar  v ə   nam u s 
şü şə lə rim iz i  zülm   daşı  ilə   v u ru b   p a rç a -p a rç a   etm işlər.  M ə n im   üçün 
b e lə   y a şa m aq d an sa ö lü m  y ax şıd ır.
B  e  y t:  Rüsvay olub yaşayan  qorxaq,  ya həris  olar,
Lakin belə  yaşamaq, ölüm dən də  pis olar!
M ə n   ki,  tez-g ec  ö ləcəy əm ,  qoy  beş  gün  tez  ölüm .  B u  cam m ı  sənin 
y o lu n d a   fə d a   e d ə rə m ,  k o h n ə   d o stla n m ın   v ə   sə n in   in tiq am ın ı  o 
zalım lardan  alaram .  Padşah  dedi,  ay  M eym un!  İntiqam   alm aq  şirin 
şərbətdir,  ətirli  güldür,  lakin  sənin  ölüm ünə  razı  olm aq  çox  m üşküldür, 
sən ö lə n d ə n  sonra a lə m  y a ab ad  olsun, y a xarab, m ən h əlak  olandan sonra 
b ə n i-a d ə m  ya şad olsun, y a  qəm gin,  m ənim  halım a n ə  faydası var?!
M e y m u n   dedi:  -   E y   p ad şah !  İstə y irə m   ki,  sə n in   d ö v lətin   ə b ə d i, 
d o st-a şn a la rın ın   q ə lb i  sakit,  ö lə n lə rin   ru h u   şad,  q alan ların   g ü z ə ra n ı 
yaxşı  olsun.  M ə n  d ə   b u   d ü n y a d a  b ir y ax şı  ad  q o y u m   gedim .
P a d şa h   g ə rə k   m ə n im   ü ç ü n   q ə m   ç ə k m ə y ə ,  yaxşı  dostlarm ı  b a şın a  
to p lay ıb   ö lk ən in   ab ad laşm ası  ü çü n   çalışa.  H ə rd ə n   m ə n im   də  fə d a k a r- 
lığım ı  x atırlayıb  b ir  rə h m ə t  o x u salar,  bu  m ə n im   b əsim d ir.  Şah  dedi:  -  
Ey  M eym un!  D e  g ö rü m   sən   n ə   etm ə k   fık rin d əsən ?
M e y m u n   dedi:  -   B ir  fık ir  e y lə m işə m ,  ə g ə r  d ö v lə tin   y a r  o lsa   bu 
tə d b ir  ilə   o  q ə d d a r  d ü şm ə n i  m ə h v   e d ə rə m .  İndi  buyurun  c ə lla d la r 
m ə n im   ə l-a y a ğ ım ı  sındırıb  m e şə n in   bir tə rə fın ə   atsınlar.  Sonra ö zü n ü z 
d ə  q o şu n u n u z u  götü rü b   fılan y e rə  köçün.  İk i-ü ç  g ü n d ə n  sonra g ə lib ,  öz 
m ə m lə k ə tin iz i  d ü şm ə n d ə n   x ali  g ö rərsin iz.
Ş ah  M eym un  d ey ə n   kim i  d ə   etdi.  Ə m r  verdi  onun  bum unu,  q u la - 
ğını  k ə sd ilə r,  vurub  d işlərin i  sın d ırd ılar,  q o l-q a b ırğ a sım   əzd ilər.  sü rü - 
yüb  d ü şm ə n   o rd u su n a   y ax ın   b ir  y e rə   saldılar.  Ö zləri  isə  köçüb  m ö h - 
k əm   b ir  qalad a  g iz lə n d ilə r.
Y azıq   M eym un o  y aralard an   e lə   sızıld ay ırd ı  ki,  d a ğ -d a ş d ilə  g ə lir- 
di.  B isü tu n  onun n aləsin i e ş itsə y d i,  F ərh ad  kim i fəry ad  qoparardı.  A y ı- 
ların ə m iri  s ə h ə r o ld u q d a ə tra fı  se y rə  çıxdı,  iniltini  eşid ib  o tə rə fə   g e t- 
di.  M ey m u n u   o h a ld a  görüb  rə h m i  g əld i  v ə   sə b ə b in i  soruşdu.  M eym un 
ayının  rəftarın d an   d ərh al  o n u n   ə m ir  o ld u ğ u n u   başa  düşdü.  B ir  az  da 
özünü  y azıq   g ö stə rm ə y ə   ç a lışa ra q   y av aş  b ir  sə slə   dedi:  -   Ey  Ə m ir!
Mən  fəqirin  əhvalını  x ə b o r  alsan,  m ey m u n lar  şahının  voziriyom . 
Onunla  şikara  g etm işd im   v ə  siz  g ecə  basqını  e d ərk ən   m ən   orada  yox 
idim.  S əhər olcaq  sizd ən   canını  qurtarıb  q a ç a n la r ohvalatı  m ey m u n la- 
rın  şahına  danışdı.  B izim   şahın  m ə n ə   böyük  etim adı  v ar  idi.  M ən d ən  
soruşdu  ki,  sən  bu  b a b d a  no  d ey irsən ?  M ən  d ə   x eyirxahlıq  ü zündən 
dedim:  “ Düzü budur k i,  itaot k əm əı ini  b elin ə b ağ lay ıb  ay ılarm  əm irino 
xidm ət  edəsən,  onun  f ə lə y ə   ucalan  sarayına  g ed ib   üzüqoylu  yıxılasan 
və  bağışlanm am   xahiş  e d ə s ə n ” .
Şah  m ənim   sö zü m d ən   q ə z ə b lə n ib   sizləri  sö y m ə y ə   v ə  nalayiq  şe y - 
lər  dem oyə  başladı.  M ə n   d ə  ə rz   e ləd im   ki  y ü k sək   v ə z ifə li  böyük 
adam lara söyüş  sö y m ək  yaraşm az.  N ə  q ə d ə r s ə y  etdim ,  fayda verm odi. 
A xırda  qəzəbi  coşdu,  ə m r  etdi,  m əni  döyüb  bu  g ü n ə  saldılar.  Sonra 
bağırıb  dedi:  -   Ey  b ə d b ə x t,  diişm on  lə şk ə rin ə   havadarlıq  edirsən?! 
Ü ziinü öz adam larına çev irib  buyurdu: -  A p arın  bu n u  bu y ax m lıq d a bir 
y erə  buraxm ,  qoy  h av ad arı  buna  əla c   eləsin.  M ə n ə   bu  zü lm ü   etdilor, 
bu  guşodo  qoyub  g etd ilər.
B elə  bir  yalan  uy d u rd u q d an   sonra  h ö nkürtü  çəkib  ağladı.  A yının 
ü rəyi  bir  az  d a  riq q əto   g əld i,  ürəyi  y u m şald ı,  g ö zləri  y aşardı.  Sonra 
sə sin ə   q ətilik  v erib  soruşdu:  -   M ey m u n lar h a ra   getdilor?!
C avab  verdi  ki,  “ M ə rd lə rin   sınaq  m e y d a m ”  adlanan  bir  sohra  var, 
o ra  gedib  bir  qalaya  p ə n a h   aparıblar.  M ə q sə d lə ri  qoşun  toplayıb  sizo 
hücum   etm okdir.  A yıların  əm iri  soruşdu:  -   İndi  çaro  n o d iı?  D o ğ ru - 
dandam ı  o n lar x am lad ıb   bizo  z ə rə r vura  b ilo rlo r?
M eym un  dedi: 
B u n a şübho ola bilm əz.  N ə  q ə d o r gcc  deyil,  təd b ir
görm ok  lazım dır.  A nd  içirom   tacınıza,  ə g o r ay ağ ım   olsaydı  başım ı  sizo 
qurban  verordim , q ü d rətim   olsa  idi,  başım   ü stə  gedib,  sizi  o nankorların 
üsto  aparardım   ki,  ta r-m a r  edib,  m onim   do  intiqam ım ı  onlardan  alasız. 
A yıların  om iri  dedi: 
O nların  yerini  bilirsonm i,  gctm oyo  q ad ir  olsan,
onları  bizo  göstoro  b ilorsonm i?  Belo  b irş e y i  ed o   bilson,  m on  onlara bir 
divan  tutaram   ki,  q iy am o tə  q əd ər  ləzzəti  ağızlarından  g etm əz.  Hom 
k inim   soyuyar,  hom   do  sonin  intiqam ın  alınm ış  olaram   M on  do  arzum a 
yetişorom ,  sondo  m o q so d in ə çatarsan.  M eym un  dedi: 
Boli,  lakin  mon
b u   halda  n ecə  h ə rə k ə t  e d irə m ,  bu  o l-a y a q la   neco   yol  gedo  bilorom ? 
Ə m ir  dedi:  -  O nun  əlacı  asandır.
Sonra  v o z ir-v ü z ə ra n ın ,  ə m ir-ü m ə ra n ın   to p lan m asın ı  o m r  etdi, 
ə h v alatı  onlara  danışdı  v ə   dedi:  -  G eco  d ü şm o n ə   basqın  ctm əliy ik ,  elə 
etm o liy ik   ki,  o  çölün  k o l-k o s u   m eym un  qam   ilə  lalozara  çevrilsin.

---