Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

sö h b ə t  e d ird ilər  ki,  b ird ə n   s ə h ra d a   g ə z ə n   b ə d tin ə t,  çirkinsurət  b ir  ayı 
g ə lib   o ra  çıxdı.  O n ların   b e lə   şə n   a tılıb -d ü ş m ə lə rin i,  h a y -k ü y   salıb  
g ü lü ş m ə lə rin i  g ö rd ü k d ə   iç ə ris in d ə k i  p a x ıllıq   q u rd ları  o y a n m a ğ a  
başlad ı  v ə   ö z -ö z ü n ə   dedi:
-  
R əv am ıd ır  ki,  b u  m e y m u n la r b e lə   g ö z ə l  m ə n z ə rə li  bir y e rd ə   k e f  
edib  m ə c lis q u rsu n lar, tə z ə  m e y v ə  y e y ə - y e y ə  b ard aş qurub o tu rsu n lar. 
Y a şü   o tlar ü stü n d ə,  gül,  y a s ə m ə n ,  s ü n b ü llə r ü z ə rin d ə   rahat y atıb   d u r- 
sunlar,  m ən   b əx ti  qara,  q ə lb i  y a ra   isə  a c -y a la v a c ,  s u su z -ə lə fsiz   q u ru  
b iy ab an ları g əzib , ru zig arm  z ə h ə rlə  d o lu  k asasın ı d a m la -d a m la  b a şım a  
ç ə k im ? !  M in  m ə ş ə q q ə t  v ə   ə z iy y ə td ə n   so n ra  ə lim ə   b ir  kök  d ü şsə   o n u  
b ö y ü k  b ir n e m ə t v ə   ya b ir  sü m ü k   k e ç sə   o n u   d ə y ə rli  b ir q ə n im ə t  h esab  
edim ?!
B  e  y t:  Neçin dosta bahar olsun,  meyvə  çatsın,  bar çatsın,
Lakin  m ənə  xəzan  olsun,  tikan  çatsın,  xar çatsın?!
S onra  belə  q ə ra ra  g əld i  ki,  h ü cu m   ed ib   m eym unların  m əclisini  d a - 
ğıtsın  v ə   c ə n n ə t  kim i  g ö zəl  o lan   b e lə   b ir  bağı  onların  əlin d ən   alsın. 
M ey m u n lar onun  fıkrini  b aşa  düşü b   m ü q a v im ə t  g ö stərm əy ə h a z ırla şır- 
dılar.  Q anlı  vuruşm a  başladı.  M e y m u n lar  ə lb ir  olub  hücum a  k e ç d ilər, 
ayınm  başm a daş vurdular, ayağm dan çəkdilər, axırda onu məğlub etdilər, 
x ü lasə, ayı bağ eşq in d ə  idi, o n a  d ağ b asd ılar,  n əh a y ə t, başt parçalanm ış, 
ayağı  yaralanm ış  ayı  a x sa y a -a x sa y a ,  qanı  a x a -a x a ,  y a n -y ö rə sin ə   b a x a - 
baxa  cam nı  m eym unların  ə lin d ə n   q u rtarıb   dağ a  t ə r ə f  qaçm ağa  başladı. 
D ağa  çatdıqda  ay ılar  onun  b a şın a   to p laşıb   soruşdular:  -   “Səni  bu  k ö k ə 
kim   salıb d ır?!”  Ayı  başına  g ə lə n   m a c ə ra n ı  danışıb  hiddətlə  dedi:  -  
B undan  artıq  rüsvayçılıq,  b u n d a n   ağır  tə h q ir  olarm ı  ki,  q əviheykəl  bir 
ayım   zəifc ü ssə  m ey m u n lar b u  v ə z iy y ə tə   salalar,  siz d ə  durub baxasınız. 
T a rix d ə   belə  bir  h ad isə  baş  v e rm ə m işd ir,  a ta-b ab alarım ız  belə  b ə d -  
nam lıq   g ö rm əm iş  v ə   e ş itm ə m işlə r.  İndi  b iz  yol  v e rə   bilm ərik  ki,  b e lə  
bir  rüsvayçılıq  kitab  s ə h ifə lə rin ə   k ö ç ü rü lü b   əb əd iləşd irilsin .  Biz  gecə 
basq ın   etm əli,  m ey m u n ların   y u rd u n a   o d   v urm alı,  külünü  göyə  so v u r- 
m alıyıq.
N  a  z  m:  Gordişi  çorx  vcrso  gor  imkan,
İntiqamı  alaram  onlardan.
Öylə  bir od  vurum  ki,  onlara  mon,
Yanğısı  sönmosin  qiyamotəcon.
A yıların  irsi  h issləri  cuşa g əld i,  b ə z ilə ri  ö z ü n d ən  çıxıb  q ə z ə b lə n d i, 
bəzilərinin gözü qızdı,  ağzı  k ö p ü k lən d i,  biri  b a sıb -k ə sd i,  biri  h irsin d ən  
əsdi,  n ə  isə  axırda  b e lə   q ərara  g ə ld ilə r  ki,  işi  tə x irə   salm ayıb,  ham an 
gecə  basqın  etsinlər.  M ey m u n ların   x an im an ın a  od  vurub  yandırsınlar. 
Q aranlıq  d ü şcək   d a ğ d a   olan  b ü tün  ayılar  m ey m u n ların   m ə sk ə n in ə  
hücum a  keçdilər.  T ə sa d ü fə n ,  h əm in   gün  m ey m u n larm   şahı  öz  a d am - 
ları  ilə  şikara  çıxm ış,  g ecən i  sə h rad a  k eçirm əli  olm uşdu.  E v d ə   qalan 
uşaq  və q o calar isə  d ü şm ə n   hücum undan x ə b ə rs iz  olaraq  öz y erlo rin d ə 
rahat  və  farağat  y atırd ılar.  B irdən  ay ılar  g ö z lə n ilm ə z   b ir  b ə la   kim i 
yatm ış  m eym unların  ü z ə rin ə   düşüb,  onları  tap d alam ağ a,  qırıb  m əh v  
e tm ə y ə   başladılar.
B  e y  t:  Çəyirtkə  ordusutək  töküldülər xirmənə.
Məhv etdilər yurdların,  od  vurdular düşmənə.
M eym unların  ö lə n i  öldü,  yaralanı  yaralandı.  Q ılınc  ağ zın d an   q u r- 
taranı  baş  g ö tü rü b   s ə h ra y a   qaçdı.  A y ılar  y ığ ışıb   m ey m u n ların   m o sk o - 
n in ə  k ö çd ü lər,  o  z ə rə rd id ə   ayını  ö z lə rin ə   ə m ir  seçdilər,  m ey m u n ların  
topladığı  n e m ə tlə ri  isə   q a rə t  etdilər.
M eym unların  bu  h a d isə d ə n   x ə b əri  olm ay an   padşahları  isə,  şikar 
e d ə -e d o  öz m o sk o n in ə  qayıdırdı.  A y ılardan canını  q u rta n n ış  m e y m u n - 
lardan  biri  y arım can   h a ld a   onlara  rast  gəldi.  Ə hvalatı  d an ışd ı,  şivon 
qoparıb  b aşın a  döydü,  o rd u n u   k ə d ə r  bürüdü,  şah  qom   d o ry asın a  batıb 
ü rəy in d ə  dedi:  “ H eyf,  m ə m lə k ə tlə rim   ə lim d ə n   getdi,  ə fsu s,  coziro 
m o m u rlarım   d ü şm ən   o lin o   düşdü.  H e y f  vo  ə fsu s  ki,  dön ü k   talcyim  
b aşım a  m ü sib ə t  torpağı  tö k d ü ” .
D ohşotli  x o b o rd ə n   ö zü n ü   itirm iş  ordu  n ə fə rlo ri  özlorıno  g əlm o y o , 
baş  verm iş  fo lak ətin   ağ ırlığ ın ı  d ü şü n ə rə k   biri  m al,  biri  ə h li-o y a l  üçün 
a h -fo ğ a n   edib  a ğ lam ağ a  başladı.
O nların  arasında  M eym un  adlı  birisi  var  idi,  o q l-k a m a ld a   tayı  yox 
idi.  O na g ö rə ham ı o na h ö rm ə t edirdi.  M eym un  şahı  dərdli,  qoşun  ohlini 
q əm li  gördükdo  n ə sih o to   başlayıb  dedi:  -  B əla  baş  v erd ik d ə  inildoyib 
zarıldam ağın  ruh  d ü şk ü n lü y ü n ə  qapılıb  aciz  q alm ağın  iki  böyük  zorori 
vardır.  B irincisi,  -   d o stla r  ko d ərlən o r;  ikincisi,  -   düşm ən  sevinor.  X ü - 
susilə  şahlar b elə  h allard a özlərini  itirm əm əlid ir.  Şahlarda  bin  neço  x ü - 
su siy y ət  o lm ah d ır:  səb ir,  çətin   v əziy y ətd o n   çıx ış  yolu  tap ın aq ,  m o z- 
lum ların  h ah n a  qalm aq,  b ir  saat  fık irlə şm ə k lə   m in  illik  fıtnəni  aradan 
qaldırm aq.

---