Kəlilə və DİMNƏ azərbaycan respublikasi prezidentiNİN İ Ş L ə r id a r ə s I n I N

-  
D ostum ,  q am çı x ə y a l edib g ö tü rd ü y ü n  z ə h ə rli  b ir ilandır.  At!  K o r 
x əy al  etdi  ki,  d o stu n u n  g ö z ü   onun q a m ç ısın a  d ü şü b ,  alm aq  istəyir.  O n a 
g ö rə  dedi: -  D o stu m , A lla h  m ə n ə  k ö h n ə  b ir q am çı  ə v ə z in ə , ham ar,  şax 
bir  ta z iy a n ə   b ə x ş   e tm işd ir,  istə y irsə n   ə lim d ə n   alasan ?
G ö zlü   dedi:  -   E y   tu td u ğ u n u   b u rax m ay an   ə z iz   dost!  S ənin  ta z iy a - 
n ə n ə   tam ah  e tm irə m .  A m m a   y o ld aşlığ m   şərti  o d u r  ki,  biri  x ə tə rd ə  
olsa,  onu  x ə b ə rd a r  e lə y ə .
G özlü  n ə   q ə d ə r   d e d isə ,  fay d a  v e rm ə d i,  k o r o n u n   sözünü  q əb u l  e t- 
m əd i  ki,  etm əd i.  B ir  az  k e ç d ik d ə n   v ə   o n u   h av a  q ızd ıq d an   sonra  ilan 
h ə rə k ə tə   g əlib  k o ru n  ə lin i  v u rd u  v ə   d ə rh a l  h ə la k   etdi.  B u m ə sə li  o c ə -  
h ə td ə n  g ətird im  d ü n y a  m a lın a  u y m ay asan  v ə  b ilə s ə n  n ə  ü çü n  deyiblər: 
“K or  tutduğun  b u ra x m a z ” .
ÜÇ  PAXIL  VƏ  ŞAH
Rəvayət. 
Ş ir d e d i, r ə v a y ə t e d irlə r ki,  üç  y o ld aş b ir-b irin ə  qoşulub 
g ed ird ilər.  O n lard an   biri  soruşdu:  -   G ö rə sə n   tə rk i-d iy a r  e tm əy im izə, 
do ğ m a  v ə tə n i  b u ra x ıb   g e tm ə y im iz ə   sə b ə b   n əd ir?  B iri  dedi:  -   M ən im  
c ə la y i-v ə tə n   o lm ağ ım ın   sə b ə b i  odur  ki,  sakin  o ld u ğ u m   ş ə h ə rd ə   bəzi 
şe y lə r  olurdu,  p a x ıllığ ım   tu tu r,  h əsə d   ap arırd ım ,  b ir  əlac  qıla  b ilm ə - 
dim ,  ax ırd a  fık ir  etd im   ki,  b ir  n e ç ə   gün  b aş  alıb  b a şq a   y erə  gedim ,  elə 
şey ləri  n ə   gö zü m  g ö rsü n , n ə   q ulağım  eşitsin.  O  biri  y o ld aş  dedi: -  M ən 
d ə   bu  iş  ü stü n d ə  c ə la y i- v ə tə n   olm uşam .  O   biri  y o ld a ş  dedi:  -   Q ə rib ə  
təsad ü fd ü r,  m ə n ə   d ə   bu  b ə la   bais  olm uşdur.
Y o ld aşlar  b ir-b irin in   h alın d an   x ə b ə rd a r  olub,  y o lların a  davam   e t- 
m ə y ə   başladılar.  B ir  az  g e d ə n d ə n   sonra  b ir  küp  qızıl  tapdılar.  Ç ox  se- 
v inib,  g ö tü r-q o y d a n   sonra  ata  m alı  kim i  b ə ra b ə r  b ö lü şd ü rm ək ,  sonra 
q ayıdıb öz v ə tə n lə rin ə   g e tm ə k   q ərarın a g əld ilə r.  L ak in  b ö lgüyə b a şla- 
dıqda  tam ahları  c u şa   g ə ld i,  h e ç   biri  razı  o lm adı  ki,  ö zü n d ən   başqasına 
bir  şey   yetişsin.  M a t- m ə ə ttə l  qaldılar.  N ə   ə l  götürüb  ged ə  bildilər,  nə 
p ay ların a razı  olub  b ö lə   b ild ilə r.  B ir gün,  b ir g ecə  h am an  çöldə  heyran 
və  sə rg ə rd a n   q ald ılar.
O   v ilay ətin   p ad şah ı  şik a r  ü çün  sə h ra y a   çıxm ışdı.  O  yerə  yetişdi, 
ham an  ü ç  n ə fə rin   b ir - b ir ilə   m ü b ah isə  etdiyini  gördü.  Ə hvalatı  x əb ər 
aldı.  B ir küp  q ızıl  ta p d ıq la rın ı  v ə   çox ta m a h k a r olduqlarını  şaha  danış- 
dılar.  Padşah  dedi:  -   İndi  k i,  sizin   v ə z iy y ə tin iz   b e lə d ir,  h ə r  biriniz  öz
tam ahm ızın  d ə rə c ə sin i  söyləyin,  m ən   d ə   o na  m üvafıq  bölüm .  Birisi 
dedi:  -  M ənim   h ə sə d im   o  q ə d ə rd ir ki,  heç  v ax t  istə m irə m   m ə n d ə n   bir 
insana b ir z ə rrə   x ey ir y e tişə ,  özüm ü  ö ld ü rərəm .  İkincisi  dedi:  -   M ən  o 
q ə d ə r  p ax ılam   ki,  istə m ə rə m   birisi  b aşq a  b irisin ə   ya  pul  v erə,  y a 
bəxşiş  eləy ə.  Ü çüncü  dedi:  -   M ən   e lə   p ax ılam   k i,  ana  k ö rp ə sin ə   süd 
verəndə  bağ rım   çatlayır.
Şah onların  sö zü n ü  eşitd ik d ə h e y rə tlə  b arm ağ m ı  d işləy ib   b ir anlığa 
xəyala  daldı,  so n ra  ə m r  etdi  birincini  soy u n d u ru b   lü t-ü ry a n   səhraya 
buraxsınlar,  ik in cin in   b aşın ı  vursunlar,  ü çü n eü n ü n   b ə d ə n in i  tik ə -tik ə  
doğrasm lar.
B unu  d ed im   b ilə sə n   ki,  paxıl  v ə  tam ahkarı  razı  salm aq  çətindir. 
O nlar  öz  x e y rin ə   olan  şe y lə rlə   d ə  k ifa y ə tlə n m ə z lə r.  G ü m am m   budur 
ki,  D im nə  d ə   b e lə lə rin d ə n d ir.
SƏVARİ  VƏ  İLAN
Rəvayət. 
S içan   dedi:  -   D əv ə  m inm iş  b ir  sə v ari  g əlib   bir  y e rə   y e - 
tişdi  ki,  o rad a  b ir  az  ə v v ə l  karvan  olm uş,  tonqal  qalayıb  sö n d ü rm əm iş 
getm işdilər.  K ü lə k   v u ru b   odu  ətrafa dağıtm ış,  b u   isə  ot  v ə  ə lə fin   y a n - 
m asına  sob o b   o lm u şd u .  S onra  bütün  səhranı  a lo v   bürüm üş,  n əh ay o t 
böyük  bir  y a n ğ ın   ə m o lə   golm işdi.  D ə v ə   m inm iş  sarban  b ird ən   yerdo 
gah  qıvrılıb  a çılan ,  gah  o  y an a  sürünən,  gah  bu  y a n a   qaçan  b ir  iri  ilan 
gördü.  H ə r  tə rə fi  od  b ü rü d ü y ü n d ən   ilanın  q açm aq   yolu  b ağlanm ış, 
qurtarm aq  üm id i  k əsilm işd i.  Bu  zam an  ilan  d ə v ə   üstündəki  m üsafıri 
görüb y alv a rm a ğ a   başladı.  S ovarinin  ilana yazığı  g əld i,  ö z -ö z ü n ə  dedi: 
“D oğrudur,  ilan  z ə rə rli  heyvandır,  öldürücü  z ə h ə ri  vardır,  lakin  indi 
darda  qalm ışd ır,  d ard a  qalm ışı  qoyub  g etm ək   isə  n a m ə rd lik d ir” .  Y a- 
nında b ir to rb a  v a r  idi,  o n u   cidasının  ucuna  b ağ lay ıb   ilan  tə r ə f ə   uzatdı, 
ilan torbam n  için ə  girib  o d u n   içindən  xilas oldu.  B ir azdan  so n ra səvari 
ilanı  torbadan  çıx arıb   b u rax d ı  və  dedi:  -   Ey  ilan,  get,  y anm aqdan  xilas 
oldun!  İlan  dcdi:  -   Ey  insan,  sən  n ə  dam şırsan ?  “G e t”  n əd ir?  M ən   səni 
vurm ayınca  y ax an d an   əl  ç ə k ə n   dey iləm .  S əvari  dedi:  - A y  ilan,  bu  nə 
sözdür,  m ən   sən o   rəh m   ed ib   oddan  xilas  e tm işəm ,  son  iso  çalm aqdan 
d əm   vurursan.
İlan  dedi:  -   B əli,  in sa n la r  arasın d a  y a x şıh ğ a   y am an lıq d ır.  B undan 
ə la v ə ,  bir  d ə   ki,  b iz im lə   sizin   aranızda  q ə d im d ə n   ə d a v ə t  vardır.  Ə d a-

---