69
Barbados -
Vest-Hinddə, Kiçik Antil adaları qrupunda eyni adlı
adada dövlətdir. Sahil xətti uzunluğu 77 km-dir. Səthi yastıdır. Çökmə
süxurlardan, əsasən əhəngdaşından ibarətdir. Adanın bəzi yerləri mərcan rifləri
ilə əhatələnmişdir. Əsas təbii resursları - neft və təbii qaz, balıqdır. Şumlanan
torpaq ölkə ərazisinin 77%-ni tutur.
İqlimi tropik passatdır. Orta temperatur ən isti ayı (sentyabr) 27°C, ən soyuq
ayı (fevral) 25°C-dir. İllik yağıntı 1400 mm-dir. Tez-tez fırtınalar olur. Yağıntılar
iyundan oktyabr ayına kimi düşür. Münbit qəhvəyi-qırmızı lateritləşmiş torpaqlar
yayılmışdır. Tropik meşələri var.
Ölkədə əhalinin sayı 2005-ci ildə 300 min nəfər idi. Əhalinin əksəriyyəti qara
afrikalılardır (80%-i), Avropalılar 4%, metistlər 16%-dir. Dövlət dili ingilis dilidir.
Dindarları: protestantlar 67%, digər protestant cərəyanları 12%, katoliklər 4%.
Təbii artım yüksək deyil. Hər 1000 nəfərə 16 nəfər doğulub, 8 nəfər ölüb, təbii
artım 8 nəfərdir. Əhalinin 50%-dən çoxu şəhərlərdə yaşayır. Ən böyük şəhəri onun
paytaxı Brictaun şəhəridir (100 min nəfər).
Barbados Millətlər birliyi tərkibində müstəqil dövlətdir. Qüvvədə
olan konstitusiyası 1966-cı ildə qəbul edilmişdir. Dövlət başçısı Böyük
Britaniya kraliçası; onu general-qubenator təmsil edir. Qanunverici
hakimiyyət parlamentə məxsusdur. İcraedici hakimiyyətini baş nazir başda
olmaqla hökumət həyata keçirir.
Avropalılar gələnədək adada hindlu tayfaları, aravaklar və kariblər
yaşayırdı. 1518-ci ildə adada olmuş ispanlar ona Barbados adını verdilər
(ispanca barbado-saqallı sözündən; üzərində saqqala bənzər ot bitən
çoxlu əncir
ağacı olduğu üçün). 1605-ci ildə adaya gələn ingilislər 1625-ci ildə
Barbadostda öz kaloniyalarını yaratdılar. 1628-ci ildə isə Brictaun
şəhərinin əsasını qoydular. Şəkər qamışı plantasiyalarının inkişafı ilə əlaqədar
Barbadosa Afrikadan qullar gətirilməyə başlandı. 1838-ci ildə Barbadosda
quldarlıq ləğv edildi.
Barbados 1958-ci ildə Böyük Britaniyanın yaratdığı Vest-Hind
Federasiyasına daxil edildi. 1961-ci ildə Barbados daxili özünüidarə hüququ aldı.
1966-cl ildə Barbadosa istiqlaliyyət verildi, dekabr ayında isə BMT-yə qəbul
olundu. 1975 ci ildə Latın Amerikası İqtisadi Şurasına daxil olmuşdur.
Barbados - zəif inkişaf etmiş ölkədir, coğrafi əmək bölgüsündə asılı
mövqedədir. İqtisadiyyatı ABŞ, Böyük Britaniya və Kanadanın kapitalından
asılıdır. İqtisadiyyatın əsasını kənd təsərrüfatı və turizm təşkil edir.
Kənd təsərrüfatında iqtisadi fəal əhalinin 8,5%-i çalışır, ÜDM-un 7,2%-i və
ixracat dəyərinin 1∕4 onun payına düşür. Kənd təsərrüfatında ərazinin 77%-i
istifadə olunur. Əsas bitki - şəkər qamışıdır ki, əkin sahəsinin 1/2-ni tutur.
Bu, birinci növbədə plantasiya təsərrüfatıdır. Tərəvəzçiliyin və bahqçılığın
əhəmiyyəti artmışdır. Heyvandarlıq zəif inkişaf etmişdir. 2005-ci ildə 20 min baş
iri buynuzlu mal-qara, 50 min baş donuz, 60 min baş qoyun və 35 min
baş keçi olmuşdur.
Emal sənayesinin başlıca sahəsi yeyinti sənayesidir. Bu sahədə şəkər
istehsalı fərqlənir. 2005-ci ildə 80 min ton şəkər istehsal edilmişdir. Şəkər