Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz
Yüklə 7,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Zootexnika v ə baytar təbabəti
- İstehsalın mexanikləşdirilməsi, elektrikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması
13
Bunu nla yanaşı seleksiya fəaliyyətinin elmi potensialı Rusiyada qismən istifad ə edilir. Səbəbi aşkardır: büdcə maliyyələşdirilməsinin olduqca aşağı səviyyəsi, ixtisaslaşmış personalın bir hissəsinin itirilməsi. Seleksiya nailiyyətlərinin təcrübəyə t ətbiqi toxumçuluq və istehsal müəssisələrinin təşkilati və iqtisadi zəifliyilə ləngidilir. Bitkiçilik üçün yeni texnologiyaların işlənməsi sahəsində aşağıdakıları qeyd etm
ək lazımdır: 1.
Çox əməliyyatlı kənd təsərrüfatı maşınlarının və vasitələrin üstünlük təşkil ed ən texnologiyalar, bu da torpaqların işlənməsinə, əkin sahələrinə qulluq edilməsinə v ə məhsulun yığılmasına xərclərin minimumaendirilməsinə şərait yaradır; 2.
zondlaşdırılmanın (adaptasiya edilmiş bitkiçilik) əsasında aqrosistemlərin və aqrolandşaftların məhsuldar və mühit yaradan potensialın yeni idarəedilmə texnologiyalarının tətbiqi; 3.
Üç əsas kriteriyalara – ehtiyatların qorunması, ekoloji təhlükəsizlik, iqtisadi m əqsədəmüvafiqlik (rəqabət qabiliyyətinin artırılması) yaradan hər bir bitkiçilik altsah ələri və bitki növləri üçün zonal texnologiyalar işlənib hazırlanır; 4.
ərin mühafizəsinin təmin edilməsi üçün regionlarda fitosanitar v əziyyətin monitorinqinin və proqnozunun müasir metodları işlənib hazırlanır. Kənd t əsərrüfatı bitkilərininnöv müxtəlifliyinin və zərərli obyektlərin sayının dinamıkasının münt əzən dəyişməsinin, onların müəyyən regionda meydana gəlməsinin dövriliyi və ekspansiyanın xüsusiyyətlərimonitorinqin keçirilməsinin əsasıdır; 5.
Bitkil ərin mühafizəsinin perspektiv istiqamətləri – bioloji vasitələrin (entomofaqlar, etnomopatogenl ərin) istifadəsinin və mühafizə texnologiyalarının t ətbiq edilməsi(o cümlədən ənənəvi kimyəvi müdafiə vasitələrilə uyğunlaşmaqla). Son ill ər aqrosenozların fitosanitar vəziyyətinin idarəedilmə sistemi 30 milyon ha- dan artıq sahədə 519 preparatların istifadəsilə tətbiq edilir, onlardan 41-i bioloji m ənşəlidir. 3,6 milyon ha sahədə yalnız üç texnoloji üsülların tətbiq edilməsinin iqtisadi effekti ild ə 3,6 milyard rublməbləğində dənli bitklilkərin məhsulunun itkisind ən qorumağa şərait yaratmışdır. Zootexnika v ə baytar təbabəti İnnovativ inkişafının elmi təminatının bu seqmentində, proqnozlaşdırılan dövrd ə aktuallığı artacaq aşağıdakı istiqamətləri qeyd etmək lazımdır: -
K ənd təsərrüfatı heyvanlarının mövcud olan cinslərin yaxşılaşdırılması və yeni cinsl
ərin, növlərin və xətlərin yaradılmasıl üçün heyvandarlıqda genetik nəzarətin və seleksiya prosesinin idar əedilməsinin yeni metodlarının işlənməsi və tətbiq edilməsi. M əsələn, iribuynuzlu mal-qaranın yeni qara-alabəzək növü olan “Moskovskiy”. Laktasiya dövründ ə inəklərin sağımı yüksək yağlılığı və zülallığı olan 5600 kq süd t əşkil edir. Moskva vilayətində bu tip mal-qaranın yayılması sayəsində 46 milyon rubl m əbləğində əlavə illik gəlir əldə edilmişdir. Heyvanlar intensiv texnologiyaların tətbiq edilm əsinə uyğunlaşdırılmışdır. Yerli heyvandarlıq və quşçuluq məhsullarının rəqabətqabiliyyətini artırmaq üçün açağıdakı sahələrin nizamlanması istiqamətləri prioritet əhəmiyyətə malikdir: 14
-
Heyvanların yüksək məhsuldarlıq potensialının həyata keçirilməsi prosesinin nizamlanması metodların tətbiq edilməsi və onların yemlənməsinin yeni effektiv metodlarının yaradılması. -
alınması ilə yüksək effektiv müəssisələrin inkişaf proqramlarının proqnozlaşdırılması v ə işlənib hazırlanması. -
Quşların yeni rəqabətədavamlı xətlərin və krosların yaradılması, yemlərin konverva siyasının artırılması metodlarının, quşçuluq məhsullarının istehsalının və emalın enejiyə qənaət edən texnologiyaların işlənib hazırlanması. -
Mü əyyən edilmiş keyfiyyət parametrlərilə yumurtanın və quş ətinin yeni enerjiy ə qənaət edən, ekoloji təhlükəsiz istehsal texnologiyaların işlənib hazırlanması. -
Fiziki-kimy əvi biologiyanın, biotexnologiyanın və molekulyar immunologiya nailiyy
ətləri nəzərə alınmaqla heyvanların daha geniş yayılmış xəstəliklərinin diaqnostikası, terapiyası və profilaktikası üçün yeni nəsl bioloji preparatların işlənib hazırlanması. -
Heyvanların baytarlıq-sanitar rifahının, keyfiyyətli və ekoloji təhlükəsiz m əhsulların istehsalının təmin edilməsi üçün mövcud olan texnologiyaların t əkmilləşdirilməsi və yenilərinin işlənib hazırlanması. Qeyd etm ək lazımdır ki, mütəxəssislərin hesablamalarına görə baytarlıq t əbabəti vasitələrinin tətbiq edilməsi əlavə 5-7 milyard rubl tələb edir. İstehsalın mexanikləşdirilməsi, elektrikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması K ənd təsərrüfatı texnikası ilə təmin olunma, hal-hazırda ölkənin sabit inkişafı konsepsiyasının həyata keçirilməsi, Rusiyanın ASK rəqabətqabiliyyətinin artırılması üçün
əsas problemdir. Buna görə də, ASK digər problemlərinin xeyli hissəsinin h əllikənd təsərrüfatı sahəsində elmi-tədqiqat və layihə işlərinin səviyyəsindən və maşın texnologiyalarının intensiv tətbiq edilməsindən asılıdır. V əziyyətin əsaslı dəyişməsinin elmi təmin edilməsi üçün aşağıdakı istiqam ətlər daha əhəmiyyətlidir: -
t əhlükəsizliyini müəyyən edən kənd təsərrüfatı məhsullarının prioritet növlərinin istehsalı üçün intensiv maşın texnologiyalarının işlənib hazırlanması; -
ASK-da müxt əlif enerji ehtiyatlarının birgə istifadə edilməsi Proqramının işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi, o cümlədən istehsal yerlərinin desentralizasiya olunmuş istilik sistemləri, kənd yerlərinin enerji şəbəkələrinin b ərpası, külək-günəş və külək-dizel qurğularının modelləşdirilməsi, ağac və bitki tullantılarından duru və qaz tipli yanacağın istehsalı, həmçinin bioyanacağın və s. t ətbiqi. K ənd təsərrüfatı məhsullarının saxlanması və emalı Yüklə 7,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|