Kitab Azərbaycanın kənd təsərrüfatının inkişafında və təşəkkül tapmasında misilsiz

3 

 

D

əmyə şəraitində qarğıdalının dən üçün becərilməsi 

 

Sah

ənin əsas və səpinqabağı becərilməsi: 

S

ələf  bitkisi  yığıldıqdan  sonra  sahəyə  üzvi və  mineral gübrələr verilir və 

payızda  28-30 sm dərinlikdə  əsas  şum  (dondurma  şumu)  aparılır. Ilk yazda 

dondurma şumunda toplanmış nəmliyin buxarlanıb itməsinin qarşısını almaq üçün 

sah

əyə dişli mala çəkilir. 

S

əpinqabağı torpaq herbisidi ( Qoldminin 2 L/ha) verildikdən sonra aprelin 

axırı, bəzi hallarda mayın əvvəlində səpin aparılır. Hektara optimal səpin norması 

15-20 kq hesab olunur. 

Azot gübr

əsinin illik norması (5.4 s/ha) 3 dəfəyə verilir. Səpinqabağı 30 % 

(1.6 s/ha), 1-ci c

ərgəarası becərmədə 40 % (2.15 s/ha), 2-ci cərgəarası becərmədə 

is

ə 30 %-i (1.6 s/ha) verilir. 

Süpürg

ələmə  fazası  qabağı  əmələ  gələn hava köklərini  işlək hala salmaq 

üçün c

ərgəarası becərmələr zamanı bitkilərin dibi doldurulmalıdır. 

D

ən məhsulunun yığımına qıcada dənin nəmliyi 40% olduqda başlanılır. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

4 

 

Suvarma şəraitində payzılıq buğdanın becərilməsində  

əsas texnoloji əməliyyatlar  

(1 ha üçün m

əhsuldarlıq: 4 ton dən +4 ton küləş) 

 

№ 

Əməliyyatlar 

İcra müddəti 

1 

Taxıl  yığıldıqdan  sonar  sahədən küləşin  preslənib  daşınması. 

C

ərgəarası  becərilən bitkilərdən (qarğıdalı,  pambıq,  tütün və  s.) 

sonar is

ə bitki qalıqalarının xırdalanıb sahəyə verilməsi 

İyun-İyul 

2 

Mineral v

ə üzvi gübrələrin daşınması və sahəyə səpilməsi (400-450 

kq superfosfat+10-15 ton peyin) 

Iyul-Avqust 

3 

Sah

ənin 25-27 sm dərinlikdə şumlanması 

İyul-Avqust 

4 

Alaq toxumlarının cücərməsinə şərait yaratmaq və torpaqda nəmlik 

toplamaq m

əqsədilə  sahənin 1000-1200 m

3

/ha  normasında 

suvarılması (arat) 

Avqustun axırı- 

Sentyabr 

5 

Sah

ənin səpinqabaığ dişli mala ilə malalanması 

Oktyabr 

6 

Toxum d

ərmanlanmayıbsa,  onu  dərmanlamaq (raksil-0.08-0.1L 

/200 kq toxum v

ə ya Vitavaks 200 FF -0.6 L/200 kq toxum) 

Sentyabr-Oktyabr 

7 

D

ərmanlanmış toxumun daşınması və hektara 4.5 -5.0 mln cücərən 

d

ən hesabı ilə (200-220 kq) səpilməsi 

Oktyabr-Noyabr 

8 

S

əpinlə birlikdə hektara 100-150 kq mürəkkəb gübrənin (nitrofoska 

v

ə  ya ammofoska) verilməsi. Müvəqqəti suvarma arxlarının 

ç

əkilməsi 

Oktyabr-Noyabr 

9 

S

əpsuvar (ehtiyac olarsa) 

Noyabr 

10 

Yazda,  buğdanın  kollanma  fazasında  hektara  300-350  kq  fıziki 

ç

əkidə yemləmə şəklində azot gübrəsinin (ammonium şorası)sahəyə 

s

əpilməsi 

Mart-Aprel 

11 

Alaqlara  qarşı  herbisidlərlə  kimyəvi mübarizənin  aparılması.  Bir 

l

əpəli  alaqlara  qarşı  0.6-0.8  L/ha Puma super və  ya 0.3-0.4 1/ha 

Topik, ikil

əpəlilərə qarşı 1.6-2.0 1/ha 2.4 D-Amin duzu və ya 0.15- 

018 kq/ha Lintur 

Maıt-Aprel 

12 

Vegeta

siya suvarmaları (2-3 dəfə) 

Aprel-May 

13 

M

əhsulun yığılması 

İyun-İyul 

14 

Taxılın daşınması və təmizlənməsi 

İyul 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

5 

 

 

D

əmyə şəraitində taxıl sələfindən sonra payızlıq buğdanın 

bec

ərilməsində əsas texnoloji əməliyyatlar 

(1 ha üçün m

əhsuldarlıq: 3 ton dən +3 ton küləş) 

 

№ 

Əməliyyatlar 

İcra müddəti 

1 

Taxıl yığıldıqdan sonra sahədən küləşin preslənib daşınması. 

iyun-iyul 

2 

Sah

ənin 10-12 sm dərinlikdə diskli alətlə üzlənməsi 

iyul-avqust 

3 

Mineral v

ə üzvi gübrələrin daşınması və sahəyə səpilməsi (300-350 kq 

superfosfat+10 ton peyin) 

iyul-avqust 

4 

Sah

ənin şumlanması (20-22 sm dərinlikdə) 

iyul-avqust 

5 

Sah

ənin disklənməsi 

avqust 

6 

Sah

ənin səpinqabağı malalanması 

sentyabr 

7 

Toxum d

ərmanlanmayıbsa, onu dərmanlamaq (Raksil-0.08-0. 1 L/200 

kq toxum v

ə ya Vitavaks 200 FF -0.6 L/200 kq toxum) 

avqust-sentyabr 

8 

D

ərmanlanmış toxumun daşınması və hektara 4.0 -4.5 mln cücərən dən 

hesabı ilə (180-200 kq/ha) səpilməsi. 

S

əpinlə birlikdə hektara 100-150 kq mürəkkəb gübrənin (nitrofoska və 

ya ammofoska) verilm

əsi. 

sentyabr- 

oktyabr 

9 

Yazda,  buğdanın  kollanma  fazasmda  hektara  250  kq  fıziki  çəkidə 

yeml

əmə şəklində azot gübrəsinin (ammonium şorası) səpilməsi 

mart-aprel 

10 

Alaqlara qarşı herbisidlərlə kimyəvi mübarizənin aparılması. Birləpəli 

alaqlara  qarşı  0.6-0.8  1/ha  Puma Super  və  ya 0.3-0.4 1/ha 

Topik, ikil

əpəlilərə qarşı 1.6-2.0 1/ha 2.4 D-Amin duzu və ya 0.15-0.18 

kq/ha Lintur 

1mart-aprel 

11 

Yazda  buğdanın  kollanma  fazasında  əkinlərə  səpinin köndələni 

istiqam

ətində yüngül dişli mala çəkilməsi (yaşıl mala) 

mart-aprel 

12 

M

əhsulun yığılması 

iyul 

13 

Taxılın daşınması və təmizlənməsi 

iyul-avqust 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---