20
20
(30 ton) buğday, 10 ton arpa, 20 ton da fasulye, makarna ve nohut temin edilir.
Hareket gemisinin 24 Ağustos 1958 tarihinde Kıbrıs’a yaptığı seferinde ise 50 ton
buğday, 10 ton şeker, 10 ton nohut, 15 ton fasulye, 10 ton mercimek, 5 ton makarna,
5 ton pirinç, 250 adet de çadır gönderilir. Aynı günlerde Rauf Denktaş imzasıyla
Kızılay’a gelen mesajda ise “EOKA faaliyete başlamak üzeredir. Her zaman için ayrı
yiyecek stokumuzu hazırlamak zorundayız. Bize ilk fırsatta hiç gecikmeksizin 5 ton
fasulye, 5 ton nohut, 5 ton makarna, 5 ton hayvan yemini acilen göndermeniz rica
olunur.”
16
denilmektedir. Bu arada KTKD’nin girişimiyle özellikle 1958 yılında artan
EOKA saldırıları karşısında evlerinden göç etmek zorunda kalan insanlara çadır,
battaniye, şeker, pirinç, makarna, fasulye, mercimek ve nohut yanında acil tıbbi
malzeme ve ilaç da sevk edilir. Kıbrıs’ta 1958 yılında seyyar hastane kurulacağı
yönünde basında haberler çıkması üzerine bazı vatandaşlar da bu hastanede gönüllü
olarak çalışmak üzere Kızılay’a müracaat ederler. Öte yandan 30 Aralık 1959 gecesi
yağan şiddetli yağış nedeniyle büyük zarara uğrayan, evleri ve tarlaları sel suları
altında zarar gören Kıbrıslılara da aynı şekilde Kızılay yardım etmiştir.
17
Edinilen
bilgiye göre köylerde can kaybı olmamakla beraber evler oturulamaz duruma, eşyalar
da kullanılamaz hale gelmiştir.
18
Bu arada Kasım 1960 tarihi itibarıyla Tercüman
gazetesi tarafından başlatılan yardım kampanyası çerçevesinde Kıbrıs Türklerine
Yardım Komitesi adına değişik Türk bankalarında açılan hesaplarda toplanan
yardımlar da Kızılay’a teslim edilir.
19
Aynı konuyla ilgili olarak hazırlanan raporda
ayrıca 25 Ağustos 1958 tarihinde Tercüman gazetesi tarafından düzenlenen bir başka
yardım kampanyası sonrasında toplanan 90.000 liranın da bu gazete tarafından
Kızılay’a gönderildiği, ayrıca son kampanyada toplanan 44.528.88 liranın da aynı
16
KGMA. K-4134. 1958/9-2/Kıbrıs Deprem, Sel ve Kuraklık Yardımları Dosyası.
17
TC Hariciye Vekâleti tarafından Kızılay Umum Müdürlüğüne gönderilen 6 Şubat 1960 tarihli ve
740.151.II/2-862 Ek-I sayılı resmi yazı. KGMA. K-3542, 1950-1961/9-4/Kıbrıs Deprem, Sel ve
Kuraklık Yardımları Dosyası
18
TC Kıbrıs Başkonsolosluğu tarafından Hariciye Vekâletine gönderilen 4 Ocak 1960 tarihli ve 10/8
sayılı resmi yazı. KGMA. K-3542, 1950-1961/9-4/Kıbrıs Deprem, Sel ve Kuraklık Yardımları
Dosyası
19
Kızılay Genel Müdürlüğünün 15 Ağustos 1958 tarih ve 53 sayılı yazısı. KGMA. K-4134. 1958/9-
2/Kıbrıs Deprem, Sel ve Kuraklık Yardımları Dosyası.
21
21
şekilde devralınabilmesi için gazete yetkilileriyle görüşmelerin devam ettiği de
belirtilir.
20
1961 yılında adada yaşanan büyük kuraklık neticesi perişan olan Kıbrıslı
Türk çiftçilere 1000 ton buğday ve 500 ton arpa yardımında bulunulmuştur. Zor
durumdaki Türk çiftçilere yönelik olarak Kızılay tarafından adaya ayrıca 250 ton
çimento ile 200 bin adet de kiremit gönderilir. Bu yardımların dışında yine aynı
dönemde zirai kalkınmasına yardımcı olmak ve yem bitkileri ziraatını teşvik etmek
maksadıyla Kıbrıslı Türk çiftçilere 1 ton korunga ile 2 ton fiğ tohumu da hibe yoluyla
sevk edilir.
21
Öte yandan Tercüman gazetesi tarafından Kıbrıs Türklerine yardım
amacıyla açılan kampanya çerçevesinde çeşitli bankalara yapılan toplam 134 bin lira
da Kızılay aracılığıyla Kıbrıs Türklerine Yardım Komitesi’ne teslim edilir. Söz
konusu bu komite “Kıbrıs’taki ırktaşlarımıza memleket ölçüsünde nakdi yardım temin
etmek ve toplanan paralarla alınacak çeşitli gıda maddelerini göndermek ve bu suretle
adada son günlerde vukua gelen müessif hadiseler dolayısıyla soydaşlarımızın
ıstıraplarını tedvin eylemek maksadıyla” Ankara’da Temmuz 1958 tarihinde Kızılay
Genel Müdürü ve Afyon milletvekili olan Rıza Çerçel başkanlığında kurulmuştur.
22
Bu yardım kampanyasına Türkiye’nin her yanında bütün Kızılay şubeleri ellerinden
gelen çabayı göstererek ve farklı etkinlikler düzenleyerek katılırlar.
23
C- KIBRIS CUMHURİYETİ’NİN KURULMASI VE KTKA
Doğu Akdeniz’de jeopolitik önemine bağlı olarak Avrupa, Asya ve Afrika
kıtaları arasında kilit noktadadır. Coğrafî, fiziki, kültürel, folklorik değerler göz önüne
alınınca ada Anadolu’nun bir parçasıdır;
24
ancak 1950 yılında Kıbrıs tekrar öne çıkar
ve önce İngilizlere karşı başlayan EOKA tedhişi 1 Nisan 1955 sonrasında Türklere de
yönelir ve ada yaşanmaz bir hale gelir. Olup bitenleri henüz kavrayamayan İngilizler
20
Kızılay Cemiyeti Umum Müdürlüğü tarafından Kızılay İstanbul Müdürlüğüne gönderilen 12
Aralık 1960 tarih ve 2323 sayılı resmi yazı. KGMA. K-3542, 1950-1961/9-4/Kıbrıs Deprem, Sel ve
Kuraklık Yardımları Dosyası
21
KGMA. K-3542, 1950-1961/9-4 Kıbrıs.
22
KGMA. K-4134.1958.9-2 Kıbrıs.
23
KGMA. K–4130.1958.9-2B Kıbrıs.
24
BCA. 030.01.64.394.7.