Klassik iqtisodiy maktab paydo bo'lishining tarixiy shart-sharoitlari va uning tavsifi



Yüklə 114,23 Kb.
səhifə9/9
tarix22.03.2024
ölçüsü114,23 Kb.
#168957
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Klassik iqtisodiy maktab paydo bo\'lishining tarixiy shart-sharoi

nomukammal bo'lmasin, shu davrgacha chop etilgan iqtisodiy g'oyalar ichida haqiqatga eng yaqini edi», - deb aytgan. Bu ta’limotning merkantilizmni inkor qilishi, mehnat bilan yer boylikning asosi ekanligini tan olishi, savdo-sotiqda bojxona cheklovlarini bekor qilishni taklif etishi nihoyatda muhimdir. Fiziokratlaming boyiik tezisi, ayniqsa, uni yaratishdagi mehnatning ahamiyati diqqatga sazovor: boyiik bu jamiyat mehnati bilan har yili yaratilgan iste’mol qiymatlari yig‘indisidir. Bu tezis A.Smit tomonidan ham qabul qilingan.
Kapital va uning ikki qismga ajratib ko'rsatilishi (asosiy va aylanma), takror ishlab chiqarish jarayonining tahlil qilinishi, erkin sohibkorlik to‘g‘risidagi g‘oyalar, jamiyatning sinflarga ajratilishi iqtisodiy ta’Iimotlarning rivojida keyingi muhim qadamdir.
Qishloq xo'jaligini rivojlantirish uchun erkin bozor
munosabatlariga o‘tish va dehqonchilikdan olinadigan soliqni
kamaytirish zarurligi, yagona soliq tizimiga o‘tish kerakligi to‘g‘risidagi fikrlar nihoyatda qimmatlidir. Chunki sohibkor va tadbirkorlar shaxsiy manfaatdorlik bo‘lgan sharoitda ishlab chiqarishni tez rivojlantirishga intiiadilar. Hozirgi zamon tili bilan aytganda fiziokratlar sof bozor munosabatlarining unsurlarini asosan to‘g‘ri hal etib berdilar.
Xalq xo'jaligi tarmoqlari o‘rtasida muayyan mutanosiblik bo‘lgan sharoitda takror ishlab chiqarish va realizatsiya jarayonining uzluksiz
Fiziokratlar nazarida hukumatning ko‘plab qarorlaridan eng omadsiz qarori Fransuz g'alla eksportiga qo‘yilgan taqiq edi. Ularning fikricha bu qaror Fransiyada g‘alla narxini past darajada ushlab turdi va shuning uchun qishloq xo‘ja!igi rivojiga to‘siq boldi. Fiziokratlar manufakturaning rivojlanishini taxmin qila olishmaganligi sababli hukumatning araiashmaslik siyosati Fransiya qishloq xo'jaligida feodal iqtisodiyotning kichik xo‘ja!ik!ari yiriklashib, bamisoli rivojlanishga olib keladi, degan xulosaga kelishgan. Shu sababli Fransiya iqtisodining boyiigi va qudrati o‘sadi. Merkantilistlar sof mahsulot ayirboshlash, xususan ayirboshlashning xalqaro shakllari natijasida yuzaga keladi, shuning uchun siyosat qulay savdo balansini ta’minlashga yo'naltirilgan boMishi kerak, deb ta’kidiashadi.

1 Sir William Petty, The Economic Writings, 2 vols., ed. С. H. Hill (London: Cambridge University Press, 1899), I, 244-b.






Yüklə 114,23 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə