197
–Əgər Mustafaxannan kömək götürməsin, əgər özü gəlsin, əgər
burdan bizi çıxada müşküldü. On dörd kişvərin cəmiyyətin gəlib
bura, tamaşacıdı. Xülasə. Amma, burda götürüp namə yazır Ey-
vaznən Dəmirçioğli. Görək nə naməsi yazır?! Eyvaz əvvəl, sonda
Dəmirçioğlu:
Qoş Koroğlu, Çəmlibeldə,
Dur görginən nə zamandı.
Seyr eylədik dağı-daşı,
Bilmədik çiskin-borandı.
Qurulupdu təxti-divan,
Yoxdu bizə heç ələman,
Dəriyə basıllar saman,
Zuva çəkir çox yamandı.
İmdad olmaz dahi bizə,
Cəng çixər dayanur dizə,
Turpax dolar indi gözə,
Deyərik axır zamandı.
Dahi gələn-gedən olmaz,
Bizə imdad edən olmaz,
Öldürələr qızı qoymaz,
Dəmirçioğlu pərişandı.
Deməyin anam Nigara,
Bağrın başı hizar para,
Əcəb oldum şümsitara,
Düşmanlarım şadımandı.
Eyvaz baxur uzax yola,
Həm sağa, həm də sola,
Koroğluya həsrət qala,
Gözlərim dolusu qandı.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
198
Sözləri tamam elədi. Bəəd, tamam eliyənnən sora Dəmirçioğlu
gəldi qabağa. Görək Dəmirçioğlu nə yazırdı? Ama, Yumuğ Əh-
mədə dedilər, yolu gecə-gündüzə sala, qoymuya yoldan bir zad
qala. Götürüp Dəmirçioğlu bu sözdəri deyər:
Qan ağlar gözdərim mənim,
Qürbət eldə yaman qaldı.
Düşüp tavannan dizlərim
Yaxçı yerdə yaman qaldı.
Bir qılıcımdı, bir atım,
Harda qaldı məmləkətim,
Geymişəm qannı xələtim,
Dünyada bir iman qaldı.
Məni çəkəcəklər dara,
Nəşim olar para-para,
Kim olur xəbər apara,
Cəsət üstə canım qaldı.
Ləl verənnər göhər alur,
Səngi-məhək daşa çalur,
Zərbab olur, zərgər alur,
Dahi gözüm kanda qaldı.
Dəmirçioğlu bu dünyada,
Məni dahi salmaz yada,
Qoş Koroğlu, gəl piyada,
Qıratın ki, yolda qaldı.
Sözü dedi ki, Koroğlu gələ. Yumuğ Əhməd düşdü yola, nə cür
gəlirdi?! Yetir, ha yetir, tabi tir özünü yetirdi Çardaxlıya-Çəm-
libelə. Qapıda nigahban gəzirdi, [dedi:]
–Ay Yumuğ Əhməd, nə xəbər gətdin?
Dedi:
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
199
–Xəbər alma yaman dərtdi.
[Dedi:]
–Nə olup?
Dedi:
–Tutuplar! Öldürəcəklər. Amma mən bir cür eləmişəm, buların
[öldürülməsini] beş gün salalar dala edamların. Dəmirçioğlunu
indi dərisinnən soyullar gündə bir belə
78
, saman basıllar.
[Dedi:]
–Ay namərtdər.
[Yumuq Əhməd dedi:]
– Eyvazı qız qoymuyup da şəkəncə verə. Qız qoymur haa. Amma,
pəs Koroğluya da mən naməni verəm, öldürür dəə. Mən nə cür eliyim?
Dedi:
– Gedip dəstəmaz ala, namaz qıla
79
. Naməni qoy canamazın dibi-
nə. [Koroğlu] namazın qıla qəzapnak olmaz, ta namaz üstə bağışlar.
Yumuğ Əhməd naməni qoydu canamazın dibinə. Getdi bu
[Koroğlu] namazı qıldı, tükədənnən sonra istədi canamızı qətdiyə,
gördü namə çıxdı. Baxdı naməyə dedi:
– Ay Yumuğ Əhməd, bildigincək çək! Bura qoymasaydın na-
məni, öldürəcəgdim.
[Koroğlu xəbər aldı:]
–Xub, nə cür?
[Yumuğ Əhməd] dedi:
–Namə də yazıp da, Mustafa xannan kömək götü.
Ax, Koroğlu kəlləsi qızıp, coşa gəlip, ağzı kəfliir. Ala nələr
deyir. Burda götürüp namənin dalın yazır.
Nə vəxtidi? Əvvəli xirməndi, biçinnər vəxtidi. Zəban halı de-
yər: «Gedərəy Türkmənsəhranın çölünə, xər-xərmən böyükdü,
çoxdu. Onun xərməni çox olur. Ona ot vurray, daldalannan qərm
78
Aşıq əl işarəsi ilə göstərir.
79
Aşıq belə izah verir: Namazınnan əl götürmürdü Koroğlu
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
200
olla. Ağ at minər Mustafaxan
80
, qara kürdü çalm başındadı, şeşpər
həmişə rast tərəfdə olar. Boynunda da bir qırmızı çərğət olar,
bağlar çəpraz. Hər kəs mənə bədi-bira dedi [bil ki] Mustafaxan
odu. Naməni verəysən». Namədə də bunu yazır:
Həsən paşa tutup Eyvazbalını,
Yazıram Türkmənnən dayilər gəlsin.
Neynirəm Eyvazsız dünya malını,
Yazıram Türkmənnən dayilər gəlsin.
Həsən paşa üstümüzə yegindi,
Eyvaz dağı ürəgimdə dügündi,
Desələr ki, ruzi-məşər bugündi,
Yazıram Türkmənnən dayilər gəlsin.
Dedilər:
–Koroğlu, özün də bir vaxt gəllən, gedərən.
Dedi:
–Özüm
Yomuşların at döşünə döşürrəm,
Ucalarun o cür, o cür aşurram,
Torpağını torba ilə daşırram,
Yazıram, Türkmənnən dayılar gəlsin.
Əynimə giyərəm ətləzdən tənə,
Ceynərəm puladı pünkürrəm genə,
Özüm çərxəkçiyəm düşərəm önə,
Yazıram Türkmənnən dayilər gəlsin.
Bu sözləri demaxda verdi naməni. Yumuğ Əhməd yetirdi özünü
Türkmənsəhraya. Dolandı-dolandı xəlx xərməndə. Üç yerdən
xərmənə ot vurdu. Əh, bu...
80
Mustafaxanın Türkmənnən çağrılması bizdə bu qənaəti yaradır ki, o,
Eyvazın dayısı ola bilər. Aşıq isə Mustafaxanla Ərəb Reyhanı bəzən qarışdırır.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
201
Hər kəs gəldi bir söz dedi, getdi. Hər kəs bir söz dedi, getdi. Bir
çan gördü bir ağ atdı çıxıb gəldi. Həmin nəmı-nişanı Koroğlu vemişdi
buna odi. Çatdı naməni verdi ona. Baxdı oxudı, dedi:
–Koroğlu hər vaxt dəstəgi suya verəndə məni yada salar. İndi ge-
dərəy deyərəy sanıyı görər. Bu gün qoşun hərəkət elər. Yəni, tazə-
nəfəs çatak. Bir gün qabax o çatdı, bir gün daldan sora mən çataram.
Çatdız da şəərə, cidaya, bir böyük cidadı şəərin qırağında. Ona şeşpər
mən çatam vurram. Vurdum o cidanın ucu getdi siz hələ-hələ cəngi
qatarız. Deyirəm, belə sizə.. Koroğluya de nagüman vurmasın. Bu
gün hərəkət eləsin, bir gün san görsün, səhər biri gün də mən.
O, gəldi bu cür dedi. İndi dəlilər durub amədədi, dana-dolux
qaça suda o cür! Dedi:
–Oynu mən aparmam cəngə o dəlini. İmtahamnan mən
aparram dəli cəngə.
Deyir ki, mənim çörəyimi yeyir, burda müftə otururuuz.
İmtahan elərəm biləgiizi apararam cəngə.
[Dedilər:]
–Xub, nə cür imtahan elərən, elə görək.
Dedi:
–Görün indi elərəm, ya yox!
Deyir:
–İndi qaçıllar.
Dedi:
–Mən mey verrəm o dəlilərə. Meyi içənnən sora əgə, o halda deyə
“vurram-yıxaram“, söb durdu o halda oldu onu aparram. Deyir:
İçin-için dəlilərim, məst olun,
Saba-saba durandadı tamaşa.
Mal sahabı gəlir malın istiyər,
Məhşər günü olandadı tamaşa.
Cahanda heş kəsə demədim «bəli»,
Meydanda özümnən görmədim dəli,
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |