L. Z. ƏHMƏdova uşaq yaşlarinin nefrologiyasi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aşağı boş vena Abdominal aorta Sidik axarı əyilmələri Ureter Sağ böyrək Sol böyrək
6 Sistem qırmızı qurdeşənəyi zamanıböyrəklərin zədələnməsi......................157 Sistem Sklerodermiya zamanıböyrəklərin zədələnməsi...........................160 Şegren sindromu. zamanı böyrəklərin zədələnməsi.................................160 Düyünli periarteriit zamanı böyrəklərin zədələnməsi........................... ..161 Vegener sindromu. zamanı böyrəklərin zədələnməsi............................ ..162 Revmatoid artrit böyrəklərin zədələnməsi....................................... ......162 Amiloidoz........................................................................................ ....162 Mikrokristalik poliatrteriit zamanı böyrəklərin zədələnməsi...................164 Qudpasçer sindrom zamanı böyrəklərin zədələnməsi ............................163 Şenleyn-Henox purpurası (kapilyarotoksikoz) zamanı böyrəklərin zədələnməsi........................................................................166 Uşaqlarda dismetabolik nefropatiyalar ............................................ .....168 Böyrəklərin vərəmi ........................................................................... ...178 Hemolitiko-uremik sindrom ............................................................. ....181 Böyrək çatmamazlğı Kəskin böyrək çatmamazlığı.......................................................... …...186 Xroniki böyrək çatmamazlığı ................................................................197 Nefrologiyada təxirəsalınmaz vəziyyətlər ............................................. 219 ƏDƏBİYYAT .......................................................................................223 İXTİSARLARIN SİYAHISI 7 ADH – antidiuretik hormon AH – arterial hipertenziya ATF – adenozintrifosfat AÇFİ – angiotenzinçevirici fermentin inhibitoru BÇ – böyrək çatmamazlığı QN – qlomerulonefrit QKS – qlükokortikosteroid DDL – damardaxili laxatalanma sindromu DN – dismetabolik nefropatiya YFS – yumaqcıq filtrasiyası sürəti KT – kompüter tomoqrafiya KBÇ – kəskin böyrək çatmamazlığı MBT – mədə-bağırsaq traktı NMR – nüvə-maqnit rezonansı OKK – oksalat-kalsium krisstalluriyası RA – revmatoid artrit RNK – ribonuklein turşusu RN – reflüks nefropatiya SQQ – sistem qırmızı qurdeşənəyi SKND – sidik kisəsinin neyrogen disfunksiyası SYİ – sidik yollarının infeksiyası SS – sistem sklerodermiya TİN – tubulointerstisial nefrit USM – ultrasəs müayinəsi USD – ultrasəs doppleroqrafiya ÜST – Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı XBÇ – xroniki böyrək çatmamazlığı HO – hiperoksaluriya HLA – insanın leykositar sistemi (Human Leukocyte Antigen) Ig – immunoqlobulin GİRİŞ 8 Müasir nefrologiya – təbabətin son illərdə yüksək texnologiyaların tətbiqi hesabına ədvələr görünməmiş effektli və təhlükəsiz müalicə metodlarına nail olunmuş dinamik inkişaf edən bir sahəsidir. İldən-ilə nefroloji əməliyyatların sayı artır. Böyrək xəstəliklərinin müasir diaqnostikası bir çox hallarda aparılan ətraflı laborator-instrumental müayinələrdən asılıdır ki, bu da böyrəklərdəki patoloji prosesin gedişini dinamikada izləməyə imkan verir. Bəzi hallarda isə düzgün toplanmış anamnez və biokimyəvi göstəricilərin öyrənilməsi prosesin lokalizasiyasını tapmağa, böyrəklərdəki patologiyanın irsi və ya qazanılma xarakterini differensasiya etməyə imkan verir. Müasir təbabətdə əsasən orqanizmdə gedən maddələr mübadiləsi pozğunluqlarının öyrənilməsinə böyük diqqət yetirilir. Səbəb kimi bu pozğunluqların həm müstəqil böyrək xəstəlikləri yarada bilməsi (oksalat, urat nefropatiyası, digər dismetabolik nefropatiyalar, sidik daşı xəstəliyi), həm də pielonefrit, qlomerulonefrit kimi xəstəliklərin gedişində mənfi fon yaratmasını göstərmək olar. Dərslikdə uzun müddət dispanser müşahidədə olan xroniki böyrək xəstələrinin dinamiki müayinəsi, müasir, effektli müalicəsi, reabilitasiyası, həmçinin uşaq yaşlarında tez-tez rast gəlinən digər böyrək xəstəliklərinin klinika, diaqnostika, müalicəsi barədə nəzəri və praktiki məlumatlar toplanmışdır. Ümid edirik ki, bu dərslik nəinki nefroloqların, həmçinin digər ixtisas həkimlərinin azərbaycan dilində, müasir tibbi biliklərə olan ehtiyacını qismən də olsa ödəyəcək, onların masaüstü kitabına çevriləcəkdir. Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin anatomo-fizioloji xüsusiyyətləri 9 Sidik-ifrazat sistemi orqanizmin homeostazı üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Sidiklə maddələr mübadiləsinin son məhsulları orqanizmdən xaric olur. Belə ki, maddələr mübadiləsi (metabolizm) nəticəsində yad maddələr, suyun artıq hissəsi, toksiki maddələr, artıq olan duzlar və üzvi maddələr orqanizmdən xaric edilir. Sidik-ifrazat sistemi aşağıdakı orqanlardan ibarətdir: böyrəklər, sidik axarları, sidik kisəsi və sidik kanalı (şəkil 1). Şəkil 1. Sidik-ifrazat sisteminin anatomik təsviri Böyrəklər: Retroperitoneal cüt orqanlardan olub, qarın boşluğunun arxa divarında, bel nahiyəsində, onurğanın yan tərəflərində frontal səthdə yerləşmişdir. Yuxarı ucları bir-birinə yaxın, aşağı ucları isə bir-birindən bir qədər uzaq olur, belə ki, yuxarı ucları orta xətdən 4-5 sm və aşağı ucları 6- Aşağı boş vena Abdominal aorta Sidik axarı əyilmələri Ureter Sağ böyrək Sol böyrək daxili qasıq venası daxili qasıq arteriyası Sağ sidik axarı Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|